پيامبر در شمار كسانى معرّفى شده‏اند كه قرآن را پشت سر نهاده و سنّتهاى الاهى را باطل و احكام آن را معطّل گذارده‏اند. براى اين عدّه، نه تنها قرآن نور و وسيله هدايت و شفابخشِ دردهايشان نيست، بلكه بر گمراهى و ضلالتشان مى‏افزايد و كوردلىِ ايشان را دو چندان مى‏سازد. اينان در زمره كسانى داخل شده‏اند كه به علت انحراف از قرآن، جز به سوى آتش، راه ديگرى را در پيش روى خويش مشاهده نمى‏كنند. (30: ج 4، ص 409)
در ادامه جمله ياد شده دعاى امام صادق عليه ‏السلام ، به تصريف و تفصيل آيات، تكرارها و تنوّع و عبارت‏پردازيهاى خاصّ قرآنى و نيز سود جستن اين كتاب از ذكرِ انواع مختلف امثال، حكايات و تمثيلات گوناگون مى‏رسيم. هر يك از آنها مى‏كوشد تا غفلت را از ذهنها بزدايد و ظرفِ دل آدمى را شايسته درك كمالات و ارزشهاى انسانى نمايد. خداوند متعال بيان مى‏دارد كه در اين كتاب، از هر مثل و هر كلامى كه بتواند راهگشاى هدايت آدمى باشد، سخن به ميان آمده است. «وَ لَقَد ضَرَبْنا لِلنّاسِ فِي هذا القُرآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُم يَتذكّرونَ.» (زمر (39) / 27)
از جمله فوايد ذكر امثال در قرآن، هشدار، وعظ، انگيزش، شوق آفرينى، بازدارندگى، عبرت‏پذيرى، شرح و تبيين حقايق، نزديك ساختن مقصود به اذهان، به تصوير كشاندن امور پيچيده عقلى و تشبيه امور پنهان به موضوعات ملموس و آشكار است. (17: ص 29) بدين سان، اين حقايق بدون هيچ گونه دشوارى در اختيار خوانندگان و قاريان قرآن قرار مى‏گيرد. به همين خاطر، عدّه‏اى بر اين باورند كه خداوند متعال از رهگذر ذكر امثال در قرآن، بر بندگان خود منّت نهاده و آن را به عنوان يكى از عنايات خاصّه خود نسبت به ايشان بر شمرده است. (18: ص 76)
به فرموده قرآن، جز عالمان احدى را شايسته نباشد كه در امثال قرآنى به تعقّل و تفكّر بپردازد. «وَ تِلكَ الأمثالُ نَضْرِبُها لِلنّاسِ وَ ما يَعقِلُها إلّا العالمونَ.» (عنكبوت (29) / 43)