پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
تَجَنَّبِ الدَّواءَ ما احتَمَلَ بَدنُكَ الداءَ ، فإذا لم يَحتَمِلِ الداءَ فالدواءُ .
تا زمانى كه بدنت بيمارى را تحمل مىكند، از مصرف دارو پرهيز كن و هرگاه آن را تحمل نكرد، آنگاه به دارو روى آر .
بحار الأنوار : ج 81 ص 11 ح 30
چکیده : در منابع دینی فریقین این حدیث از شهرت و کثرت نقل، استعمال و استناد بسیاری برخوردار است. اکثر محدثان و شارحان به دلیل اغماض از بخش ابتداییِ آن، تقطیع نامناسب، نقل به معنا و دخالت ارتکازات ذهنی در فرآیندِ فهمِ ...
نویسنده :
چکیده : پاره ای از احادیث امام رضا(ع) به رغم فرازمندی، محل اختلاف محدّثان اهل سنت واقع شده است. از زمرة این احادیث، حدیث «الإیمان معرفة بالقلب و إقرار باللسان وعمل بالأرکان» است که توسط إبن ابی داوود سجستانی نقل و مورد ...
چکیده : اقناع مخاطب در ارتباط کلامی و غیرکلامی کارکردهای مختلفی دارد و در تحلیل متون، موضوعی حائز اهمیت است و به مثابه وجهی دلالتمند مکمّل کلام متکلّم است. کلام معصومان ضمن اقناع مردم با آنها ارتباط برقرار می کند و در ...
چکیده : مدیریت فرهنگی رضوی مبتنی بر فرایندهایی است. هدف اصلی این مقاله بازشناسی فرایندهای مدیریت فرهنگی جامعه در سیره امام رضا(ع) است. روش‌شناسی این پژوهش بر اساس مطالعات اسنادی به شیوه توصیفی و تحلیلی است. یافته‌های پژوهش این است که فرایندهای ...
چکیده : ادبیات متعهد یا «الأدب الملتزم» همواره مورد توجه شاعران معاصر عرب بوده است. یکی از موضوعاتی که شاعران معاصر عرب در اشعار خود به آن پرداخته‌اند اشعار رضوی است. شاعران روحانی معاصر عربِ اهل بیت(ع)، خود را به بیان حقایق ...
چکیده : تفسیر آیات قرآن کریم با کمک روایات به ویژه احادیث اهل بیت(ع) پیشینه‌ای به قدمت قرآن دارد و مفسران فریقین برخی از روایت تفسیری را برای تبیین معارف قرآن ذکر کرده‌اند. از این رو بررسی روایات نقل‌شده توسط علمای اهل ...
چکیده : در میان اندیشمندان علوم اسلامی، به اعتبارهای مختلف، حالات و تقسیمات متنوعی برای رؤیا ذکر شده است که از جملۀ آنها، تقسیم رؤیا به اعتبار شخصی است که در رؤیا دیده شده است؛ با این توضیح که مطابق روایت مشهور ...
چکیده : با گسترش نظام‌مند احادیث مجعول و محرَّف در عصر امام رضا(ع)، در موارد فراوان راویان اصالت احادیث را از آن حضرت جویا می‌شدند. در صورت وقوع جعل و تحریف در روایت، امام به صورت روشمند و با بهره‌گیری از معیارها ...
چکیده : یکی از دشواری‌های پژوهش در حدیث، روایاتی هستند که به دلایلی دسترسی به مراد از آنها آسان نیست. برای فهم این روایات که از آنها به «حدیث مشکل» یاد می‌شود دانشوران حدیث، راهکارهای گوناگونی به مانند تشکیل خانواده حدیث و ...
چکیده : بدون تردید کتاب صحیفه اهل الصفاء فی ذکر اهل الاجتباء نشان‌دهندۀ عمق تفکرات اخباری‌گری محمد بن عبدالنبی نیشابوری مشهور به میرزا محمد اخباری است؛ زیرا در این کتاب مبانی رجالی و حدیثی وی به‌خوبی انعکاس یافته است. سودجویی او از ...
چکیده : حدیث، گزارش‌کنندۀ سنت نبوی و ولوی است و بر پایه ای محکم و متین به نام سند استوار است. نقل حدیث همراه با سند مورد تأکید و توصیۀ معصومان(ع) بوده است. یکی از طرق ارزشیابی حدیث، ارزیابی سند و راویان ...
چکیده : در احادیثی از پیامبر(ص)، بهترین زنان، کسانی معرفی شده‌اند که فرزند بسیاری به دنیا بیاورند. گاهی این احادیث، چالش‌هایی را ایجاد می‌کند و نپرداختن به آنها موجب پذیرش حکم یکسان برای همۀ موقعیت‌ها می‌گردد که قصد شارع نیست و این، ...
چکیده : امروزه سبکشناسی به عنوان یکی از شیوه های ارزیابی متون، جایگاه خاصی در نقد ادبی دارد که از رهگذر آن به توانایی صاحب اثر در کاربست شگردهای هنری در بیان درونیات و اندیشه هایش رهنمون می شویم. نامه های امام رضا(ع) ...
چکیده : پژوهش با هدف شخصیت شناسی خزیمه بن ثابت و بررسی ذوالشهادتین انجام شده است. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی با رجوع به روایات و منابع به شخصیت شناسی خزیمه بن ثابت و طرح منقولاتی در خصوص تخریب شخصیت این صحابی، ...
