امام حسن علیه السلام
سَأَلَ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام ابنَهُ الحَسَنَ بنَ عَلِيٍّ عليه السلام، فَقالَ: يا بُنَيَّ! ... مَا المَجدُ؟ قالَ: حَملُ المَغارِمِ، وَابتِناءُ المَكارِمِ. قالَ: فَمَا السَّماحَةُ؟ قالَ: إجابَةُ السّائِلِ، وبَذلُ النّائِلِ. قالَ : فَمَا الشُحُّ؟ قالَ: أن تَرَى القَليلَ سَرَفا، وما أنفَقتَ تَلَفا .
ـ به نقل از شُرَيح بن هانى ـ: امير مؤمنان عليه السلام از فرزندش حسن عليه السلام پرسيد: ...«بزرگوارى، يعنى چه؟». پاسخ داد : تحمّل خسارتها و بنيان نهادن بزرگىها. پرسيد: «بزرگى چيست؟». گفت: اجابتِ درخواستكننده و بخشيدن آنچه رسيده است. پرسيد : «بخل شديد (شُحّ)، يعنى چه؟». پاسخ داد: [اين كه] كم را هم اسراف ببينى و انفاق را تلف.
معاني الأخبار : ص401 ح62
چکیده : ملاک ارزیابی کشف و رؤیای صادقه در عرفان چکیده کشف، مکاشفه و رؤیای صالح از جمله کلمات کلیدی عرفان محسوب میگردند و در تمام مکاتب تصوف و عرفان اسلامی این اصطلاحات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتهاند. این واژگان از ...
نویسنده :
چکیده : این پژوهش در پی طراحی، ساخت و اعتباریابی مقیاس «عفو و گذشت با نگاه به منابع اسلامی» به منظور سنجش میزان عفو و گذشت در میان دانشجویان و طلاب گرامی است. بدینمنظور، ابتدا با استفاده از منابع معتبر اسلامی، مؤلفههای ...
چکیده : ارتباط میان شناخت خود و شناخت خدا، از مشهورترین تأکیداتی است که در آموزههای دین اسلام بیان شده است. پرسشهایی مانند: «منظور از شناخت خود، کدام گونه از شناخت است؟»، «این نوع شناخت، چگونه معرفتی از خداوند را به ارمغان ...
چکیده : نگاه عملگرایانه و توجه به کارکردهای دین، یکی از روشهایی است که در حوزه دینپژوهی و عرصه تبلیغ دین مورد استفاده قرار میگیرد. در نصوص دینی نیز استفاده از این روش قابل مشاهده است؛ ولی نکته مهم در استفاده از ...
چکیده : نگرشی که ملاصدرا، حکیم بینظیر شیرازی سده 11 هجری به فلسفه دارد، تا حدودی متفاوت از سایر دیدگاههاست. او فلسفه و حکمت را نردبان رشد و ترقی انسانیت، سکوی پرتاب به سوی خدا و در یک جمله آن را مقدمه ...
چکیده : غالب اهل سنّت، شیعه را طرفدار بداء به معنای ظهور بعد از خفاء (معنای لغوی) دانستهاند و در نتیجه معتقدند شیعه گستره علم الهی را نپذیرفته و ظهور پس از خفا را بر خداوند متعال جایز میداند. محققان شیعه از ...
چکیده : در این نوشتار، حقیقت انسان و دوساحتیبودن وجود او، تجرد نفس و دسترسی به مقامات بلند انسانی در سایه بندگی حضرت حق، جایگاه فطرت، کرامت انسان، نقش معرفت نفس، مقام قرب و مکانت انسان کامل مورد بررسی قرار گرفته و ...
چکیده : آموزه بداء همواره به عنوان یک باور متمایز در کلام امامیه دانسته شده است. این اندیشه اعتقادی که در روایات معصومان، حد اعلای معرفت و عبودیت خداوند معرفی میشد، به جهت عدم درک حقیقت آن، هجمههای بسیاری را علیه شیعه ...
چکیده : عارفان برای تبیین دیدگاه خود درباره اسفار اربعه، به آیات و روایات متعددی استناد جستهاند. با کاوش در آیات و روایات میتوان مستندات قابل توجهی دراینباره یافت. پژوهش حاضر به بررسی اسفار اربعه در آیات و روایات پرداخته است تا ...
چکیده : دین در زندگی انسان، کارکردهای گوناگون معرفتی، عملی، معنوی، مادی، اخروی و دنیایی دارد. توجه به این کارکردها در شناخت، تبیین و تبلیغ دین، فوایدی میتواند داشته باشد؛ مانند تسهیل پذیرش دین، بالارفتن کیفیت اعمال، روشنشدن پیوند مسائل دینی با ...
چکیده : با عنایت به محوریبودن اصل نبوت در اسلام این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی ادله اثبات «نبوت» از منظر «ماتریدیه و امامیه» پرداخته و با تجزیه و تحلیل آنها به این پرسش پاسخ داده است که دو ...
چکیده : كتاب منشأ انواع که به فرضیه تکاملی داروین میپرداخت، تأثیر زیادی بر جهان علمی گذاشت و موجب جبههگیری مخالفان و موافقانش توسط دانشمندان اروپایی و ارباب كليسا شد. با ورود تفکر «داروینیسم» به جهان اسلام، متفكران اسلامی نيز مواضع متفاوتی ...
چکیده : همة ما معتقدیم که رزق و روزی موجودات، بویژه روزی انسان بهدست خداوند متعال است؛ ولی در کنار مقدّر بودنِ روزی، انسان نباید از اسباب تحصیل رزق غفلت نماید. اسباب تحصیل رزق، در امور مادی مانند کار و تلاش خلاصه ...
