امام علی علیه السلام
الحَزمُ النَّظَرُ في العَواقِبِ ، و مُشاوَرَةُ ذَوي العُقولِ .
دور انديشى، عاقبت نگرى است و رايزنى با خردمندان .
غرر الحكم : 1915 .
چکیده : عرفا بر این باورند که حدیث نیز مانند کتاب الله دارای ظاهر و باطن است و تأکید آنها بر درک و فهم حدیث به جای توجّه به سلسلة راویان می‌باشد. نکتة بسیار مهم نگرش فراتاریخی و تأویلی آنها در مواجهه ...
نویسنده :
چکیده : با توجه به اهمیت مسئله علم الهی در عرفان نظری و در متون دینی، مقایسه تطبیقی این نوع متون با یکدیگر به درک هرچه بهتر متون عرفانی کمک میکند. در میانه متون دینی، کتاب نهج‌البلاغه به لحاظ مباحث توحیدی از ...
چکیده : نفی فساد و مبارزه با آن لازمة تحقق عدالت است. حکومت علوی، مظهر حکومت عدلی است که در آن جایی برای مسامحه در برابر لغزش و فساد وجود ندارد. امیرالمؤمنین علی‌بن ابیطالب علیه‌السلام در مقام رهبر جامعة اسلامی، بر رعایت ...
چکیده : تحلیل ساختار از جمله شیوه‌های بررسی متون ادبی به شمار می‌رود؛ در این روش با تقسیم‌بندی متن مورد نظر بر اساس ساختار و علت استفاده از آن، به مطالعۀ متن پرداخته میشود. جستار پیش روی می‌کوشد با روش توصیفی‌تحلیلی، ضمن ...
چکیده : نظم و انسجام در قرآن کریم از دیرباز مورد توجه بسیاری از اندیشمندان جهان اسلام بوده است و تاکنون نظریاتی مانند "نظریه نظم" و "نظریه وحدت موضوعی قرآن" در این راستا شکل‌گرفته است. امروزه نیز برمبنای نظریه انسجام ...
چکیده : در منابع روایی، گزارش‌ها و روایاتی وجود دارد مبنی بر این‌که امام حسن و امام حسین (ع) تفاوت‌هایی اساسی با هم داشتند؛ به گونه‌ای که این تفاوت‌ها در جهت‌گیری‌ها و اهداف هر یک از آن دو امام، تأثیر به سزایی ...
چکیده : دانش کاربردشناسی از شاخه های زبان شناسی است که می تواند در حوزه تفسیر قرآن وارد شود و ابعاد معنایی این آیات را در سطح مراد جدی آشکار سازد و به تفسیر و تبیین معانی پاره گفت ها در هنگام ...
چکیده : از مباحث مهم در تفاسیر قرآن، بحث محکم و متشابه است. یکی از عرفا و مفسرین غرب اسلامی در سدۀ ششم هجری، ابن‌برّجان است. این پژوهش به دنبال بررسی دیدگاه ابن‌برّجان دربارۀ محکم و متشابه است. روش این پژوهش، اسنادی ...
چکیده : خوانش متون و به‌ویژه متون حدیثی، نیازمند آگاهی از قواعد ادبی است. بی‌توجّهی به این قواعد و یا آگاهی‌نداشتن از آن، سبب کج‌فهمی و یا فهم نادرست میشود. گاهی در سخنان معصومان علیهم السلام عباراتی دیده میشود که خوانش درست ...
چکیده : یکی از موضوعات میان‌رشته‌ای در علوم حدیث و اصول فقه اهل‌سنت، حجّیت و یا عدم حجیت اقوال و آراء صحابه بوده که همواره میان محدثان و اصولیون اهل‌سنت اختلاف‌نظر وجود داشته است. این مقاله با تکیه بر ادلۀ غیر لفظی ...
چکیده : معنویت عاشورایی، آن‌گاه که در منظومه معرفتی و دستگاه معارفی _ رفتاری اباعبدالله الحسین(ع) معنا شده و مبنا یابد، دارای مراتب تشکیکی و ساحات (ابعاد عرضی) و سطوح (اعماق طولی) فراوانی خواهد بود. در سلوک معنوی متقوم بر آموزه‌های حسینی ...
چکیده : یکی از شناختهای لازم برای سعادت انسان و جامعه، امامشناسی است. این موضوع در اسلام از اهمیت والایی برخوردار است و از جمله نگرانیهای پیامبر خدا(ص) برای امتش، شناخت امامان بعد از خودش بوده است. موضوع شناخت مستخلَفین واقعی از ...
چکیده : همه‌گیری تند و بی‌سابقه بیماری کرونا در پهنه جهانی، عرصه‌های مختلف بهداشتی، علمی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و دینی را تحت تأثیر قرار داد. هجمه به باورها و اعتقادات دینی و مذهبی ادیان مختلف یکی از آثار مهم این رویداد ...
چکیده : قرآن کریم نظامی معنایی میان واژگان بنیان نهاده که در آن مفاهیم را بر اساس جهان‌بینی خود تبیین و ارزش‌گذاری میکند. روش معناشناسی ساختگرا راهی برای شناخت واژگان قرآنی در این نظام و بدون پیش‌فرض‌های دیگر است. «فرح» از مفاهیم ...
چکیده : لامیات اصطلاحاً به تعدادی قصیده عربی گفته میشود که با حرف رَویّ لام، قافیه آنها به پایان میرسد. شعرای مشهور شیعی، لامیات فراوانی را خصوصاً در مدح امیرالمؤمنین(ع)، به سه زبان عربی و فارسی و ترکی به جای نهادهاند. یکی ...
