موضوع دعا بيگانه است، زيرا دعا در پى نشان دادن تفاوت و اختلاف ميان خدا و بنده است و اين تفاوت در تمام شرايط، حتى در جهان ديگر، دست كم با يك درجه و سطح از اختلاف هم كه شده باقى خواهد ماند و مفهوم خود را از دست نخواهد داد. ^۱ [... ]

صحيفه و معنويت اسلامى

[...] مايلم بگويم كه كتابى مانند صحيفه بُعد درونى و داخلى اسلام را آشكار مى‏كند كه حتى ممكن است فهم و درك آن در ساير متون اوليه دشوارتر نيز بوده باشد. هنگامى كه دانشمندان و ساير افراد ناآشنا به اسلام به آن مى‏نگرند به طور طبيعى آنچه را كه در نگاه اول ديده باشند درك مى‏كنند كه از آن جمله مى‏توان به وقايع، گزارش‏ها و اسناد مكتوب، روابط اجتماعى، و غيره اشاره كرد. آگاهى يافتن از درون قلب مردم و يا اصرار بر فهميدن رابطه شخصى افراد با پروردگار كار آسانى نيست، اگرچه بيشتر مردم نيز علاقه‏اى به اين امر ندارند. اگر راهى به درون قلوب مردم وجود داشته باشد، يافتن آن مستلزم مطالعه و بررسى درونى‏ترين نگرانى‏ها و دغدغه‏هاى افراد است كه در فعاليت‏هاى بيرونى و نوشته‏هاى ايشان منعكس مى‏شوند. امّا ابعادى از اسلام كه بيشتر توجه نظاره‏كنندگان بيرونى را به خود جلب كرده‏اند ابعاد بيرونى و مشخص آن هستند كه نسبتا خالى از عشق و حرارتى هستند كه در غرب از معنويت و روحانيت سراغ دارند.
تمدن اسلامى به طور كلى بسيار شبيه به يك شهر مسلمان‏نشين قديمى است : ديوارهاى بيرونى حكايت از گرفتگى و كسالت و غم‏بار بودن آن مى‏كنند و ورود به اين دنياى پشت ديوار نيز آسان نيست ؛ امّا اگر شخصى بتواند با اهالى اين شهر صميمى شود، به او حياط‏ها و باغ‏هاى دل‏انگيز و زيبايى نشان داده خواهد شد كه مملو از گل‏هاى