امام سجاد علیه السلام
اللّهُمَّ إنّي أعتَذِرُ إلَيكَ مِن مَظلومٍ ظُلِمَ بِحَضرَتِي فلَم أنصُرْهُ، و مِن مَعروفٍ اُسدِيَ إلَيَّ فلَم أشكُرْهُ، و مِن مُسِيءٍ اعتَذَرَ إلَيَّ فلَم أعذِرْهُ .
بار خدايا! من از درگاه تو عذر مىخواهم اگر در حضور من به ستمديدهاى ستم رسيده و من ياريش نرساندهام. و اگر به من نيكى و احسانى شده و من سپاسگزارى نكردهام. و اگر بد كنندهاى از من پوزش خواسته و من پوزش خواهى او را نپذيرفتهام.
الصحيفة السجّاديّة : الدعاء 38 .
چکیده : «هرمنوتیک» یعنی «هنر تأویل»، در اصل ارائه نظریه و روش درباره تأویل کتاب مقدّس و دیگر متون دشوار می باشد. امروزه این بحث به عنوان یک دانش جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است؛ به ویژه در علوم ...
نویسنده :
چکیده : از منظر شیعه، انتخاب امام براساس نص الهی است؛ که بر این مطلب، آیات قرآن و روایات بسیاری ازجمله خطبه‌‌هایی از نهجالبلاغه دلالت دارد. از سوی دیگر، برخی متقدمین از اهل سنت انتخاب امام را مبتنی بر بیعت نهاده‌‌اند و ...
چکیده : عدّه‌ای از ادیبان قدیم، میان نثر گفتاری و نوشتاری فرقی نگذاشته و حتّی بسیاری از آنان چیزی به نام نثر گفتاری نمی‌شناختند. کم‌کم با گذر زمان، تغییرات عمده‌ای در نثر ایجاد و بر انواع آن افزوده شد، از این رو ...
چکیده : تأمل در پایان متن ادبی، باعث فهم بیشتر متن، درک زیبایی و در نهایت تأثیر آن در افق اندیشه ی مخاطب می شود، امری که به شناخت ظرافت های معنایی و اسرار آن در یک مجموعه طولانی کمک شایانی می ...
چکیده : سید رضی برای سخنانی که از حضرت علی(ع) در نهج البلاغه نقل کرده است، سند و مدرکی نیاورده است. با آنکه فصاحت و بلاغت علی(ع) برای عام و خاص امری بدیهی است، و بازتاب آن در نثر و نظم عربی ...
چکیده : نظریه حکمرانی خوب که اخیراً توسط متفکران غربی مطرح شده است، کلید توسعه جوامع درحال توسعه را فراهم کردن شرایط و نهادهایی می داند که به دولت کمک کند تا از عهده انجام وظایف حاکمیتی و پشتیبانی خود برآید ...
چکیده : چگونگی چینش آیات در کنار یکدیگر از دیرباز مورد توجّه دانشمندان اسلامی در اعصار مختلف بوده است. دانشمندانِ نخستین از «نظم» و «مناسبت» میان آیات سخن می‌گفتند و دانشمندان سده حاضر از «سوره به منزلة یک کلیت واحد» و «وحدت ...
چکیده : ابن جریر طبری صاحب تفسیر «جامع البیان عن آی القرآن» در تفسیر آیات به مسئله اختلاف قرائات توجه داشته و با توجه به ضوابط و معیارهای خود یکی از وجوه قرائت را اختیار کرده است. با تأمل در مواردی که ...
چکیده : قرآن کریم دستورالعمل زندگی بشر تا روز رستاخیز است و لذا باید همواره پاسخگوی نیازهای وی باشد. لازمة این غرض، جامعیت و جاودانگی این کتاب است که هر دو لازمة خاتمیتِ نبوت می‌باشند. یکی از انواع ارتباط با قرآن که ...
چکیده : در مواجهه با قرآن کریم و تدبّر در آن پیش فرض‌ها و پیش فهم‌ها نقش آفرین است. اعتقاد به عدم وصول به فهم نهایی از مهمترین مدعیاتی است که مبتنی بر دخالت پیش فرض‌ها، پیش فهم‌ها، علایق و انتظارات مفسّر ...
چکیده : «صلح» به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین در مطالعات سیاسی و اجتماعی مورد توجه اندیشمندان بسیاری در این حوزه قرار گرفته و تعاریف متعددی از آن بیان شده است. در اکثر تعاریف صلح مفهومی در برابر جنگ تعریف شده و ...
چکیده : قرآن کریم نامه‌ای دوستانه، از سوی خالق هستی است که ظرائف، لطائف و اشارات عمیقی برای هدایت، رشد و کمال انسان به عنوان خلیفه او دربر دارد. معرفت و شناخت هرچه صحیح‌تر آیات کتاب الهی، به عنوان تجلی گاه اسماء ...
چکیده : در راه فهم روایات نیاز به روش صحیح علمی وجود دارد که آن را فقه‌الحدیث می‌نامیم. فهم متون احادیث، بدون توجّه به مبانی مورد نیاز، امکان برداشت غلط و انحراف را در پی خواهد داشت. برای پرهیز از این خطر، ...
