نگرشى به كتاب صحيفه سجاديه - صفحه 107

بگيرد. ۱ گفته شده است كه يكى از امتيازات ادبيات عبادى در دوره آغازين اسلام، توانايى آن در صحبت بازبانى نسبتا ملموس و پيش خداشناسانه با درجه بالايى از جهان شمولى بوده است. درنتيجه هر حركتى در جهت ترجمه واژگان تخصصى ملموس به شكلى ناملموس و انتزاعى، با توجه به معناى عقلانى به جاى تصاويرى كه شكل زبان‏شناسى آنها ارائه مى‏دهند، ما را به سوى كلام سوق داده و از دنياى قرآن، حديث، و صميميت خود دعاها دور مى‏كند. به همين دليل است كه اينجانب معمولاً واژگان معمول و عينى مانند «باغ» را به واژگانى انتزاعى چون «بهشت» ترجيح مى‏دهم.
هنگامى كه اينجانب در تفسير معناى متن به مشكل برمى‏خوردم به تفسير سيد عليخان شيرازى مراجعه مى‏كردم. اينجانب همچنين از ترجمه و تفسير بسيار عالى علينقى فيض الاسلام از صحيفه به زبان فارسى و نيز ترجمه كم‏بنيه‏تر ميرزا ابوالحسن شعرانى به زبان فارسى بهره‏هاى بسيارى بردم. سعى كرده‏ام كه پانوشت‏ها خسته‏كننده نباشند و در آنها تنها اسامى خاص، توضيح مسائل مبهم، و اشاره به تعدادى از مراجع قرآنى ـ به منظور نشان دادن كمال و زيبايى متنى كه در اين اثر قرار دارد ـ آورده شوند. در تعداد اندكى از موارد زير به احاديث مربوط اشاره كرده‏ام و يا تفاسير مختلف مفسران را مورد بحث قرار داده‏ام.
ترجمه «رساله حقوق» امام زين‏العابدين نيز به دنبال ترجمه صحيفه آمده است. اين رساله تنها اثرى است كه به جز دعاها يا گفته‏ها و نامه‏هاى نسبتا كوتاه به ايشان منسوب است. اين رساله از آن جهت داراى اهميت است كه بسيارى از موضوعات مشابه صحيفه را با سبك و زبانى متفاوت بيان كرده است.

1.ـ اين ترجمه با ترجمه سيد احمد على موهانى تفاوت دارد (صحيفة الكامله، چاپ اول در لكهنو (Lucknow)در ۳۱ـ ۱۹۲۹ ؛ ويرايش دوم، بازنگرى توسط اِم، اِى، اِچ. خان، لكهنو، ۷۰ ـ ۱۹۶۹، چندين ويرايش ديگر نيز از آن تهيه شده است.

صفحه از 106