بررسی روایت «الزیدیة هم النصاب»؛ از صحت تا جعل

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : مهدی عسگری
پديدآورنده : قاسم جوادی

چکیده :

در برخی از روایاتی که از ائمه ـ علیهم السلام ـ روایت شده، به پاره‌ای از فرقه‌های اسلامی صفاتی منتسب شده است. شیخ طوسی در تهذیب الأحکام و کشی در رجال روایتی را از امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ روایت کرده‌اند که در آن روایت زیدی‌ها با ناصبی‌ها یکسان انگاشته شده‌اند. آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد متن و سند این روایت است و بعد از آن بررسی‌های تاریخی دربارهٔ زیدی‌ها انجام می‌گیرد. اهمیت این پژوهش در آن است که می‌تواند ما را با یکی از احادیثی که تا به حال دربارهٔ‌ آ‌ن تأمل چندانی نشده آشنا کند و به نزاع‌های میان فرقه‌ها اشاره‌ای داشته باشد. روش این پژوهش تاریخی و هرمنوتیکی است. نتیجه اجمالی که مقاله به آن دست یافته این است که این روایت یا از جعل جاعلان بوده که در دعواهای فرقه‌ای به جعل این روایت مبادرت کرده‌اند و یا معنای جدیدی از ناصبی بودن را می‌خواهد بیان کند. شاید بتوان که با توجه به داده‌های تاریخی وضع و جعل این حدیث اولی است.