امام سجاد علیه السلام
اللّهُمَّ إنّي أعتَذِرُ إلَيكَ مِن مَظلومٍ ظُلِمَ بِحَضرَتِي فلَم أنصُرْهُ، و مِن مَعروفٍ اُسدِيَ إلَيَّ فلَم أشكُرْهُ، و مِن مُسِيءٍ اعتَذَرَ إلَيَّ فلَم أعذِرْهُ .
بار خدايا! من از درگاه تو عذر مىخواهم اگر در حضور من به ستمديدهاى ستم رسيده و من ياريش نرساندهام. و اگر به من نيكى و احسانى شده و من سپاسگزارى نكردهام. و اگر بد كنندهاى از من پوزش خواسته و من پوزش خواهى او را نپذيرفتهام.
الصحيفة السجّاديّة : الدعاء 38 .
چکیده : قواعد بشر دوستانه، دستاورد بزرگ نظام حقوق بین الملل در قرون نوزدهم و بیستم محسوب می شود. حمایت از غیرنظامیان و چگونگی رفتار با افراد خارج از صحنه نبرد (مجروحان، بیماران، فراریان و اسیران)، احترام به اجساد کشته شدگان و ...
نویسنده :
چکیده : هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش رهنمودهای نهج البلاغه بر سلامت روان در دانشجویان بود. در یک بررسی آزمایشی با پـیش آزمون، پس آزمون و پی گیری با گروه کنترل، 61 نفر از این دانشجویان به طور تصادفی انتخاب و ...
چکیده : به جهت اهمیت و ارزش بالای تفکر و اندیشه مثبت بر روی سلامتی و آســایش روح و روان و جامعه، مبحث مثبت اندیشی و خوشبینی از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است. در این مجال با توشه گیری از ...
چکیده : نا امیدی یکی از حالات هیجانی منفی در انسان است که عوامل بسیاری از جمله نداشتن سعه ی صدر، عدم اعتقاد به خدا، وسوسه های شیطانی، امیدهای دروغین، شکست ها، سوءظن و ... سبب پدید آمدن آن می شوند و ...
چکیده : «مشروعیت سیاسی» یکی از مفاهیم بنیادین در علوم اجتماعی و سیاسی است و به مثابه مهمترین ضرورت و الزام سیاسی برای استمرار و تثبیت حکومت ها تلقی می شود؛ این مفهوم با سه شاخص مهم یعنی خاستگاه حقانی و قانونی ...
چکیده : از روایتهای تفسیری اهل بیت از جمله روایتهای تفسیری امام رضا(ع) چنین برمیآید که آن بزرگواران درصدد تعلیم مبانی و روش صحیح تفسیر قرآنکریم به پیروان خود بودند، تا در زمان غیبت نیز بتوانند با بهرهگیری از این مبانی ...
چکیده : بررسی و تحلیل پیامدهای حضور امام رضا(ع) در خراسان از ابعاد گوناگون درخور توجه است. حضور با برکت امام در خراسان با تأثیرهای مهم اجتماعی ـ سیاسی و بهخصوص فکری و فرهنگی همراه بود. شاید در کنار بررسی عوامل گوناگون ...
چکیده : صدور معجزه از ناحیۀ معصومان، یکی از مهمترین مباحث کلامی در موضوع امامت است که نمونههای بسیاری از آن در منابع روایی امامیه گزارش شده است. البته برخی همچون معتزله، معجزه را تنها مختص انبیا دانسته و امامت را بدون ...
چکیده : تاکنون تحلیلهای گوناگونی از واقعۀ مهم هجرت امام رضا(ع) به ایران ارائه شده است. در این میان شاید آنچه تاکنون تا حدی مهجور مانده، هویت تمدنساز این هجرت باشد. در این رویکرد، این هجرت مبارک، بر خلاف ظاهر تبعیدگونۀ آنکه ...
چکیده : ولایتعهدی امام رضا(ع) از نقاط حساس تاریخ شیعه بهحساب میآید. این حساسیت از چند منظر درخور تأمل است: از یکسو تحولات اجتماعی ـ سیاسی عصر عباسیان (مخصوصاً خلافت مأمون)؛ از سوی دیگر، قبول ولایتعهدی امام رضا(ع). بررسی سیرۀ سیاسی امام ...
چکیده : نیایش های معصومان فصلی فربه از فرهنگ زندگی ایشان است. از آنجا که پیوند اهلبیت علیهم السلام با قرآن جاودانه است، بی گمان، قرآن _ بیش از هر منبعی_ خاستگاه اندیشه ها و رفتارشان در هر بخش از سیره گفتاری ...
چکیده : نوادر الحکمه، اثر محمّد بن احمد بن یحیی اشعری یکی از مهمترین منابع اصیل روایی و از مآخذ کتاب های چهارگانه شیعه است. دانشمندان شیعه این کتاب را به نیکویی ستودهاند، جز آن که محمّد بن حسن بن ولید، محدث ...
چکیده : یکی از روایاتی که به لحاظ ترکیب لفظی و برونداد معنایی، توجیهات مختلفی یافته و برخی همچون سید مرتضی در کنار آیات و روایات دیگری که در ظاهر دارای مشکل مینمایند، به آن پرداختهاند، روایت استعداد فقر دوستداران اهل بیت ...
چکیده : روایت «أفضل الأعمال انتظار الفرج» بیشتر در فضای فکری شیعه در بافت موضوع مهدی موعود _ علیه السلام _ مورد استناد قرار میگیرد. پرسشی که نوشتار حاضر به آن میپردازد، آن است که چرا با وجود ذکر پرشمار این روایت ...
