پژوهشى پيرامون آيه‏ ى تبليغ - صفحه 132

اين حكمى را كه از ناحيه‏ى پروردگارت بر تو نازل شده، تبليغ كن؛ كه اگر اين يكى را تبليغ نكنى، مثل اين است كه از تبليغ مجموع دين كوتاهى كرده باشى.
اين حكم، حائز كمال اهميّت است، به حدّى كه جا دارد رسول‏اللّه‏ صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلماز مخالفت مردم با آن انديشناك باشد و خداوند هم با وعده‏ى خود وى را دلگرم و مطمئن سازد «و اللّه‏ يعصمك من النّاس» . اهمّيّت اين حكم به درجه‏اى است كه تبليغ نشدنش، تبليغ نشدن همه‏ى احكام دين است و اهمال در آن، اهمال در همه‏ى آن‏هاست. دين بدون اين حكم، جسدى است بدون روح كه نه دوامى دارد و نه حسّ و حركتى و خاصيّتى.
آن امر مهم و خطيرى كه پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلممأمور به ابلاغ آن شده است، «ولايت» يعنى تداوم نبوّت است. اين مطلب را رواياتى كه هم از طريق عامّه و هم از طريق اماميّه وارد شده است، تأييد مى‏كند؛ چون بر اساس مضمون آن روايات، آيه‏ى شريفه درباره‏ى ولايت على عليه ‏السلام نازل شده است.
1ـ 5) «و إن لم‏تفعل فما بلّغت رسالته» : اگر اين مأموريت را به جا نياورى، اصلاً رسالت پروردگارت را ادا نكرده‏اى.
اين جمله نهايت تأكيد و اهمّيّت حكم مزبور را مى‏رساند. اين حكم در درجه و منزلتى است كه اگر تنها آن را انجام ندهى، مثل آن است كه به طور كلّى، هيچ‏يك از رسالات خدا را كه متحمّل و متعهّد شده‏اى، انجام نداده‏اى!
اين جمله صورت تهديد دارد، ولى در حقيقت مبيّن اهمّيّت موضوع است. آن‏جا كه گفته: «و إن لم تفعل»، به اين معنا نيست كه پيامبر قرار است امر خدا را اجرا نكند؛ چرا كه مقام پيامبر اكرم اشرف و اجلّ است از آن كه خداوند درباره‏ى او احتمال قصور در تبليغ حكم و يا عدم تبليغ حكم را بدهد، در حالى كه خود خداوند مى‏فرمايد: «اللّه‏ أعلم حيث يجعل رسالته.»۱
هرگز نمى‏توان پذيرفت كه پيامبر كه در كلّ دوران رسالتش تمام سختى‏ها را به امر خدا تحمّل مى‏كند؛ حال يكى از اوامر خدا را اجرا نكند! مسلّما خداوند

1.انعام (۶) / ۲۴.

صفحه از 140