امام حسن عسکری علیه السلام
عَلاماتُ المُؤمِنِ خَمسٌ : صَلاةُ الخَمسينَ، و زِيارَةُ الأَربَعينَ ، و التَّخَتُّمُ فِي اليَمينِ، و تَعفيرُ الجَبينِ، و الجَهرُ بِ (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ).
نشانههاى مؤمن، پنج چيز است: پنجاه ركعت نماز ، زيارت اربعين، انگشتر به دست راست كردن، پيشانى بر خاك نهادن و آشكارا گفتن (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ) .
تهذيب الأحكام : ج6 ص52 ح122
چکیده : پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تأمّلی در روش خاورشناسان در فهم احادیث در حوزۀ امامت، به واکاوی نقّادانۀ کتاب راهنمای ربّانی در تشیّع نخستین از محمّد علی امیرمعزّی، استاد کرسی شیعه‌شناسی در دانشگاه سوربن فرانسه می ...
نویسنده :
چکیده : تمایز روح و نفس در قرآن و روایات به ندرت مورد توجه اذهان قرار گرفته است؛ و عمدتاً به عنوان دو کلمه مترادف در مصداق حقیقت انسان نگریسته می‌شود. لذا نوشتار حاضر، مقوله نفس و روح را در سه حیطة ...
چکیده : مساله اسماء و صفات الهي در رابطه انسان با خدا در جنبه هاي چون عقايد و راز و نياز با معبود هستي اهميت شاياني دارد. بعد معنا شناسي اين مساله هم اكنون در فلسفه دين بسيار مورد توجه قرار گرفته ...
چکیده : تاریخ، همواره شاهد گفت و گوی علمی پیروان اهل بیت با پیروان خلفا بوده است. مباحثات مکتوب و شفاهی، دوطرف را با دیدگاه های یکدیگر آشنا کرده و به مخاطبان، امکان داوری می دهید. کتاب استدلال الشیعة بالسنة النبویة در ...
چکیده : اين نوشتار راهبردهای امام رضا(ع) را در تقریب ادیان و مذاهب واکاوی کرده است؛ با اين هدف كه این راهبردها را برای وحدت مذاهب اسلامی در جهان معاصر شناسایی و معرفی کند. امام رضا(ع) همچون دیگر امامان(ع) با برخورداری از ...
چکیده : علم امام از مسائل دیرین دانش کلام است. شریف رضی احادیثی درباره علم غیب امام علی(علیه السلام) و امامان شیعه را در کتاب «نهج‌البلاغه» گرد آورده است. در میان برخی فرقه‌های اسلامی از جمله معتزلیان، دیدگاه‌هایی وجود دارد که فقط ...
چکیده : تحلیل گفتمان مناظره ها و مجادله های حضرت رضا(ع) با دگرهای گفتمانی (مبانی قرآنی کلامی ساختبندی هویت اسلامی) عصر حضرت رضا(ع) صحنه برآمدن جریانها و گفتمانهای بسیاری در جهان اسالم است. این گفتمانها در دو سطح درونگفتمانی و برونگفتمانی قابل تشخیص ...
چکیده : یکی از فرقه های مهم کلامی در عصر امام رضا(ع) «اهل حديث» بود. آنان بر ظاهر آیات و روایات جمود داشتند و بر این اساس در مسئله صفات خبریه خداوند یا تصویری جسمانی از خداوند ارائه میکردند یا با اثبات ...
چکیده : موضوع این مقاله علم پیشین الهی و ارتباط آن با فعل اختیاری انسان است. در این راستا، ماهیت و روش پیش‌بینی در بشر مورد دقت و بررسی قرار گرفته، مشخص می‌گردد که علم به فعل اختیاریِ آیندة دیگران، با علوم ...
چکیده : مسألة تقدیر و قضای الهی از مسائل بسیار برجسته در منظومة معرفتی شیعه است. این نوشتار به روش تحلیل گزاره‌ای رابطة تقدیر و قضای الهی را از نگاه دو عالم برجستة مدرسة کلامی قم؛ شیخ کلینی و شیخ صدوق بررسی ...
