امام علی علیه السلام
السَّيفُ فاتِقٌ، و الدِّينُ راتِقٌ، فالدِّينُ يَأمُرُ بِالمَعروفِ، و السَّيفُ يَنهى عَنِ المُنكَرِ.
شمشير شكافنده است و دين به هم آورنده؛ زيرا دين به معروف امر مىكند و شمشير از منكر نهى مىكند.
غرر الحكم : ح2135.
چکیده : کتاب «نصیحة اهل الحدیث» نوشتۀ ابوبكر احمد بن علی بن ثابت، معروف به «خطیب بغدادی» از دانشمندان مشهور شافعی است. سال ۳۹۳ق و اطراف بغداد، زمان و مکان تولّد وی بوده و بیشتر عمر خود را در همین شهر گذراند. ...
نویسنده :
چکیده : اجازۀ حدیث در روزگار پیشین، دروازۀ ورود به قلمرو نشر حدیث بود. حتّی کسانی که از این دروازه وارد شده بودند، برای ادامۀ کار، نیاز به اجازه های گوناگونی داشتند. این گواهی علمی، چنان اهمّیت داشت که بزرگان حدیث هم ...
چکیده : در گزارش سند روایات و همچنین منابع رجالی، تصحیفاتی در نام، کنیه و یا لقبِ راویان مشاهده میشود؛ قدم اول برای برطرف کردن این آسیب، شناسایی مصادیق تصحیف است؛ یکی از رجالیان متأخر که در این مسیر تلاش فراوانی نموده، ...
چکیده : این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی ساحت‌های وجودی انسان از منظر نهج‌البلاغه نگارش یافته است. هر چند در نهج‌البلاغه مطلب صریحی دربارۀ چند و چون ساحت‌های وجود انسان نمی‌یابیم، ولی مطالعۀ نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که ...
چکیده : تحول روانی، یکی از مسائل مهم روان‌شناسی است. امروزه علمی به‌نام روان‌شناسی ژنتیک به‌عنوان یکی از شاخه‌های روان‌شناسی تجربی، به مبحث تحول روانی می‌پردازد؛ اما در معارف اسلامی به‌ویژه نهج‌البلاغه، به این موضوع به طور جدی تأکید شده است. البته ...
چکیده : ماجرای «حکمیت» در سرزمین صفین از حوادث بى‌سابقه تاریخ اسلام به‌شمار مى‌رود. امیرالمؤمنین(ع) که در آستانۀ پیروزی قرار داشت، به سبب نیرنگ عمروعاص و فریب خوردن تعداد قابل‌توجهى از سربازان ایشان، از ادامۀ نبرد و دست یافتن به پیروزى بازماند ...
چکیده : امروزه، محیط سازمانها آبستن تغییرات، فرصتها و چالشهای زیادی است که توانایی و قابلیت رویارویی و بهره‌برداری آنان را میتوان از سازمانها انتظار داشت. از طرفی نگاه استراتژیک به تغییرات و فرصتهای حاصل از تغییرات و از طرف دیگر، بهبود ...
چکیده : قرآن و روایات معصومین علیهم‌السلام بر این نکته تأکید می‌نمایند که بعثت پیامبر(ص)، در راستای نهادینه کردن مکارم اخلاقی می‌باشد. بررسی سخنان امام علی(ع) و مطالعۀ زندگی ایشان، نشان می‌دهد که توجه به فضایل اخلاقی و دوری جستن از افراط ...
چکیده : نهج‌البلاغه بعد از قرآن کریم، بهترین منبع برای واکاوی مباحث اسلامی در همة زمینه‌ها است. رابطة انسان و محیط‌زیست یکی از این مباحث است. در اسلام بیش از هر دین و مکتبی به رفتار صحیح با محیط‌زیست سفارش شده است. ...
چکیده : برپایی حکومتها در طول تاریخ، با اهداف متفاوتی صورت می‌پذیرفته که دستیابی به قدرت و تسلّط بر منابع انسانی و اقتصادی، بخش قابل‌توجّهی از این اهداف بوده است. حکومت اسلامی به دلیل ریشه‌های مکتب توحیدی آن، جلوهای دیگر از انواع ...
چکیده : موضوع عصمت از جمله مباحث کليدی در حوزه کلام اسلامی است كه ابعادی گسترده دارد. مسئله اصلی در اين نوشتار تأکيد بر عصمت پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله در امور دنيوی (غير از بيان و عمل به احکام ...
چکیده : يکی از مباحث معرفتی دقيق در حوزه الهيات، هدف خداوند از خلقت جهان است متکلمان اسلامی، هدف خداوند از آفرينش عالم را رساندن جود به خلق می دانند. فلاسفه معتقدند از آنجا که خداوند واجد همه كمالات و علت تامه ...
چکیده : روش‌شناسی و بسترشناسی يک نظريه، از مهم‌ترين مسائلی است که نقش مهمی در تحليل و شناخت چرايی صدور آن نظريه دارد. متکلمان شيعی مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجری، از بزرگ‌ترين متکلمان اماميه در طول تاريخ به‌شمار می ...
چکیده : در اين نوشتار، با بيان اصول يا قواعد پژوهش‌های تاريخی با صبغه معرفت‌شناختی و روش‌شناختی، به پژوهش درباره منابع نهضت عاشورا و رخدادهای آن پرداختيم. اين بحث، ميان‌رشته‌ای و جايگاه اصلی آن معرفت‌شناسی دانش‌های نقلی است؛ اما مبانی معرفتی و ...
