امام، اسوه امّت - صفحه 101

حسنه بداند.

8. نگاهى به روايات

در روايات، اسوه‏بودن ائمّه عليهم ‏السلام به شكلهاى مختلف و الفاظ و تعابير متفاوت مطرح شده است.
8 ـ 1) در برخى روايات، يك معصوم عليه ‏السلام براى معصوم ديگر عليه ‏السلام به عنوان اسوه معرّفى شده است؛ مثلاً از امام حسن عليه ‏السلام نقل شده است كه ايشان درباره حكمت صلح با معاويه، فرموده‏اند:
... لي أسوة بجدّي رسول اللّه‏ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم...مرا در نيايم، رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمالگويى است؛ در آن هنگام كه خدا را پنهانى مى‏پرستيد و سى و نه ياور داشت؛ لكن هنگامى كه خدا تعداد آنان را به چهل رسانيد، حضرتش امر خدا را آشكار كرد. پس اگر من هم آن عدّه را مى‏داشتم، در راه خدا آن‏گونه كه سزاوار جهاد براى اوست، جهاد مى‏كردم. (۴۱: ج ۴۴، ص ۶۷)
امام زمان عجّل‏اللّه‏تعالى فرمودند:
... و في ابنة رسول اللّه‏ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلملي أسوة حسنة... (همان: ج ۵۳، ص ۱۷۸، ح ۹)در دختر رسول اللّه‏ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمبراى من سرمشق و الگويى نيكوست.
اميرمؤمنان عليه ‏السلام بعد از برگشت از نهروان، در جلسه‏اى حضور داشتند. كلام به آنجا كشيد كه به ايشان عرض شد: چرا با برخى‏ـ همچنان كه با طلحه و زبير و معاويه جنگيديدـ جنگ نكرديد؟ على عليه ‏السلام فرمودند:
من همواره از اوّل، مظلوم بودم و حقّ من از من دريغ شده است.
اشعث‏بن قيس ايستاد و عرض كرد: اى اميرمؤمنان! چرا شمشيرت را برنكشيدى و حقّت را طلب نكردى؟ حضرت فرمودند:
اى اشعث، سخنى گفتى پس جوابش را بشنو و نگهدار و دليلش را درياب. إنّ لي أسوة بستّة من الأنبياء: من به شش تن از پيامبران تأسّى كردم... نوح عليه ‏السلام ... و لوط عليه ‏السلام ... و ابراهيم خليل‏اللّه‏... و موسى عليه ‏السلام ... و برادرش هارون عليه ‏السلام ... و برادرم محمّد صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم... (۴۶: ج ۱۱، ص ۷۲، ح ۱)

صفحه از 109