امام حسن علیه السلام
سَأَلَ أميرُ المُؤمِنينَ عليهالسلام ابنَهُ الحَسَنَ عليهالسلام، فَقالَ: يا بُنَيَّ!... مَا المَجدُ؟ قالَ: حَملُ المَغارِمِ، وَابتِناءُ المَكارِمِ. قالَ: فَمَا السَّماحَةُ؟ قالَ: إجابَةُ السّائِلِ، وبَذلُ النّائِلِ. قالَ: فَمَا الشُحُّ؟ قالَ: أن تَرَى القَليلَ سَرَفا، وما أنفَقتَ تَلَفا.
ـ به نقل از شُرَيح بن هانى ـ: امير مؤمنان عليهالسلام از فرزندش حسن عليهالسلام پرسيد:...«بزرگوارى، يعنى چه؟». پاسخ داد: تحمّل خسارتها و بنيان نهادن بزرگىها. پرسيد: «بزرگى چيست؟». گفت: اجابتِ درخواستكننده و بخشيدن آنچه رسيده است. پرسيد : «بخل شديد (شُحّ)، يعنى چه؟». پاسخ داد: [اين كه] كم را هم اسراف ببينى و انفاق را تلف.
معاني الأخبار : ص401 ح62
چکیده : اهم موارد مطرح شده در اين حديث، علم و معرفت و عبوديت و بندگى است.
نویسنده :
چکیده : یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی در جوامع انسانی جریان نفاق است. هر چند این پدیده به طور معمول در جوامع انسانی وجود دارد اما در شرایط تحولات عمیق فکری، سیاسی و اجتماعی به طور گسترده ای فعال می شود. ...
چکیده : هرچند اغلب گزارش هایی که از سقیفة بنی ساعده در منابع دست اول وجود دارد، حاکی از آن است که تصمیم های اتخاذ شده در آن با حضور و مشارکت سیاسی عموم مهاجران و انصار صورت گرفته، مدعای مقالة پیش ...
چکیده : سابقۀ حضور یهود در جزیرة العرب به دورۀ پیش از اسلام بازمی گردد. ظاهراً یهودیان در ادوار مختلف به این منطقه مهاجرت کرده اند. عدم حضور جدی یهودیان این منطقه در میان مشاهیر فرهنگ و علم یهود، نشان از پایین ...
چکیده : توجّه به جریان ها و صف بندی های داخلی فرق و مذاهب اسلامی از مسائلی است که می تواند راه گشای بسیاری از پژوهش ها در شاخه های مختلف علوم اسلامی باشد و بسیاری از گره های ناگشوده، به خصوص ...
چکیده : فتوح مسلمانان که پس از رحلت پیامبر (ص) و از دوران خلافت ابوبکر آغاز و به دوران عمربن خطاب و عثمانبنعفان گسترش یافت؛ در دوران خلافت امام علی(ع) متوقف گشت. این ایستایی نه به سبب سرگرم شدن امام(ع) به بحران ...
چکیده : وجود انحرافات فرهنگی و بدعتهای دینی در عصر امویان، لزوم بازنگری در فرهنگ اسلامی بهویژه فرهنگ مذهب تشیع را فزونی بخشیده بود. مناسبترین شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مختص عصر امامین صادقین (ع) بود که فرصتی مناسب برای انجام فعالیتهای ...
چکیده : از فرقه هایی که در کتب ملل و نحل اغلب به شیعه منتسب شده، غلات اند که دارای عقاید غلوآمیز نسبت به ائمه(ع) بوده و به همین رو مورد تکفیر و بیزاری آن بزرگواران قرار گرفته اند. غلات در حوزه ...
چکیده : مبارزات و مواضع سیاسی ائمه (ع) در برابر جریان های حاکم، منطبق با شرایط جامعه بود. امام حسن عسکری(ع) نیز در دوران امامت خویش با توجه به محدودیت های سیاسی شدید از راه های مختلف به اتخاذ مواضع سیاسی منطقی ...
چکیده : مفوضه بهعنوان بخشی از غالیان، یکی از گروههای منحرف در عصر امامان(ع) بودهاند که افکار غالیانه و شرکآلودی داشتهاند. آنها امامان(ع) را به صفات الوهیتی همانند خلق، رزق و تدبیر عالم متصف میکردند. آشنایی با افکار غالیانه این گروه افراطی ...
چکیده : تعدد همسران رسول خدا(ص) از دیرباز دستاویز خاورشناسان برای خدشه دار کردن سیمای رسالت بوده و قلم فرسایی های بدگویان اسلام در این زمینه، به قضاوت های غیرمنصفانه انجامیده است. البته اندیشمندانی برای دفاع از ساحت حضرت ختمی مرتبت کوشیده ...
چکیده : ابن ابی الحدید از شارحین نهج البلاغه و از نویسندگان برجسته قرن هفتم هجری است. از نکات بارز شرح ابن ابی الحدید بر نهج البلاغه تسامح نویسنده می باشد که با سعه صدر از دیدگاه های مذاهب مختلف برای پربار ...
چکیده : در تدوين پژوهش هاي تاريخي زندگي نامه و شخصيت افراد مثبت تاريخ مورد بررسي و تحقيق قرار مي گيرد و کمتر به تحقيق درباره اشخاص منفي تاريخ پرداخته مي شود و اين علي رغم آن است که شخصيت هاي منفي ...