چکیده : برداشت جهان‌بينی و ايدئولوژی صحيح از متون دينی بر واقع‌نمايی آن متون توقف دارد. ممکن است برخی به واسطه ضرورت رعايت سطح فهم مخاطب و اقتضای حکمت خدا، القای خلاف واقع و اخفای واقع را برای گوينده حکيم ضروری و ...
چکیده : عارف کامل، حضرت علامه ميرزا محمد‌علی شاه‌آبادی که از نوادر دوران و نوابغ زمان است و حقيقتاً ايشان را بايد مفسر جدی فطرتِ قرآنی دانست، با نظريۀ فطرت خود، مبناي وثيقی در تبيين ارتباط ميان کتاب تکوين (انسان) و کتاب ...
چکیده : بی ترديد عقل حد مشخصي دارد و (مستقل از ديگر قوا) از درک پاره‌ای امور عاجز است؛ اما محدوده عقل تا کجاست و چه کسی می تواند حدود آن را مشخص کند؟ آيا عقل در قلمرو خود نيز خطا می ...
چکیده : به دست دادن تصوير درست از صفات ذاتی و فعلی خداوند، و تلاش در جهت زدودن شبهات مرتبط با اوصاف الهی، نقشی برجسته در تعميق باور دينی و جلوگيری از انحرافات اعتقادی دارد. صفت صدق الهی هرچند از اوصاف مورد ...
چکیده : برخی احاديث در منظومه روايی شيعه، آموزۀ نفی صفات را به عنوان كمال توحيد و نظام توحيد معرفی كرده اند. تفاسير متعددی از اين روايات شده است؛ از جمله صدرالمتألهين و شارحان وی كوشيده اند اين روايات را بر نظريه ...
چکیده : شيخ حرعاملی به عنوان يکی از محدثان بنام نيمه دوم قرن يازدهم، در پس چهره حديثی خود متکلمی است که به روش های مختلفی به استنباط آموزه های اعتقادی و دفاع از آن در برابر مخالفان پرداخته است. وی در ...
چکیده : يکی از مباحث مهم مربوط به عالم پس از مرگ چگونگی دريافت جزای اعمال است. در آيات قرآن و روايات معصومان با تعابير مختلف و تصويرپردازی های متعددی به چگونگی جزای اعمال در عالم آخرت اشاره شده است. بسياری از ...
چکیده : موضوع اين نوشتار بررسی مهم‌ترين عناوين به‌کار رفته برای اشاره به خداوند در کلمات معصومان در منابع روايی است. اين عناوين اگر به‌مثابه مفاهيمی پايه کانون بررسی و تأمل قرار گيرند، ما را به تحصيل مفاهيم تصديقي ناب‌تری از احکام ...
چکیده : برای بررسی وجود انديشه های طاکلامی در ميان راويان و اصحاب ائمه، بايسته است كه كل ميراث روايی ايشان جمع آوری و تبويب شود و گرايش های احتمالی آنان به موضوعات کلامی مورد ارزيابی قرار گيرد. در بحرين قديم (شامل ...
چکیده : سخن گفتن از علی(عليه السلام) بدان گونه كه شايسته او باشد، به همان اندازه سخت است كه درباره رسول خدا(صلی الله عليه وآله)؛ چه آنكه علی(عليه السلام)جزئی از وجود پيامبر(صلی الله عليه وآله) و رشحه ای از نور او و ...
چکیده : هيجان ها از بزرگ ترين نعمت های الهی اند كه در انسان به وديعت نهاده شده، زندگی بدون آن ها، بی روح، تيره و ماشينی می نمايد. و سلامت روانی و عقلانی انسان ها تا حد زيادی به سلامت هيجانی ...
چکیده : تاريخچه اين مسئله دست كم 2400 سال سابقه دارد و در نقطه نظرات افلاطون و ارسطو و يونان باستان می توان آن را پی گيری كرد. افلاطون در كتاب جمهوريت درباره تفاوت زن و مرد با كمال صراحت، ادعا مي كند ...
چکیده : يكی از نيازهای اساسی روان انسان نياز به دل بستگی و تعلّق به گروه و ارتباط با همنوعان و همسالان است. افراد انساني در هر مرحله از رشد و تحوّلات زندگی، محتاج گروه يا فردی هستند كه به آن تعلّق ...
چکیده : نياز جنسی، بخش جدايی ناپذير ماهيت زيستی، روانی و اجتماعی آدمی را تشكيل می دهد و روشن است كه كيفيت ارضای اين نياز نقش بسيار مهمی در سلامت و بهداشت روانی فرد و جامعه دارد. بر اساس آموزه های دينی، ...
چکیده : پرداختن به آسيب شناسی دين و دين داری پرداختن به وجوه و جنبه های گوناگون و مراتب و درجات ظهور عيب و نقص در دين و دين داری است. به دليل آسيب ديدن دين و آفات وارد بر دين داری، ...
چکیده : در مقاله «مفهوم و خاستگاه تجربه دينی» ضمن بررسی ديدگاه الستون، مفهوم «تجربه دينی»، خاستگاه و سير تحول آن را مورد مطالعه قرار داديم. اين مفهوم "تجربه" با دخل تصرف و توسعه ای كه در معنای لغوی خود دريافته است، ...
