مهدويّت و سنّت‏هاى الهى در قرآن - صفحه 134

استمرار دارد. در كتب حديثى به مضامين متعدد، از ائمّه‏ى معصومين عليهم ‏السلام وارد شده:
«و إنَّ الْأرض لاتخلوا من حجّه‏اللّه‏ تعالى على خلقه في كلّ عصر و أوان.» ۱
«زمين در هيچ زمانى، از حجّت خداوند بر خلق او در هر عصر و زمانى خالى نمى‏ماند.»
امام سجّاد عليه ‏السلام در تفسير اين آيه‏ى شريفه فرمودند:
«هُم وَ اللّه‏ُ شيعَتُنا أهل البيت، يفعَلُ اللّه‏ُ ذلِكَ بِهِم عَلَى يدي رجل منّا و هُوَ مهديّ هذِهِ الْأُمَّة...» ۲
«آن‏ها به خدا سوگند، شيعيان ما اهل بيت هستند. خداوند اين كار را به دست مردى از ما انجام خواهد داد، و اوست مهدى اين امّت...»
ابابصير از امام صادق در مورد معنى آيه پرسيد، امام عليه ‏السلام پاسخ داد:
«نَزلت فِى القائِم وَ أصحابه» ۳
امام صادق عليه ‏السلام حضرت مهدى عجّل‏اللّه‏فرجه و يارانش را در اين آيه همان كسانى معرّفى مى‏كند كه به استخلاف آنان وعده داده شده است.
از آيه چنين برمى‏آيد كه خداوند بر گروهى از مسلمانان كه داراى صفت ايمان و عمل صالح هستند، سه نويد داده است:
1ـ استخلاف و حكومت روى زمين؛
2ـ نشر آيين حق به طور اساسى و ريشه‏دار در همه‏جا؛
3ـ از ميان رفتن تمام اسباب خوف و ناامنى. ۴
امّا در اين‏كه اين گروه از نظر مصداقى چه اشخاصى هستند، در ميان مفسّران بحث و گفت‏وگو است: بعضى آن را مخصوص صحابه‏ى پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمدانسته‏اند كه با پيروزى اسلام در عصر پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمصاحب حكومت در زمين شدند.

1.شيخ صدوق، عيون اخبارالرّضا، بيروت، مؤسسه‏ى الاعلمى للمطبوعات ۲ / ۵۸.

2.عروسى، الحويزى، تفسير نورالثّقلين، بيروت مؤسسه التاريخ العربى ۳ / ۶۲۰.

3.سيد هاشم بحرانى، سيماى حضرت مهدى در قرآن، ترجمه‏ى سيدمهدى حائرى قزوينى، نشر آفاق / ۲۶۳.

4.ناصر مكارم شيرازى، تفسير نمونه، دارالكتب الاسلاميه ۱۴ / ۵۲۸.

صفحه از 152