چکیده : توسل به اولياء الهي و تبرك جستن به ايشان و به زيارت قبر ايشان رفتن و كارهايي از اين قبيل از جمله مسائلي است كه ميان تمامي مسلمين، از صدر اسلام تا كنون متداول بوده و يك امر ديني مسلم ...
چکیده : یکی از کتاب هایی که در سال های اخیر در زمینه نقد اعتقادات شیعه نوشته شده و در محافل وهابیت مورد توجه ویژه قرار گرفته است، کتاب اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة - عرض و نقد- نوشته دکتر ناصرالقفاری ...
چکیده : اسلام، دین نورانیت و روشنایی، در هنگامه ظلمت و سیر قهقرایی بشریت به میدان آمد و با به ارمغان آوردن هدف و متدولوژی برتر آدمیان را به سوی خیر و خوشی رهنمون ساخت. بشری که پیش از آن تشنه خون ...
چکیده : یکی از مهم ترین مولفه های قابل بررسی در زمینه سیر تدوین حدیث، تحقیق راجع به نقش شخصیت های اثرگذار در تالیف کتاب های حدیثی است. از امام علی(ع) به تناسب آثار متعددی که به دستخط ایشان بر جای مانده، ...
چکیده : شیعه امامیه که یکی از جریان های جدی در دین اسلام است، به عنوان یک مذهب اسلامی و با توجه به حجم تولیدات اندیشهای، از جایگاه مهمی برخوردار است. در این زمینه حضور امامان شیعه طی 250 سال، بر تولید ...
چکیده : يكى از مفسران قرن دوم قمرى «مقاتل بن سليمان» از مردم «رى» يا به قولى «خراسان» بود كه مؤلف «تفسير مقاتل بن سليمان» معروف به «تفسير كبير» مى باشد. با بررسي هاي متعددي كه از طريق موتورهاي جستجوي اينترنتي و ...
چکیده : این پژوهش در صدد است نشان دهد پیوند میان تاریخ نگاری اسلامی و حدیث نگاری (روایت حدیث) تا چه اندازه عمیق و ناگسستنی بوده است. پژوهش حاضر از دو بخش تشکیل شده است: نخست پیوند میان حدیث و تاریخ مورد ...
چکیده : در جوامع روایی و تفسیری، 10 روایت درباره مواجهه حضرت یوسف(ع) با پدر وجود دارد که در آنها از بیاحترامی حضرت یوسف(ع) به پدر، سخن به میان آمده است. پنج روایت در منابع امامیه و پنج روایت در منابع اهلسنت ...
چکیده : از سدههای نخستین تاریخ اسلام، صوفیان به گرایشهای شیعی منتسب و متهم بودهاند، چنانکه ارتباط عینالقضات و مقتولان دیگر تصوف با روافض، یک دستاویز عمده قتل آنان را پدید آورده است و بیشینه طرائق صوفی، سلسله خود را به علی(ع) ...
چکیده : غالیان شیعه با عنوان های متعدد در کتب فرق مورد توجه قرار گرفتهاند و عقاید و افکار ایشان، شرح و توضیح داده شده است. از جمله آنها، میتوان به عَزاقِریه یا شَلمَغانیه اشاره کرد که منسوب به محمد بن علی ...
چکیده : زندگی خانوادگی و اجتماعی، با ناملایمات و مشکلاتی آمیخته است که از تزاحم منافع افراد با یکدیگر ناشی میشود. در صورتی که این ناملایمات استمرار یابد، نه تنها افراد، بلکه نهاد خانواده و جامعه با انحطاط و نابودی مواجه میشوند. ...
چکیده : اعتماد متقابل پیروان مذاهب اسلامی و تلاش برای ایجاد وحدت و تشکیل امت واحد، اصل مهمی است که در قرون طلایی اسلام سرلوحه تکاپوی اندیشمندان حکیم بوده است. فراموشی این اصل مهم در پی حوادث تاریخی ناگوار در طول قرنهای ...
چکیده : بحث از تکفیر تنها در میان ملل اسلامی مطرح نیست، بلکه هرگونه مخالفت با اعتقادات دیگران در ملتهای دیگر حتی غیر مسلمان را نیز شامل میشود. اما از آنجا که خاستگاه تکفیر در بین مسلمانان، امور اعتقادی و کلامی است ...
چکیده : بررسی اسناد قرائات هفتگانه به ما نشان میدهد که این قرائات از نظر اعتبار، در یک سطح قرار ندارند. اسناد برخی قرائات تنها در یک طبقه یا بیشتر دارای کثرت راویان است و در طبقهای دیگر دارای راوی واحدی است، ...
چکیده : در این مقاله سعی شده است که براساس منابع اصلی اهلسنت اعم از کتب روایی، تاریخی و تراجم، اهمیت و محبت خارقالعاده پیامبر(ص) به امام حسین(ع) مشخص و با برشمردن فضایل اخلاقی و معنوی و الگوبرداری از قیام آن حضرت، ...
چکیده : دین مبین اسلام همانطور که به خود انسان و زندگی او توجه داشته است و دستورات و احکامی برای سبک و شیوه این زندگی در نظر گرفته است، به محیط زندگی بشر نیز توجه خاصی نشان داده است. محیطی که ...
چکیده : امت اسلامی ـ برخلاف دستور و ارشاد الهی ـ به دلایلی از همان روز نخستِ پس از رحلت پیامبر(ص)، دچار شکاف و انشقاق شد. این امر در طول سالیانِ دراز پس از پیامبر، آسیبهای بسیاری بر امت اسلام وارد نموده ...