امام صادق علیه السلام
سَيَأتي زَمانٌ تَكونُ بَلدَةُ قُمَّ و أهلُها حُجَّةً عَلَى الخَلائِقِ و ذلِكَ في زَمانِ غَيبَةِ قائِمِنا إلى ظُهُورِهِ ؛
روزگارى خواهد آمد كه شهر قم و مردمان آن حجّت بر ديگر مردمان باشند؛ آن روزگار در زمان غيبت قائم ما است تا آن گاه كه ظهور كند .
بحار الأنوار ، ج ۶۰ ، ص ۲۱۳
چکیده : پدیده بینامتنیت از تحولات دنیای ادبیات است. بر مبنای این پدیده هر متنی اثرپذیر از متن‌های قبلی و اثرگذار بر متن‌های بعدی می‌باشد و هیچ متن منحصر به فردی وجود ندارد، این همان حقیقتی است که در گذشته با تعابیری ...
نویسنده :
چکیده : ناقدان حدیث در نقد حدیث معیارهای دارند، از جمله ناقدان حدیث دانشمند صاحب فضل و در عین حال گمنام عبدالرحمن‌بن محمدبن‌ابراهیم معروف به ابن عتائقی از دانشمند برجسته اهل حله است، وی معیارهای متعددی در نقد احادیث در کتاب مختصرتفسیر ...
چکیده : ابوالمفضل شیبانی از محدثان فعالی است که نام وی در انبوهی از سندهای احادیث فریقین آمده است. یکی از مسئله‌های مهم در رابطه با وی، مسئلۀ "تمییز مشترکات" و "توحید مختلفات" است؛ زیرا تعبیرهای بسیار گوناگونی برای نام بردن از ...
چکیده : دست‌دادن در آغاز ارتباط که از آن به مصافحه تعبیر می‌شود و از اقسام ارتباط لمسی است، در بسیاری از فرهنگ‌های جهان رواج دارد. روایات معصومان نیز ضمن تأکید بر این ارتباط لمسی در آغاز ارتباط مؤمنان، الگویی کامل از ...
چکیده : نسخِ کتاب علی بن جعفر، از جهتِ تبویب و عدم تبویب و نیز انتساب روایات به امام کاظم (ع) یا امام صادق (ع) اختلاف دارند. در کتاب او مشکلاتی از قبیلِ مخالفت با اجماع، عدم تناسب با راوی و اضطراب، ...
چکیده : تغایر مفهومی کفر و شرک بحثهای دامنهداری را در سدههای نخستین اسلام پدید آورد. یکی از فروعات آن، بحث تقدم کفر بر شرک است. چهار حدیث در مکتب اهلبیت: به صراحت این موضوع را بیان کردهاند. پرسش اصلی در نوع ...
چکیده : بازشناسی مصادر نخستین حدیثی، دارای فواید حدیثی، کتابشناختی و تاریخی متعددی است. توجه مطابقت سند با طریق صاحبان فهارس به مصادر نخستین، تکرار سلسله سند منتهی به صاحب کتاب در منابع حدیثی و همخوانی موضوع روایات با عنوان کتب، از ...
چکیده : نوشتار حاضر - که با روش تحلیلی - توصیفی و بهرهگیری از ابزار کتابخانهای به نگارش در آمده است - گستره بهرهبرداری از احادیث عرض را در تشخیص صدور، دلالت و جهت روایات میکاود و پس از آن امکان و ...
چکیده : روایات زنان در دوران تکوین و تشریع فقه، روندی قهقرایی را پیموده است. این روند از نیمه قرن اول هجری با آزادی عمل زنان آغاز گردیده، ولی در طی قرون بعدی، به تدریج روند سختگیرانهای را برای حضور زنان پیموده ...
چکیده : حدیث «ولد الزنا لا یدخل الجنة» در برخی منابع روایی شیعه و اهلسنّت نقل شده است. این حدیث در منابع شیعی به صورت مرسل نقل شده و در منابع اهل سنّت به جهت قرارگیری افراد غیر موثق و ضعیف در ...
چکیده : دعا در اصطلاح متون دینی، خواندن مقام ربوبی و طلب نیاز از اوست. حال اگر دعا از زبان امام معصوم(ع) باشد، زیبایی لفظ و معنا هر دو را داراست و بهره انسان را از دعا دوچندان می‌کند. از جمله این ...
چکیده : در نوع نگاه و رویکرد یک مفسر نباید از شرایط حاکم بر عصر مفسر غافل بود. رویکرد و نگرش تفسیر الصافی به روایات تفسیری متأثر و برآیند فضای حاکم بر عصری است که مفسر در آن میزیسته است. تأثیر فضای ...
چکیده : اين مقاله، شرحى است بر مناجات ذاكرين امام سجاد عليه السلام. در يكى از فرازهاى اين دعا، امام عليه السلام به طلب آرامش و سكونت دل با ياد خدا اشاره دارند؛ زيرا اضطراب، نگرانى و دلواپسى لازمه زندگى دنيايى است. ...
چکیده : اين مقاله شرحى است بر كلام حضرات معصومان عليهم السلام در صفات و ويژگى هاى شيعيان. شيعيان واقعى، بندگان شايسته و پرهيزكار خداوند هستند كه هرگز به دنيا دلبستگى ندارند؛ از دنيا به قدر ضرورت بهره مندند. به طوركلى صفات ...
