الاهى كمك مىرساند. (33: ج 92، ص 216)
4. قلب و جايگاه آن در فهم قرآن
اَللّهُمَّ اجْعَلْ لِقُلوبنا ذُكاءً عِنْدَ عَجائِبِه الَّتي لاتَنقَضي وَ لَذاذَةً عِندَ تَرديدِهِ وَ عِبرَةً عِندَ تَرجيعِه وَ نَفعا بَيّنا عِنَدَ استِفهامِهِ، اَللّهُمَّ إنّا نَعوذُ بِكَ مِنْ تَخَلُّفِهِ فِي قُلوبِنا وَ تَوسُّدِهِ عِندَ رُقادِنا وَ نَبذِهِ وَ راءَ ظُهورِنا وَ نَعوذُبِكَ مِنْ قَساوَةِ قُلوبِنا لِما بِهِ وَعَظْتَنا، اَللّهُمَّ انْفَعنا بِما صَرَّفْتَ فِيهِ مِنَ الآياتِ وَ ذَكِّرْنا بِما ضَرَبْتَ فِيهِ مِنَ المَثُلاتِ وَ كَفِّرْ عَنّا بِتأويلِهِ السَّيئاتِ وَ ضاعِفْ لَنا بِهِ جَزاءً فِي الحسناتِ وَ ارْفَعنا بِهِ ثَوابا فِى الدَّرجاتِ وَ لَقِّنا بِهِ البُشرى بَعدَ المَماتِ.
خداوندا! به دلهاى ما هوش و ذوقى سرشار عطا فرما، آن هنگام كه شگفتيهاى پايانناپذير آن را مىشنويم. و ما را لذّتى بخش، آن زمان كه آياتش را مكرّر زمزمه مىكنيم. و عبرتى عطا كن آن هنگام كه خواندنش را از سر مىگيريم. و سودى آشكار نصيبمان فرما، آن وقت كه در مقام پرسش از آن سؤال مىكنيم. بار خدايا! به تو پناه مىبريم از آنكه اين كتاب از دلهاى ما دورى گزيند و آنكه آن را بالش بستر خويش سازيم و پشت سر افكنيم. به تو پناه مىبريم از قساوت و سختى دلهايمان به آنچه ما را بدان پند و اندز دادهاى. خداوندا! ما را به واسطه تصريف و تفصيل آياتش سود بخش و ما را يادآور ساز به مَثَلهايى كه در آن آوردهاى. با تأويل آن سيّئات و بديهاى ما را بپوشان. و به وسيله آن جزا و پاداش كردار نيك ما را دو چندان ساز و مقام و منزلت ما را نزد خود بالا بر و بشارت و شادى پس از مرگ را به واسطه قرآن به ما ارزانى دار.
در اين بخش از دعاى امام صادق عليه السلام جايگاه و نقش ويژه «قلبِ» ۱ را در فهم و يا عدم فهم صحيح آيات قرآن مىبينيم. اگر «قلب» متّصف به صفاتى چون «سلامت»،
1.يادآورى مىشود كه قرآن كريم، در مواردى كه انسان را به تدبّر در آيات فرا مىخواند، از واژه «قلب» بهره مىگيرد. اين كلمه در تعاليم معصومين عليهم السلام به «عقل» تفسير شده است. براى نمونه بنگريد به: اصول كافى، ج ۱ ص۲۴.