چکیده : مسأله جمع و تدوین قرآن کریم و اصول حاکم بر آن، از مسائل مهّم علوم قرآنی و اسلامی است. به این موضوع از نظرگاههای مختلف نگریسته شده است. این مسأله در همه ادوار تاریخی، محققان و اندیشمندان اسلامی و حتی ...
چکیده : بُعد قرآنی و حدیثی شخصیتهای بازگشت به قرآن و بیداری اسلامی، از جمله آیةالله طالقانی در دو سده اخیر، امری در خور توجه است. آیةالله طالقانی چهرهای شاخص در مبارزات فرهنگی و سیاسی سالهای قبل از انقلاب اسلامی است. مقاله ...
چکیده : چرا حجم احادیث و در فضایل شام گسترده است؟ پاسخ این مسأله را باید در تحولات سیاسی دوره اموی برای اثبات برتری شام بر عراق و نیز برخی از مجادلات سیاسی بعدی در جغرافیای جهان اسلام و رقابت گروههای مختلف ...
چکیده : از «نسخه» به عنوان شیوهای خاص از نگارشهای حدیثی، تعریف قابل قبولی ارائه نشده است. دو تعریف در میان معاصران بیشتر به کار رفته است: نخست. رساله کوچکی که حاوی احکام تأسیسی بوده که امام علیه السلام آن را وضع ...
چکیده : در برخی منابع کهن روایی و تفسیری شیعه، روایاتی وجود دارد که بر پرهیز از تعلیم و اقرای سوره یوسف بر زنان دلالت دارند. این روایات علاوه بر آن که با بعد هدایتگری قرآن در تعارضهستند، در صورت عمل به ...
چکیده : هدف پژوهش حاضر استنباط الگوی سلسله مراتب در خانواده از قرآن و روایات است. الگوی صحیح سلسله مراتب در خانواده یکی از عوامل تحکیم و آسیب آن، یکی از منابع آسیب در خانواده به حساب میآید. الگوی دموکراتیک _ که ...
چکیده : اخباریان، در قرون اخیر، بر گروهی از عالمان اطلاق میشود که نسبت به اخبار رسیده از معصومان علیهم السلام توجه ویژه نشان میدهند. در این میان، دیدگاه این گروه نسبت به علم رجال و ارزش آن در خور تأمل است. ...
چکیده : یکی از خاورشناسان شیعه پژوه معاصر، اتان کلبرگ (Etan Kohlberg) است. وی در مقالهای با عنوان «برخی دیدگاههای شیعه امامیه در باره مسأله تقیه» با رویکردی روایی _ تاریخی به تبیین رویکرد امامیه در باره مفهوم تقیه پرداخته است. مباحث ...
چکیده : انجیل بخش اصلی کتاب مقدس مسیحیان، در عصر نزول قرآن کریم و نیز در عصر حضور ائمه اطهار مورد استناد اهل کتاب بوده است. اهل بیت علیهم السلام به عنوان جامع علوم انبیا، در پارهای از روایات خویش به بیان ...
چکیده : این مقاله میکوشد آماری از مکتوبات عالمان و نویسندگان شیعی در زمینه موضوعات ارائه کند و سپس آنها را توصیف و تحلیل نماید. بر این پایه، در این مقاله پانزده اثر در موضوعات معرفی و توصیف شده است و در مقام ...
چکیده : ابو مخنف لوط بن یحیی یکی از برجستهترین اخباریان (مورخان) قرن اول هجری و محدّثان احادیث تاریخی است. نام او به سبب تالیف آثار مربوط به عراق، تداعیگر مسائلی همچون جنگ جمل، صفین، واقعه کربلا، قیام مختار و ... است. ...
چکیده : صحیفه سجادیه، مشهورترین میراث حدیثی اهلبیت _ علیهمالسلام _ است که برخی سند آن را متواتر خواندهاند. با وجود این ادعا، در موضوعات همسو با آن، در کتابهای فقهی کمتر به صحیفه سجادیه استناد شده است. مسأله اصلی در چگونگی ...
چکیده : دنیا از موضوعاتی است که در متون اسلامی، بهویژه در نهجالبلاغه، فراوان به آن توجّه شده و با تعابیری دقیـق و تأثیرگذار و تمثیـلات و استعـاراتی بلـیغ از آن سخن رفته است. این موضوع از آن جهت حـائز اهمیت است ...
چکیده : بیشک واقعۀ غدیر یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ اسلام بهشمار میرود؛ چراکه در آن، یکی از مهمترین مسائل جامعۀ اسلامی، یعنی خلافت و جانشینی پیامبر(ص)، مشخص میشود. دربارۀ غدیر و اتفاقات این واقعه بسیار سخن گفتهاند. این حادثه را بسیاری ...
چکیده : اهتمام و توجه قرآن به اخلاق و تأکید پیامبران عظام و ائمۀ اطهار(ع) بر متخلقشدن به آن در تمامی شئون زندگی، از نقش بیبدیل اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی انسان حکایت دارد. بر این اساس، توجه و بهکارگیری آن ...
چکیده : استخراج الگوها و مدلهای مدیریت اسلامی، دغدغهای است که در طول سالیان اخیر بسیاری از پژوهشگران را بهسمت مطالعات تاریخی ـ تطبیقی کشانده است. این مهم گرچه امکانپذیر و کارآ بوده، انتخاب روشهای وصول به این الگوها و حوزههای مطالعاتی ...