امام، اسوه امّت - صفحه 97

بودن، تشكيل مى‏دهند و منصوب و منصوص بودن الاهى امام عليه ‏السلام عنصر عينيّت از عناصر اسوه بودن را محقّق مى‏كند؛ بنابراين همه عناصر لازم براى اسوه حسنه بودن در امام عليه ‏السلام جمع است. از اين رو كلام امام، امام كلام و اعمال امام، امام اعمال است. امام رضا عليه ‏السلام فرمودند:
امام از گناهان پاك و از كاستيها به دور است. دانش ويژه دارد و خصيصه‏اش بردبارى است... امام يگانه زمان خويش است و كسى با او برابرى نكند. هيچ دانشمندى با او همرتبه نباشد و جايگزين و بديلى ندارد... .» (33: ج 1، ص 198 ح 1)
اميرمؤمنان على عليه ‏السلام در زمينه لزوم تأسّى و اقتدا به انسان كامل‏ـ كه مصداق اتمّ آن پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلماست‏ـ مى‏فرمايد:
... و لقد كان في رسول اللّه‏ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمكاف لك في الأسوة... فتأسَّ بنبيّك الأطيب الأطهر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم فإنّ فيه أسوة لمن تأسّى و عزاء لمن تعزّى. و أحبّ العباد إلى اللّه‏ المتأسيّ بنبيّه و المقتصّ لأثره. (۲: خطبه ۱۵۹)و پيروى و الگوگيرى از رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمبراى تو كافى است... بنابراين به پيامبر خود صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلم، آن نيكوترين و پاكيزه‏ترين مردم، اقتدا كن؛ زيرا او سرمشقى است [ نيكو] براى هر كس كه بخواهد تأسّى جويد و انتسابى است [ شايسته ]براى كسى كه بخواهد منتسب گردد (شايسته‏ترين انتساب، انتساب به اوست). و محبوب‏ترين بندگان نزد خداوند، كسى است كه به پيامبرش اقتدا كند و از پى او رود.
تعليق حكم بر وصف، مشعر به علّيّت آن وصف براى حكم است؛ بدين‏رو، تعليق لزوم تأسّى به پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمبر دو وصف «اطيب» و «اطهر» در كلام على عليه ‏السلام مشعر به علّت بودن اين دو وصف براى لزوم تأسّى به رسول خدا صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلماست. و چون على عليه ‏السلام به منزله نفس پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمبوده است: «... و أنفسنا و أنفسكم» (آل‏عمران (3) / 61)، پس اين دو وصف در او نيز وجود دارد؛ چه اين دو وصف از ويژگيهاى اختصاصى پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمنيستند، پس على عليه ‏السلام نيز اسوه حسنه است. علاوه بر اين، بنابر آيه تطهير (احزاب (33)/ 33) اين طيّب و طاهر بودن براى اهل بيت نيز ثابت

صفحه از 109