ضـرورتها
دعا، بخشى از فرهنگ اسلامى است كه به گونهاى لطيف، دقيق و دلپذير و در لحن مناجات با خدا، به بسيارى از معارف الهيه پرداخته است و دعاهاى منسوب و مأثور از اهل بيت، بدون شك، يكى از ذخائر عظيم و پر ارج فرهنگ شيعى است كه تا به امروز، چندان مورد توجه و دقّتانديشى قرار نگرفته است. تصور عوام از دعا، صرفا براى خواندن و تكرار كردن است نه فهميدن و درك كردن. خواص نيز به دعا ـ به عنوان يكى از عميقترين مأخذ معارف الهى ـ نگاه نكرده و به گسترش آن نپرداختهاند. از اين رو ستمى فاحش به بخشى عظيم و منحصر به فرد از فرهنگ اهل بيت رفته است.
بدون شك پيشينه تلاش دانشمندان شيعه، نسبت به گسترش عميق و معارفپرور فرهنگ دعا عموما و صحيفه سجاديه بالاخص در حد و اندازه اين مقوله از معارف شيعه نيست. و ضرورى است بلندهمتان ظريفنگر و عالمان برجسته و عميقانديش، دعا و فرهنگ آن را به عنوان مأخذ و منبعى غنى و زبانى دلپذير در القاى دقيقترين و ظريفترين معارف الهى به مردم بشناسانند و با شرح و بسط آن، ابعاد انديشهاى را كه در قالب دعا و مناجات اشاره شده تبيين كنند.
معنويت در پناه دعا و در اوج معرفت شكل مىگيرد و مقام قرب را، نه به استدلال خشك، كه به دل مىپيمايد. و زمانى اين هديه الهى مؤثر خواهد افتاد كه خواننده همراه با تكرار الفاظ اعجازگونه آن، به مضمون بلند آن نيز بينديشد. تبيين و تفسير اين كلمات آسمانى، كار ميدان داران فرهنگ تشيع است تا ارادتمندان به اهل بيت عليهم السلام را در فضاى معرفتى و معنوى دعا قرار دهند.
ترويج و گسترش فرهنگ دعا، نيازمند تمهيددات و مقدماتى است كه عمدهترين آن به عالمان، دانشمندان، مروجان و گويندگان دينى بازمىگردد، ولى بدان علت كه دستيابى به مضامين و محتواى دعا مشكل است و مرجع و مأخذ تسهيل كننده در اين زمينه فراوان نيست، كمتر نويسنده و يا گويندهاى، از دعا در مباحث خود استفاده مىكند. امروزه بهرهبردارى از نهجالبلاغه به علت وجود معاجم و فهرستهاى متنوع، به مراتب بيش از گذشته است ؛ ولى دعا بالاخص «صحيفه سجاديه» كمتر مورد بهرهبردارى قرار مىگيرد.
