ينفعل بتعريف اللّه‏ تعالى حتّى يدخل في زمرة العارفين و في فرقة الموحّدين. و أمّا نفس التوحيد فهو فعل اللّه‏ تعالى كتعريفه نفسه. ^۱
اشكال مى‏شود: شما پيش از اين گفتيد كه توحيد خدا عين معرفت اوست، چنان‏كه در خطبه‏هاى منقول از ائمه عليهم ‏السلام آمده و معرفت، فعل خداى تعالى است. پس در اين حديث، امام عليه ‏السلام چگونه آن را از اعمال بندگان شمرده است؟
در جواب مى‏گوييم: انفعال انسان در مقابل فعل الهى، امرى اختيارى است كه به خود انسان برمى‏گردد. از اين‏رو، توحيد از افعال بندگان شمرده مى‏شود. و معناى توحيد بندگان نسبت به خدا، اين است كه بندگان در مقابل تعريف الهى منفعل شوند تا در زمره‏ى عارفان و گروه موحّدان در آيند. امّا خود توحيد، فعل خداست، همان‏طور كه معرفى او خود را به بندگان، فعل اوست.
نيز آن حضرت عليه ‏السلام مى‏فرمايد:
«لَوْ يَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِي فَضْلِ مَعْرِفَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ، مَا مَدُّوا أَعْيُنَهُمْ إِلَى مَا مَتَّعَ اللَّهُ بِهِ الاعْدَاءَ مِنْ زَهْرَةِ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَ نَعِيمِهَا، وَ كَانَتْ دُنْيَاهُمْ أَقَلَّ عِنْدَهُمْ مِمَّا يَطَئُونَهُ بِأَرْجُلِهِم.»^۲«اگر مردمان فضيلت معرفت خدا را مى‏دانستند، گردن‏هاى خويش را به سوى آنچه خداى سبحان از لذّت‏ها و نعمت‏هاى دنيا به دشمنانش داده است، دراز نمى‏كردند و دنياى آنان در نظرشان، كمتر از آن چيزهايى مى‏شد كه در زير پايشان قرار مى‏دهند.»
از امام سجّاد عليه ‏السلام سؤال شد:
أَيُّ الاعْمَالِ أَفْضَلُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؟ فَقَالَ: «مَا مِنْ عَمَلٍ بَعْدَ مَعْرِفَةِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ مَعْرِفَةِ رَسُولِهِ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمأَفْضَلَ مِنْ بُغْضِ الدُّنْيَا... .»^۳
بهترين اعمال نزد خداوند عزوجل چيست؟
فرمود: «هيچ عملى بعد از معرفت خداوند عزوجل و معرفت رسولش صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمبهتر از بغض دنيا نيست... .»
از امام رضا عليه ‏السلام منقول است: