به استثناى چند موردِ انگشت شمار (كمتر از ده مورد) ، اين كلمه در معناى سوم به كار رفته است .
اقسام كفر نكوهيده و مذموم
كفر نكوهيده بر چهار قسم است : كفر جهلى ، كفر علمى ، كفر نعمت ، كفر معصيت .
1 . كفر جهلى
كفر جهلى عبارت از پنهان كردن جهل با ادّعاى علم نسبت به مجهول است . كسى كه از روى تعصّب و لجاج و برترى جويى و يا به هر انگيزه ديگر ، جهل خود را كتمان مى كند و مدّعى دانستن چيزى مى شود كه آن را نمى داند ، از ديدگاه عقل ، مذموم و محكوم است .
اگر جاهل ، جهل خود را با ادّعاى علم و انكارِ آنچه نمى داند پنهان نكند ، نسبت به حقيقت جاهل است ، ولى كافر نيست . به گفته امام صادق عليه السلام :
لو أنّ العِبادَ إذا جَهِلوا وقفوا ولم يَجحَدوا ، لم يَكفروا . 1 اگر بندگان خدا وقتى چيزى را نمى دانند ، در اظهار نظر توقّف كنند و آنچه را نمى دانند انكار نكنند ، كافر نمى شوند .
ولى اگر جاهل با انكار آنچه نمى داند ، مدّعى علم شود و با اين ادّعا بر جهل خود سرپوش بگذارد ، علاوه بر اين كه جاهل است ، كافر نيز هست .
امام صادق عليه السلام در تبيين اقسام كفر در قرآن كريم ، نخستين قسم را كفر جهلى مطرح مى كند و كفرِ «دهريّه» را از اين قبيل مى داند و در اين زمينه به آيه بيست و چهارم سوره جاثيه استدلال مى فرمايد كه چنين است :
«وَ قَالُواْ مَا هِىَ إِلَا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا نَمُوتُ وَ نَحْيَا وَ مَا يُهْلِكُنَآ إِلَا الدَّهْرُ وَ مَا لَهُم بِذَ لِكَ