نگاهى به كتاب نمايه نامه موضوعى صحيفه جامعه سجاديه - صفحه 158

برگزيديم كه داراى بار موضوعى خاصى بوده و محور سخن و يا مطالبى در متن است. واژه‏هايى كه به تنهايى بار موضوعى دارند. ولى چون در متن صحيفه محور سخنى قرار نگرفته و فقط براى تبيين مطالب ديگر، لفظ آن بدون بار موضوعى مصطلح به كار رفته؛ گزينش نشده‏اند. زيرا احتمالاً مراجعه به آن‏ها علاوه بر آنكه گرهى از كار نمى‏گشايد، باعث سردرگمى خوانندگان خواهد شد.
البته اين احتمال نيز وجود دارد كه مراجعه‏كننده‏اى به دنبال همه واژه‏هاى به كار رفته در كتاب باشد، لذا براى رفع اين نياز ـ كه ممكن است در جاى خود مهم باشد ـ معجم لفظى اين اثر عرضه گرديده است، كه جبران كننده خواهد بود. ولى فرهنگ موضوعى بايد راهنماى واژه‏هايى باشد كه موضوع بحث متنى قرار گرفته و مراجعه كننده را به مطلبى در اطراف آن راهنمايى كند. مشكلى كه در تنظيم اين فرهنگ وجود داشت، ارجاع دهى به متن اصلى بود؛ زيرا انتخاب متن در زير واژه‏ها، حجم فرهنگ را به چندين جلد افزايش مى‏داد و چندان مفيد هم نبود. وضعيت فعلى صحيفه سجاديه يكى از دو راه را مى‏طلبيد.
1 ـ آدرس‏ها به صورت شماره دعا، شماره صفحه و شماره سطر داده شود.
2 ـ متن هر دعا به صورت جدا نيز شماره‏گذارى شود و فقط دو شماره: يكى براى دعا و يكى براى بخش‏هاى دعا كفايت كند.
در روش اول، اصل متن چاپ شده، محفوظ مى‏ماند. ولى تعداد زيادى اعداد براى مراجعه‏كننده، درد سر آفرين بود. لذا روش دوم مناسب‏تر تشخيص داده شده و ضمن شماره‏گذارى متن دعاها، متن صحيفه نيز همراه با «فرهنگ موضوعى» به چاپ رسيده تا كاربران عملاً هم فرهنگ و هم متن صحيفه را در يك جلد داشته باشند.
لازم به ذكر است كه شماره‏گذارى داخل دعاها، فقط به منظور كوتاه كردن متن صورت گرفته تا قسمت مورد مراجعه سهل الوصول‏تر باشد و ضرورتا به معنى دقت در محل شماره‏گذارى شده نمى‏باشد. لذا ممكن است مطالب قبل و بعد از يك شماره كاملاً به هم مربوط و وابسته‏تر باشد و شماره، لزوما دليل بر قطع مطلبى از جهت معنى نيست. و يا ممكن است جاى ديگرى براى شماره مناسب‏تر باشد، كه آن را نيز

صفحه از 166