چکیده : مفهوم بهداشت روان که با ایجاد آگاهی دربارۀ عوامل معنوی و مادی مؤثر در سلامت فکر و اعتدال رفتار و کردار، تحرک و پیشرفت معنوی و مادی انسان را در همۀ زمینه‌ها فراهم می کند، از مفاهیمی است که در ...
چکیده : در سخنان و سیره امام رضا(ع) از رزق حلال و عناوین مرتبط با آن سخن به میان آمده و مفهوم رزق حلال ترسیم شده است. از سویی خانواده با عناوین چندی مورد اشاره قرار گرفته و از استحکام آن سخن ...
چکیده : ماجرای ولایتعهدی امام رضا(ع) در دربار عباسیان مهمترین رخداد سیاسی است که برای اوّلین و آخرین بار در تاریخ سیاسی ائمه(ع) رقم خورد. مأمون، خلافتی را که حاصل سال‌ها تلاش و مبارزه آبا و اجدادش بوده و خود نیز برای ...
چکیده : یکی از اهداف مهم پیامبران الهی و جانشینان آنان برقراری زندگی نیکو یا جامعۀ آرمانی بوده است. گرچه اصطلاح «مدینۀ فاضله» یا «جامعۀ آرمانی» در قرآن یا متون روایی نیست، این موضوع ریشه در تعالیم انبیا داشته و مجموعه آیه‌ها ...
چکیده : بعثت پیامبران و جانشینان ایشان در شرایط زمانی و مکانی گوناگونی روی داده و از جمله علل آن، تعلیم شرایط گوناگون زندگی به انسان‌های پیرو دعوت انبیاست. دعوت و مجاهدت یک پیامبر به موضوع طغیان سیاسی پیوند می‌خورد و دعوت ...
چکیده : از ویژگی‌ها و نقاط بارز سیرۀ امام رضا(ع) مواجهۀ ایشان با نمایندگان ادیان و مذاهب گوناگون در قالب مناظره‌هایی است که برخلاف اهداف مأمون ـ‌خلیفۀ عباسی ـ از برگزاری آنها، به عرصه‌ای برای دفاع از مرزهای اعتقادی اسلام، امامت و ...
چکیده : نَسخ، از مسائل بحثانگیز قرآن کریم است و ماهیت، امکان، مصادیق و مسائل آن، مباحث گستردهای را در قرآنپژوهی برانگیخته است. محصول این مباحث، به گونه مستقیم یا غیر مستقیم، بر علومی همچون تفسیر و فقه اثر میگذارد. بازشناسی نظریه ...
چکیده : نوشتار پیش روی تلاشی است در راستای معرفی یکی از کهن‌ترین تفاسیر شیعه که توسط یکی از اصحاب امام باقر علیه السلام به نام زیاد بن منذر، مشهور به «ابو جارود»، نوشته شده است. این تفسیر منسوب به امام باقر علیه السلام ...
چکیده : اعتبارسنجی منابع تفسیر روایی شیعه و اهل سنّت، از دو طریق سندی و محتوایی، ممکن و لازم است. منابع تفسیر روایی در هر دو حوزه شیعی و اهل سنّت، به منابع متقدم و متأخر تقسیم می‌شود. از این رو، منابع ...
چکیده : بیتردید روایات تفسیری اهل بیت:، مهمترین ابزار فهم کلام وحی است و عالمان ژرفاندیش امامیه، مجموعه این روایات را از زمان صدور آن در قالبهای گوناگون عرضه کردهاند که در گذر زمان و همراه عوامل دیگر، سبب پدیدآمدن مکاتب، مدارس ...
چکیده : این نوشتار بر آن است تا جایگاه ابان بن تغلب را در تفسیر قرآن بیان، و ویژگی‌های تفسیر «غریب القرآن» یا «معانی القرآن» وی را بازگو نماید.
چکیده : در قرآن آیات فراوانی در باره اعتقادات، تاریخ و سرگذشت دیگر ادیان وجود دارد که برای تفسیر این آیات می‌توان دو رویکرد داشت: نخست، با تکیه بر منابع اسلامی مانند منابع روایی، کتاب‌های تاریخ و آثاری که مسلمانان در باره ...
چکیده : مشهور است که اخباریان ظواهر قرآن را نمیپذیرند و از تفسیر آن خودداری میکنند. این پژوهش، نادرستی این انتساب را با دو عامل مربوط میداند: اول این که غفلت از شناسائی جریانهای هم عصر اخباریان، سبب شده که جهت تندی ...
چکیده :
چکیده : عدالت علوی و شیوه ی حکومت امام علی(ع) که بر پایه مساوات و رعایت عدالت در تمامی جنبه‌های حکومت بر مردم بنیان نهاده شده را می‌توان همان گمشده‌ی نسل بشری در بحث حکومت بر مردم دانست. هر چند بررسی این ...
چکیده : فرآیند حکومت از مؤلفه های متنوع و گوناگونی پدید آمده است. یکی از این مؤلفه ها چگونگی برقراری ارتباط متقابل مردم با حاکم است، اگر این ارتباط صادقانه، صریح، دو سویه و متعالی باشد زمینه مشارکت حداکثری برای رشد و ...
چکیده : آنجا که دستیابی به بهترین جامعه و شناخت اصول و مبانی آن، از اساسی ترین اهداف شریعت الهی و تلاش انسان های صالح در میدان اندیشه و عمل بوده است، لذا در این مقاله آسیب هایی که از نظر سیاسی ...