چکیده : یکی از شهیدان قیام حسینی که درتبدیل واقعه عاشورا به یک جریان تاریخی، نقشی بسیار تأثیرگذار دارد، حضرت رقیه (س) دختر امام حسین(ع) است. این مقاله می‌کوشد به سرگذشت این دختر خردسال در کربلا و رسیدن به نتیجهای روشن درباره ...
چکیده : از جمله روایات مشکل در حوزۀ توحید, پاسخ معصوم علیه السلام به سوال از جا شدن دنیا در تخم مرغ، بدون تغییر حجم طرفین است که پی‌آوردِ آن مواجهه با دو مشکل اساسی است: یکی ممکن دانستن امر محال عقلی ...
چکیده : حضرت رقیه(س) یکی از جلوه‌های احساسی و عاطفی قیام امام حسین(ع) است. از سده‌های اولیه تا پایان قرن هفتم علما و بزرگان در آثار خود از حضرت رقیه(س) و سرگذشت او یاد کرده‌اند. هدف این تحقیق، بازخوانی آثار دانشمندان تا ...
چکیده : برخی احادیث، محتواییِ بحث برانگیز و دیرفهم داشته و در زمرۀ «مشکل الحدیث» جای دارند و تلاش برای فهمِ صحیح آنها با رویکردهای متفاوتی همراه است. یکی از آنها، حدیث بریدن گوشت و پوستِ بدن یا لباس در برخورد با ...
چکیده : «معجزه» از مباحث مهم علوم قرآنی است که همواره کانون توجه عالمان دینی و متالّهان بوده و تفسیرهای مختلفی از حیث مفهوم، شروط و امکان تحقّق آن مطرح است. لذا با عنایت به عدم کاربرد این واژه در قرآن و ...
چکیده : حضرت رقیه(س) که تربیت یافتۀ عزت حسینی و عفت زینبی بود، نکات و جلوه‌های تبلیغی و تربیتی را ترسیم فرمود. مقاله حاضر در پی آن است که در جلوه‌های تبلیغی، نکات تبلیغی مانند پیام‌رسانی، احیای امر اهل بیت، رسوا کردن هیئت ...
چکیده : روایت «لاتجتمع امتی علی الضلالة» که از طریق جوامع حدیثی اهل سنت نقل و انتشار یافته امروزه به عنوان سند اجماع فقهی در کنار کتاب و سنت و قیاس به کار می رود و از دیرباز سند رسمی مشروعیت عملکرد ...
چکیده : شعر و ادبیات عاشورایی موضوعات و زمینه‌های متنوع و متعددی را دربرمی‌گیرد و در دوران معاصر از چنان گستره و عمقی برخوردار شده که همت مضاعف پژوهشگران را برای بررسی می‌طلبد. در میان قهرمانان عاشورایی، دخت خردسال امام حسین(ع) نیز ...
چکیده : حضرت رقیه(سلام الله علیها) فرزند امام حسین(علیه السلام) امام سوم شیعیان است. این اثر در پی احوالات این دختر خردسال در منابع تاریخی است و هدف از آن رسیدن به نتیجهای روشن در مورد زندگی و ذکر نام حضرت در ...
چکیده : خداباوری در غالب انسانها بر اساس فطرت و عقل و آموزه‌های ادیان الهی، همواره بوده است. عده‌ای با این باور که اعتقاد به خدا ریشه در ترس، جهل و یا وهم داشته، راه الحاد را در پیش گرفته‌اند. در این ...
چکیده : هجرت تاریخی امام حسین)(ع) از مدینه تا کربلا، با همراهی جمعی از اهل بیت: انجام گرفت که زنان و فرزندان امام حسین(ع) از آن جمله بودند. یکی از فرزندان امام حسین(ع) که در این حرکت الهی حاضر بود و علاوه ...
چکیده : بی‌تردید، مباحث رجالی سهم بسزایی در اعتبارسنجی روایات دارند، اما اختلاف دیدگاه‌های عالمان در برداشت از تعابیر رجالیان متقدم، گاه نیل به حقیقت را دشوار ساخته است. تبیین اندیشه‌های رجالی شیخ محمد عاملی نواده شهید ثانی که از مدققان فن ...
چکیده : رقیه بنت الحسین(س) در انساب و تاریخ: تاریخ تحلیلی شخصیتشناسی حضرت رقیه(س)/ محمدحسن پاکدامن/ بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی/ 1394/ 328ص موضوع کتاب حاضر درباره شخصیتشناسی حضرت رقیه، بنت‌الحسین(س) و رفع شبهاتی است که در منابع پراکنده درباره آن ...
چکیده : فزاری، محدث سده‌ی سوم بغداد، جایگاه قابل اعتنایی در انتقال میراث حدیثی امامیه به سایر مدارس آن دوران، در مباحثِ کلامی، به ویژه در مساله مهدویت و غیبت دارد. وی از سوی پاره‌ای از رجالیانِ متقدم به کذب و غلو ...
چکیده : اختلاف دیدگاه شیعه و اهل‌سنّت در آیات الهی، باعث ایجاد تعابیر متفاوتی در تفاسیر شده است؛ به‌صورتی که این تفاوت دیدگاه‌ها در آیۀ 17 سورۀ هود احتمالات فراوانی ایجاد کرده و گاه استناد به آنها، دلیلی بر اثبات یا تقویت ...
چکیده : یکی از پدیده‌های مهم در تاریخ حدیث، مسئله جعل است. اگرچه مسئله جعل، ناظر به حدیث مطرح می‌شود، اما واقعیت عینی جعل مورد ادعا در حدیث، در عمل ناظر به گزارش‌های تاریخی است. ادعای «جعل حدیث» نیز همواره راه‌حلّی در ...