چکیده : در مناجات عارفين، امام سجاد عليه السلام به بحث معرفت و محبت الهى مى پردازند. هرچه محبت الهى انسان نسبت به خدا بيشتر باشد، معرفت او افزايش مى يابد. اما توجه به دنيا، از همت، محبت و معرفت الهى انسان ...
چکیده : در بسيارى از ادعيه و مناجات هاى مأثور از امامان معصوم عليهم السلام تعابيرى به كار رفته است كه گويا آن بزرگواران مرتكب گناه شده اند! اين شبهه با اعتقاد ما مبنى بر عصمت ايشان ناسازگار است. به راستى به ...
چکیده : اين مقاله به تبيين عرفان حقيقى از عرفان هاى كاذب مى پردازد. از ديدگاه اهل بيت عليهم السلام، «عارف باللّه» كسى است كه به عالى ترين مقام معرفت بشر كه دستيابى به آن براى ايشان ممكن است، نايل آيد. همواره ...
چکیده : اين مقال شرحى است بر كلام اميرمؤمنان على عليه السلام در باب ويژگى شيعيان واقعى و بى اعتنايى آنان به دنيا. باورمندى انسان به اينكه براى خواسته هاى انسان مرزى وجود دارد و آزاد نيست كه هر چيزى را از ...
چکیده : در منابع روایی، احادیثی با عنوان اقبال و ادبار قلوب گزارش شده که انسان را به بهره بردن از نوافل در فرصتِ اقبال و ترک آن در هنگام ادبار دل‌ها سفارش می‌کند. از سوی دیگر، روایاتی تحت عنوان جهاد با ...
چکیده : علامه مجلسی به عنوان یکی از علمای بزرگ شیعه دارای نظریاتی درباره مباحث آسیبشناسی احادیث است که مشخص کردن روش و معیارهای ایشان کمک بسیاری در شناخت بهتر و تشخیص روایات تقیهای دارد. شناخت روایات تقیهای از آنجا ضرورت دارد ...
چکیده : علمای حدیثی اهل سنت، با احادیثی که فقط از طریق یک راوی نقل شده، با احتیاط برخورد کرده اند؛ چنانکه مالک در این باره می گوید: «شر العلم الغریب، وخیر العلم الظاهر الذی قد رواه الناس». اگر از یک راوی، ...
چکیده : واپس گرایی و بازگشت به رسوم جاهلیت، دوری از سیره رسول خدا (ص)، فساد اقتصادی و انحراف سیاسی، میراث برجای مانده برای امام علی (ع) است. زندگی مولودی که از والدین هاشمی نسب است و تربیت یافته رسول خدا (ص) ...
چکیده : از چالش های جدی فراروی اندیشمندان مسلمان، وجود احادیثی در نکوهش زنان است که بازپژوهی آنها می تواند نقش مؤثری در تببین جایگاه زن در اندیشه اسلام داشته باشد. روایتی که زن را شر معرفی می کند، از این جمله ...
چکیده : مواریث حدیثی به عنوان یکی از مهمترین راه های دستیابی به معارف الهی، نیازمند حفظ آن از فراموشی و حراست از آن در برابر آسیب هایی است که این گنجینه ارزشمند را تهدید می کند. راهیابی عبارت های حدیث نما ...
چکیده : شماری از احادیث امامیه به این مطلب اشاره دارند که غسل امام پیشین را فقط امام پس از او باید انجام دهد. از گام های مهم برای پژوهش درباره این احادیث، دسته بندی و گونه شناسی آنهاست تا نقاط ضعف ...
چکیده : یکی از مسائل بنیادین در پژوهشهای اخلاقی، تفاوت در ویژگیهای اخلاقی زن ومرد است. در دوران معاصر، طرفداران برابری زنان با مردان، از جمله برخی اندیشمندان شیعی، سعی در انکار وجود این تفاوتها دارند، لذا قایل به تفکیک نقشها بر ...
چکیده : در بررسیهای سندی، عناوین متعدد یک راوی و اشتراک یک اسم بر مصادیق مختلف، از موانع شناسایی هویت راویان است. هدف از این پژوهش شناخت عنوان سلیمان بن جعفر است. این اسم با القاب مختلف در اسناد روایات ذکر شده ...
چکیده : آشنایی با دیدگاههای علما، پیشنیاز هر گونه داوری درباره دیدگاه اسلام درباره مسئله زن است. یکی از علمای تأثیرگذار در مباحث زنان شیخ حر عاملی است. بهطوری که برخی از مسائل زنان، میراث برجای مانده از آراء این عالم اخباری ...
چکیده : جایگاه ویژه آموزههای اسلامی در نظام کنترلی کشور، معرفی ظرفیتهای این آموزه‌‌ها را در مطالعۀ آسیبهای اجتماعی، اولویت می‌‌بخشد و بررسی قرآن و حدیث را به عنون منابع این مطالعه، ضروری می‌‌سازد. ظرفیتهای امر به معروف و نهی از منکر، ...
چکیده : وجود احادیث جعلی در بین روایات رسول خدا(ص) و ائمههدی(ع) واقعیتی غیر قابل انکار است. در این نوشتار دربارۀ آغاز جعل حدیث، کیفیت حدیث جعلی، معیار بازشناسی روایات ساختگی عمدی از غیر عمدی و وجود روایات جعلی در کتب معتبر ...