چکیده : امام سجاد(ع) بعد از شهادت امام حسین(ع) در حساس‌ترین دوره مسئولیت سنگین امامت و رهبری جهان تشیع را برعهده گرفت و سعی نمود دستاوردهای عاشورا را از گزند تحریف و نابودی حفظ کند. امام سجاد(ع) در حفظ دستاوردها ...
چکیده : بر پایه مقدّمه کتاب من‌لایحضره‌الفقیه، پشتوانه شیخ صدوق برای تدوین کتابی که به صحّت و صدور روایاتش از معصومان علیهم السلام اطمینان دارد، کتاب‌هایی حدیثی است که ضمن اشتهار در جامعه علمی آن‌روز، مورد عمل و مراجعه نیز بوده است. ...
چکیده : نگارنده چهار وظیفۀ عملی ما در برابر قرآن را توضیح میدهد: تبعیت و پیروی کردن، کتمان نکردن معارف و حقایق قرآن، تکریم و بزرگداشت قرآن کریم، استغنا با قرآن و هدایت قرآنی، ذیل آن: ترک همنشینی با مسخرهکنندگان آیات الهی، ...
چکیده : در بخشی از روایاتِ ائمه:، علاوه بر ارائه قرائتی متفاوت از قرآن کریم، قرائت رایج را با استدلالهایی تخطئه نمودهاند. چندگونگی این استدلالها و نقد آنها مسأله این پژوهش است. اهمیت فهم صحیح قرآن، در پرتو قرائت درست آن، از ...
چکیده : دستیابی به معرفت صحیح تاریخی و به‌کارگیری آن در صحنه حیات فردی و اجتماعی بشر، نیازمند شناخت و از میان برداشتن آسیبها و خطراتی است که درسآموزی تاریخ و مفیدبودن آن را با تهدید مواجه میسازد. حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه ...
چکیده : اسلام، آئین جهانی و مکتبی زنده و پویاست که اصلاح نظام های اجتماعی و اقتصادی را به شیوه ای خاص دنبال و هدایت می کند. پیامبر اکرم (ص) و ائمه (علیهم السلام) قرآن کریم را در این راه معیار و ...
چکیده : واژه «تحصیل» فرایندی را از آغاز یادگیری تا پایان آن در خود، جای داده است. وقتی سخن از درس‌خواندن میشود، تصوّر اوّلیه این است که یک کتاب و یک رشته مطالب، توسّط استاد به شاگرد، منتقل شده و پس از ...
چکیده : «اَسناد شیعی و منقطعِ روایات پیامبرصلی الله علیه و آله» سندهای روایاتی است که راویان آن شیعه‌اند و با این‌که هم‌عصرِ پیامبرصلی الله علیه و آله نیستند، به‌صورت مستقیم از آن حضرت، حدیث نقل کرده اند. مقاله کنونی درصدد شناسایی ...
چکیده : در این مقاله رویکرد تفسیری واحدی نیشابوری (م.468 ق.) مفسّر شافعی در تفسیر البسیط و شیخ طوسی (م. 460 ق.) مفسّر شیعه در تفسیر التبیان به تفسیر به رأی بررسی میشود. این دو تن، از مفسّران قرن پنجم و تقریباً ...
چکیده : علم رجال در پی آن است که با شناخت هویت دقیق راویان، میزان اعتماد به آنان در حوزۀ روایتگری را نشان دهد و به توثیق یا تضعیفشان رهنمون شود. آرای رجالیان، چه توثیق و چه تضعیف، بر بنیادهایی نهاده شده ...
چکیده : از منظر نامه‌های نهج‌البلاغه، یکی از مهم‌ترین اصول راهبردی در عرصه حکمرانی، اصل «جلب رضایت عمومی» است و تحقق آن نیازمند طرح عملیاتی درازمدت می‌باشد. مسئله کانونی مقاله این است که: «از منظر نامه‌های نهج‌البلاغه با چه راهکارهایی می‌توان این ...
چکیده : قرائات منسوب به ائمه (ع) در بسیاری موارد مشتمل بر زیاده‌ای نسبت به متن مصحف رسمی هستند. برخی ماهیت این قرائات را نه قرآنی، بلکه تفسیری شمرده‌اند. مواردی که نسبت به گونه‌ای تغییر در متن مصحفِ رسمی بیان صریح‌تری دارند ...
چکیده : تحریف، پرده و پوششی است که با آشکار شدن حقیقت، رخ در نقاب می‌کشد و همچون کف روی آب، نابود و مضمحل می‌گردد. عاشورا یکی از بزرگ‌ترین و ماندگارترین خیزش‌هایی است که در طول تاریخ بر ضد یک حکومت ظالم ...
چکیده : شاید کمتر رویدادی را بتوان یافت که مانند «واقعه عاشورا» بر جریان تاریخِ پیش و پس از خود، اثری این‌چنین گذاشته باشد. در روز عاشورا، مصائبی به صورت مستقیم بر امام حسین علیه السلام وارد شد و مصیبت‌هایی نیز به ...
چکیده : در پژوهش حاضر، پس از بررسی انواع مکتوبات حدیثی پیش از کامل الزیارات که میتوانستهاند منبع این کتاب باشند و دستهبندی این تألیفات در پنج گروه، به معرفی تک تک این آثار از مؤلفانی پرداختیم که نام ایشان در کامل ...
