دانست. ۱ مجلسى پدر نسخههاى خطى متعددى را از صحيفه در اختيار داشت كه از بزرگترين مراجع شيعه زمان خود دريافت كرده بود. وى در يكى از آثارش به تمام زنجيرههايى كه از طريق آنها صحيفه را بدست آورده بود اشاره كرده است كه گفته مىشود اين رقم از يك ميليون بيشتر است. ۲
[...] دست كم چهل شرح و تفسير بر صحيفه نوشته شده است كه بيشتر آنها از دوره صفويه (1722 ـ 1502 / 1125 ـ 907) تا زمان حاضر تحرير يافتهاند. در ميان محققين معروف دوره صفويه كه بر صحيفه تفسير نوشتند مىتوان به شيخ بهايى، فيلسوف معروف ميرداماد (وفات 1630 / 1040)، و مجلسى پسر اشاره كرد. شناخته شدهترين تفسير بر صحيفه «رياض السالكين» نام دارد كه توسط سيد عليخان حسينى حسنى شيرازى (وفات 9 ـ 1708 / 1120) به رشته تحرير درآمده است.
نقش دعا و مناجات
[...] اگرچه بسيارى از دعاهايى كه از پيامبر و امامان به ما رسيدهاند به طور يقين اظهارات قلبى خودجوش آنها بودهاند، امّا ساير دعاها بايد با هدف بازگويى در شرايط مختلف يا انتقال به مؤمنين و دينداران نگاشته شده باشند. بيشتر دعاهاى پيامبر كوتاه هستنـد و مـىتوانند فـىالمجلس نقل شوند امّا برخى از دعاهايى كه از امامان رسيدهاند ـ مانند دعاى امام زينالعابدين براى روز عرفه(شماره 47) ـ طولانى بوده و داراى سبك نگارشى بسيار فاخر و پرطمطراقى مىباشند. حتى اگر اين دعاها در ابتدا به صورت خودجوش و خودانگيخته بوده باشند، اين حقيقت كه آنها به عنوان دعاهايى براى شرايط بخصوص به وجود آمدهاند نشاندهنده اين مطلب است كه آنها دست به دست امامان و پيـروان آنها رسيـدهاند تا در شـرايط مشابـه شـرايط زمـان اداى آنها دوباره
1.ـ از پانوشتى در ويرايش و ترجمه شعرانى چنين برمىآيد كه آن اثر نسخهبردارى از يك دستنويس، مقابله شده، تصحيح شده، و امضاء شده توسط شيخ بهايى بوده است ؛ متن كاملاً مشابه نسخهاى است كه به مجلسى نسبت داده مىشود.
2.ـ قس. مقدمه مشكات بر صحيفه سجاديه.
