تبارشناسی نامه‌های امیرالمؤمنین«ع» به ابن‌عباس به روش نقد متن

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : مریم پیمانی
پديدآورنده : مهدی مطیع

چکیده :

بخش زیادی از روایات منسوب به امیرالمؤمنین«ع» به نامه‌ها و مکاتبات ایشان اختصاص دارد. قالب روایی نامه به دلیل مکتوب بودنش اندکی با سایر قالب‌های روایی متفاوت است و گمان می‌رود کمتر در معرض تغییر و تحریف قرار گرفته باشد، اما تبارشناسی و پیگیری سرگذشت تاریخی نامه‌ها نشان می‌دهد که این گونۀ روایی نیز دستخوش تغییراتی شده است. در این مقاله نامه‌های امیرالمؤمنین به ابن‌عباس با استفاده از روش نقد متن که از رهگذر تشخیص تغییرات و افزوده‌ها و تفاوت گزارش‌های مختلف یک روایت انجام‌پذیر است، تبارشناسی شده است. براین‌اساس مجموعه نامه‌های امام به ابن‌عباس از منابع گوناگون گردآوری و نسبت آن با مبدأ صدور سنجیده شد. برای این منظور معیارهایی مثل تعداد منابع روایت‌کننده و میزان اختلاف این منابع در نقل یک نامه گزینش و متن نامه‌ها از صافی این معیارها گذارنیده شد. حاصل کار دسته‌بندی این مجموعه نامه در سه رده با تفاوت در میزان اصالت و اعتبار است.