مرورى بر دعاى امام صادق عليه ‏السلام در هنگام تلاوت قرآن - صفحه 158

در آن صورت است كه قلب وى جايگاهى مطمئن براى استقرار و لبريز گشتن از معارف و اسرار و علوم الاهى خواهد شد و چنين قلبى به فرمايش معصوم عليه ‏السلام از عذاب خداوند، مصون و محفوظ خواهد ماند. (23: ج 1، ص 6) از اين روست كه در تفاسير و در شرح و بيان آيه شريفه «البَلَدُ الطَيِّبُ يَخرُجُ نَباتُهُ بِإذْنِ ربِّهِ وَ الَّذى خَبُثَ لا يَخرُجُ إلّا نَكِدا.» (اعراف (7) / 58) واژه بلد را به قلب آدمى تفسير كرده‏اند كه به واقع، اين سرزمين دل آدمى است كه در صورت احراز صلاحيت لازم، همچون زمين هموار و بارور، از آن محصولى پاك بيرون خواهد آمد و در صورت عدم شايستگى، همچون زمينهاى شوره‏زار و نابارور جز علف هرز و اعمال ناشايست و پليد، چيزى از آن بيرون نخواهد جهيد. (9: ج 3، 186) به واقع، بهار و شكوفايى قلبها و حيات و سرزندگى آن وابسته به اين كتاب (14: ص 107) و تفكّر و تدبّر صحيحِ در آيات شايسته آن است. قرآن كريم همان عهد و پيمانى است كه ميان خداوند و اهل ايمان استقرار يافته و بر انسان مسلمان، فرض و واجب است كه به پيمان خويش نيكو بنگرد و آن پيمان را نشكند. (30: ج 4، ص 420)
چنين فرد پيمان شكنى، مخاطبِ خطابهاى متعدّد قرآنى قرار مى‏گيرد كه هر يك به نوبه خود به گونه‏اى ما را با لايه‏هاى پنهان و آشكار انديشه‏هاى نادرست او آشنا مى‏سازد.
اين گروه از مردمان به دليل رفتار ناپسند خود، مورد لعن و نفرين الاهى قرار گرفته و بالطبع گوشهايشان براى شنيدن آواى دلنشين حقّ، ناشنوا و چشمانشان براى ديدن عظمت آن نابينا گشته است. بر قلبهايشان قفلها زده شده و از درك بركات و خيرات اين كتاب آسمانى باز مانده‏اند. «أُولئكَ الَّذينَ لَعَنَهُم اللّه‏ُ فَأصَمَّهُم وَ أعمى أَبصارَهُم * أفَلا يَتَدبّرونَ القُرآنَ أمْ عَلى قُلوبٍ أقفالُها؟» (محمّد صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم (47) / 23 ـ 24)
اگر به دنبال مصداقى كامل براى اين خطابات قهرآميز باشيم، شايد بتوان به حديث حضرت صادق عليه ‏السلام اشاره كنيم كه بر اساس آن، گروهى از دشمنان خاندان

صفحه از 164