واکاوی عوامل اجتماعی و سیاسی مؤثر بر جامع نگاری در شیعه در قرن 3 و 4 هجری

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : محسن کبیری
پديدآورنده : سید محسن موسوی
پديدآورنده : احسان یاربی

چکیده :

از مهم‌ترین میراث به‌جای‌مانده از متقدمان شیعه که نزد علما و فرهیختگان تشیع نقش بسزایی دارد و عامل اصلی شکل‌گیری رفتار و فرهنگ شیعی است، کتب جوامع حدیثی است. این کتاب‌ها همواره در تاریخ موزد استفاده بزرگان مکتب برای صدور احکام شرعی و عقیدتی بوده است. سؤال اصلی پژوهش حاضر آن است که چرا با وجود میراث حدیثی شیعه در قرن 3 و 4 هجری، بزرگانی چون مرحوم کلینی، شیخ صدوق و شیخ طوسی تمام زحمت خود را در جهت نگارش این کتب نمودند با وجود آنکه میراث شیعه به صورت اصول اربعمائة و... موجود بوده است. در این جستار به روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که چه عواملی سیاسی و اجتماعی نویسندگان جوامع حدیثی را به نگارش کتاب‌های جامع وا داشت و خاستگاه اجتماعی و سیاسی این کتاب‌ها چه بوده است؟ که با استفاده از منابع تاریخی و حدیثی این نتیجه حاصل شد که عوامل اجتماعی و سیاسی گوناگونی سبب شد تا نگارنده‌های کتب اربعه حدیثی به این مهم دست یازند و بویژه فقدان امام معصوم و احتیاج به پاسخ‌گویی به نیازهای مختلف جامعه موجب نگارش گردید.