چکیده : حکومت اسلامي از روزگار تاسيس جامعه مدني حضرت ختمي مرتبت (ص) تاکنون، فراز و نشيب بسيار داشته و بسا در محاق مانده است. بديهي است، آنچه امروزه در حکومت کشورهاي اسلامي معمول گرديده، وام دار سياست مداراني است که در ...
چکیده : با بررسی نقلیات مورخان مشهور (ابنسعد در الطبقات الکبری، بلاذری در انساب الاشراف، یعقوبی در تاریخ یعقوبی، طبری در تاریخ الرسل و الملوک و مسعودی در مروج الذهب)، میتوان به گزینشی بودن گزارش ایشان از حیات ائمه(ع) و تلاشی که ...
چکیده : يكي از مسائل مطرح شده درباره امام حسن (ع)، مطلاق بودن ايشان است. مسئله اصلي اين پژوهش، بررسي تاريخي ـ روائي اين نسبت و علل و اسباب تاريخي آن است. به نظر مي رسد، اين نسبت، ريشه در خصومت خلفاي ...
چکیده : از میان کسانی که دل در گرو هدایت الهی نهاده و تا سرحد بذل جان، در حفظ و بالندگی دین مقدس اسلام کوشیدهاند، چهره درخشان حضرت ابوطالب(ع)، عموی فداکار پیامبر و پدر شایسته امیرالمؤمنین(ع)، تلألویی ویژه دارد؛ او از آغازین ...
چکیده : علم لدنی از اختصاصات و ویژگیهای مهم ائمه شیعه است. مطابق منابع روایی و اسناد تاریخی امام زینالعابدین(ع) نیز بهعنوان چهارمین امام منصوص شیعه از علمی سرشار برخوردار بوده است. حال آنکه متکی بر صفات اخلاقی ایشان بیشتر محققان بر ...
چکیده : يكي از موضوعات مهم در سيره نظامي امام علي عليه السلام، جواز يا عدم جواز استفاده از «خدعه» و «غدر» در هنگام مواجهه و درگيري با دشمن است. در تحقيق پيش رو كه با استفاده از منابع دست اول نگاشته ...
چکیده : اشتغال از ضرورتهاي زندگي افراد بشر است. شيعيان نيز از اين قاعده مستثنا نيستند. سفارش اهلبيت عليه السلام به کسب و کار و نهي از بيكاري و بطالت، از نکات مهم تأثيرگذار در زندگي شيعيان در عصر حضور ائمة اطهار ...
چکیده : حوادث تاريخي مهم و تأثيرگذار به همان اندازه كه خود بزرگ و پر اهميتاند، در غربالگري شخصيتها و چهرههاي متنفذ جامعه نيز مؤثرند. وقتي رويدادي همچون عاشورا اتفاق ميافتد، موضعگيري افراد، سلبي يا ايجابي، مورد دقت پژوهشگران و حتي عامة ...
چکیده : نگرش محوري امت اسلام به حضرت محمد صلي الله عليه و آله از همان صدر اسلام، از سوي عواملي تهديد مي شد. امير مؤمنان عليه السلام بر پاية باور به نقش بي بديل پيامبر صلي الله عليه و آله در ...
چکیده : پژوهش در سيرة معصومان(ع) براي معرفي آن اسوههاي حقيقي به جامعه، ضروري است. سيرة آن بزرگواران را ميتوان در ابعاد فردي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي بررسي كرد. يكي از محورهاي سيره معصومان(ع)، سيره نظامي آن بزرگواران است كه ابعاد مختلفي ...
چکیده : پژوهش حاضر به معرفي و نقد کتاب «تذکرة الخواص»، نگاشتة يکي از عالمان و مورخان قرن هفتم، به نام شمسالدين يوسفبن قِزاوغلي، معروف به «سبطابن جوزي»، ميپردازد. پس از بازشناسي تبار و شخصيت و مذهب نويسنده و آگاهي از کتاب ...
چکیده : نام ها در هر فرهنگی معنای نمادین و ریشه شناختی دارد و حکایتگر ارزش های متفاوت و متنوع جامعه و نیز احساسات، نیازها، بینش ها و منش های نام گذار است. نام ها به اعتبار منبع انتخاب، در تربیت فرد ...
چکیده : اين مقاله، از سيره نبوي و راهكارهاي تحليلي آن سخن به ميان آورده و به جاي تأكيد و تمركز بر تاريخ و آموزههاي آن، به «تحليلي تاريخي» روي آورده است تا از پيامد آن بتوان به ژرفاي پرگستره سيره نبوي ...
چکیده : حجاب و عفاف یکی از آموزههای ارزندۀ ادیان الهی است. افزون بر قرآن کریم، در سنّت رسول خدا(ص) و سیرۀ اهل بیت(ع) نیز به روشنی اهمّیت و نقش این ارزشِ دینی تبیین شده است. هر چند در باره نوع و ...
چکیده : دوره خلافت امام علي عليه السلام (35ـ41 هجري) به سبب شکل گيري شرايط سياسي پيچيده اي که در پي کشته شدن عثمان به وجود آمد، عرصة تبادل نامه هاي متعددي ميان طرف هاي درگير بود. مطالعه و بررسي اين ...
چکیده :
چکیده : جايگاه برتر علمي امام علي(ع) نه تنها در باور شيعيان، امري مسلم است، بلكه اهلسنت و بسياري از انديشمندان غيرمسلمان و مستشرقان نيز به آن اعتراف دارند. انديشمندان غير مسلمان و مستشرقان درباره جايگاه علمي امام علي(ع) دو ديدگاه ارائه ...