ابعاد شناختی «قلب» در منظومۀ معرفتی قرآن کریم
سال
1399 / شماره پیاپی
... /
صفحه
239-257
چکیده :
مفهوم قلب در منظومۀ معرفت دینی، از منزلتی والا برخوردار بوده است. نصوص اسلامی، علاوه بر بهکارگیری معانی و مصادیق قلب، در دو ساحت جسمانی و روحانی، از نقشآفرینی آن، در جهت اعتلای ابعادِ انسانی، سخن گفتهاند. بهرغم آنکه بازتاب نور در سایر ابعاد وجودی انسان از جایگاهی ویژه مینماید، این مطلب در مورد ساحت شناختیِ«قلب» نیز، مغفول مانده است. با این همه، این پژوهش با اتخاذ رویکرد پسینی، از رهگذر استنطاق در کاربستهای قرآنیِ قلب، ابعادِ شناختی آنرا به دو ساحت «منبع شناختی» و «ابزار شناختی»، قابل ارجاع میداند. از جانبی دیگر، کارکرد و بازتابِ بارقۀ ربانی بر ساحت قلبِ انسانی را میتوان در مؤلفههایی چون «گشودگی سینه و آرزوی تجافی از دار دنیا»، «نیل به مقام یقین و شهود عالم فراماده»، «بینش جامعگزینی و وارستگی از تنعمات دنیوی»، قلمداد نمود.
کلیدواژههای مقاله :قلب، معرفتشناختی قلب، نورِ قلب، یقین