امام، اسوه امّت - صفحه 100

فضايل و كمالات الگو قوى باشد، وابستگى روحى پيرو به او و الگوپذيرى از او كامل‏تر خواهد بود. از اين‏رو، پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمو ائمّه عليهم ‏السلام خود، تأكيد و اهتمام فراوان بر ضرورت شناسايى امام راستين و معرّفى جانشينان پس از خود و نيز معرّفى مقام امامت و فضائل و كمالات امام داشته‏اند.
7ـ 5) اين معرّفيها بخشى از هدايت مردم به صراط حق است؛ زيرا بخشى از وظايف هدايتى رهبران معصوم، معرّفى الگوهاى حسنه بعدى به مردمان است تا الگوى عملى براى حق‏جويان قرار گيرند. از اين‏رو، چنين معرّفيهايى، معرّفى عَلَم‏هاى تقوى و مناره‏هاى هدايت است. در حديثى امام صادق عليه ‏السلام به نقل از پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمفرمودند:
من مات و لا يعرف إمامه، مات ميتة جاهليّة. (۳۳: ج ۲، ص ۱۹، ح ۶)هر كس بميرد در حالى كه امام خويش را نمى‏شناسد، به مرگ جاهليّت مرده است.
در روايت، در توصيف امامان عليهم ‏السلام نيز از اوصاف بلندى ياد شده است. در اين ميان، ادعيه و زيارت‏نامه‏هاى مأثور امامان عليهم ‏السلام هر يك كلاس درس و مدرسه تعليم و تربيت براى معرفت فضائل و كمالات اين بزرگواران است. در زيارت‏نامه‏هايى چون زيارت جامعه كبيره، زيارت امام حسين عليه ‏السلام در روز عاشورا و زيارت امام رضا عليه ‏السلام يا حضرت بقيه‏اللّه‏ عجّل‏اللّه‏تعالى فرجه، اوصاف امام معصوم به هنگام سلام دادن ارائه مى‏گردد و به ذكر اسم بسنده نمى‏شود تا مرتبت شخص مزور براى زائر روشن گردد و اوصاف، اعمال و اقوال او را الگوى خود قرار دهد. هدف اين است كه زائر همانند محبوب خود، براى اعلاى كلمه توحيد، اقامه نماز، اداى زكات، احياى امر به معروف و نهى از منكر، تلاوت كتاب خدا و... فداكارى كند و به كمال وجودى خود برسد.
در واقع، اين ادعيه و زيارت‏نامه‏هاى مأثور، تماشاگه فضائل و كمالات ائمّه عليهم ‏السلام براى تأسّى به ايشان به منظور نيل به تعالى و تكامل است. تصوّر اين فضائل و كمالات، كافى است كه انسان، آن ذوات مقدّسه را در هدايت الاهى، اسوه

صفحه از 109