سفرهای محدّثان، سرنخی برای شناخت آن ها و روزگارشان؛ مطالعۀ موردی سفرهای ابوالمفضل شیبانی

بسیاری از محدّثان برای ملاقات با مشایخ و دریافتِ حدیث از ایشان به سفر می‌رفته‌اند. بررسی این سفرها می‌تواند سرنخی برای شناخت بهتر شخصیتِ محدّثان باشد و بررسی شهرهایی که ایشان برای سفرهایِ خود گزیده‌اند، نیز می‌تواند ما را به داده‌های ارزشمندی دربارۀ وضعیتِ آن شهرها در آن روزگار رهنمون سازد. در این مقاله، برای پاسخ به این مسئله که چه نکته‌هایی را می‌توان به طور عینی از سفرهایِ یک محدّث استفاده نمود، سفرهای حدیثیِ ابوالمفضّل شیبانی بررسی شده است. وی از محدثانِ نام‌آشنا در منابع فریقین بوده و سفرهای فراوانی به بسیاری از شهرهای جهان اسلام داشته است. در این مطالعه، با دقت در ویژگی‌های این شهرها، از قبیل: رواج علم حدیث در آن‌ها و اقبالِ دیگر محدثان به سفر به این شهرها و مذهب رایج در آن‌ها، روشن شده است که با تحلیل سفرهای ابوالمفضل می‌توان به قرینه‌های قابل توجهی دربارۀ نکته‌های زیر دست یافت: علاقۀ فراوانِ وی به احادیث غریب، وجود گرایش‌های غیر امامی در وی، و پایین‌تر بودنِ سطح شهرهای غربِ جهان اسلام نسبت به شرق در زمینۀ علم حدیث.
 393

جلال الدین سیوطی

سیوطی، از محدّثان پُر تألیف اهل سنّت به شمار می آید. بیش از پانصد اثر تألیفی از وی شمارش شده که در موضوعات مختلف علوم اسلامی هستند.
 2298

ابن حجر عسقلانی

ابن حجر، در بیشتر علوم اسلامی، دارای آثار و نگاشته هایی است. شاگرد او، سخاوی، 273 عنوان از آثارش را یاد کرده است.
 2028

شمس الدین ذهبی

آثار ذهبی را بیش از دویست عنوان در موضوعات گوناگون حدیثی، فقهی، اصولی، عقیدتی، قرائات، اصطلاحات حدیثی، تاریخ و تراجم، سیره و تلخیص برخی کتاب های حدیثی یاد کرده اند.
 2389

حاکم نیشابوری

حاکم نیشابوری، از عالمان و محدّثان بسیاری روایت کرد. المستدرک علی الصحیحین، که مهم ترین و مشهورترین اثر حدیثی وی به شمار می آید.
 1775

ابن حزم اَندُلُسی

ابن حزم اندلسی، یکی از محدّثان پُر تألیف اهل سنّت به شمار می آید.
 2108

احمد بن شعیب نسایی

نسایی، از محدّثان پُر تألیف و سخت کوش اهل سنّت به شمار می آید. وی کتاب هایی در موضوعات مختلف حدیث، تفسیر، رجال و فقه تدوین کرده است.
 1624

محمّد بن عیسی تِرمِذی

ترمذی، دارای آثار حدیثی فراوانی است که برخی از آن ها عبارت اند از: کتاب السنن یا الجامع الصحیح یا سنن الترمذی.
 2115

ابو داوود سجستانی

محدّث، فقیه، متکلّم و یکی از مؤلّفان صحاح ششگانه اهل سنّت است.
 1764

ابو عبد اللّٰه ابن ماجه قزوینی

ابن ماجه، دارای تألیفات و آثاری در حوزه های مختلف علوم اسلامی چون حدیث، تفسیر و تاریخ است. مهم ترین اثر وی، کتاب السنن است که ششمین جامع حدیثی اهل سنّت به شمار می آید.
 1269

مسلم بن حجّاج

مسلم، در علوم مختلف حدیثی دارای اثر است که بخشی از آن ها باقی مانده. صحیح مسلم مهم ترین آنهاست.
 1752

محمّد بن اسماعیل بخاری

حافظ، متکلّم، مفسّر و همچنین از بزرگ ترین محدّثان اهل سنّت و نگارنده یکی از صحاح ششگانه است.
 1445

احمد بن حنبل

نزد بیش از 283 تن از مشایخ حدیثی، استماع و اخذ حدیث کرد.
 1637

مالک بن اَنَس

محدّث، فقیه و معاصر با امام باقر و امام صادق(ع) بود و از محضر ایشان بهره ها برد و از آن ها به بزرگی و عظمت یاد می کرد.
 2130
صفحه از 23
تعداد موارد : 316