چکیده : نویسنده به اختصار در مورد معنای تنزیلی عدل و به تفصیل در مورد معنی تأویلی عدل سخن گفته است. وی عدل را به وجود مقدس اهل بیت: تأویل می‌کند. سپس وجه جمع بین نصوص مربوطه در این موارد را بیان ...
چکیده : هدف از ابتلای پيامبران و اولیای الهی به مصایب، استحقاق بيشتر آنان براي کسب درجات است، اما هدف از ابتلاي انسان‌هاي عادي، تذكر، توبيخ و كفارۀ گناهان یا آزمون الهی و یا رشد و تکامل آنهاست. پس حوادث و مصایب ...
چکیده : نگارنده در این مقاله، دیدگاه‌های میرزا مهدی اصفهانی از یک سو، محدثان مانند ملا صالح مازندرانی از یک سوی، و نیز اندیشمندانی که ذهن فلسفی دارند، مانند صدرالدین شیرازی، ملاهادی سبزواری، میرداماد، فیض کاشانی را به طور تطبیقی بررسی می‌کند. ...
چکیده : یکی از مباحثی که مرتبط با بحث عدل می‌باشد، گفتگو از شرور و بلایایی است که در حیات آدمی به چشم می‌آید. چگونگی ارتباط این دو با هم پهنه‌ای از آراء و نظرات گوناگون را پیش روی هر محققی می‌نهد. ...
چکیده : این مقاله تلخیص و بازنویسی یکی از مباحث میرحامد حسین نیشابوری لکهنوی از کتاب "استقصاء الإفحام" اوست که در آن، احادیث بداء و طینت را در منابع اهل تسنن نشان داده است. وی با استناد به منابع تسنن، به آن ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، تأکید می‌کند که عدل الهی بنا بر تعریفی که در آیات و روایات مطرح شده، با تعریف فلسفی تفاوت دارد. در نصوص وحیانی، عدل الهی به معنی نفی ظلم از خداوند است، که انسان را در ...
چکیده : از منظر فلاسفه و عرفای مسلمان، علم جزئی و تفصیلی، یک صفت حقیقیة ذات اضافه محسوب می‌شود؛ لذا برای تحقّق علم، گریزی از لحاظ کردن نحوه‌ای ثبوت برای معلومات نیست. چون این دیدگاه، ذات اضافه بودن را در گوهر و ...
چکیده : در این مقاله پیوند شرور هستی با عدل الهی که از صفات آفریدگار است، بررسی و کاوش شده است؛ نخست معنی هر یک از مقوله های «شرّ» و «عدل» بیان شده و سپس آرا و نظرهای برجستگان فلسفۀ مشّاء و ...
چکیده : اعتقاد فلاسفه به فراگیری ضرورت عِلّی- معلولی در همة پدیده‌های جهان هستی این سؤال را پدید آورده که اگر ارادة انسان‌های مختار نیز یکی از این پدیده‌هاست، چگونه می‌توان به آزادی اراده و در نتیجه اختیار بدیهی در انسان‌ها ...
چکیده : نگارندگان، نقد ملامحمد طاهر قمی (متوفی 1098 قمری) از تبیین حکما در مسئله اختیار را بر اساس آثار او، به ویژه کتاب چاپ نشدة "بهجة الدارین فی الأمر بین الأمرین" توضیح داده‌اند. در این گفتار، چند قاعدة فلسفی، از جمله ...
چکیده : برانگیختن توجه مردم نسبت به حق‌متعال، محوری‌ترین موضوع در آموزه‌های قرآن کریم و اهل بیت(علیهم السلام) است. در بسیاری از آیات قرآن کریم و روایات امامان معصوم (علیهم السلام)، ایمان به حضور و احاطۀ خداوند بر عالَم مطرح شده است؛ ...
چکیده : نگارنده، ابتدا قانون علیّت را بر اساس نظرات فلاسفه و عرفا مانند ملاصدرا و سید حیدر آملی توضیح می‌دهد. آنگاه نقدهای میرزا مهدی اصفهانی بر علیت را در چند زمینه تبیین می‌کند: در زمینة معرفت‌شناسی که آن را با قیاس ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، به هفت شبهه پاسخ می‌دهد که محمد بن عبدالکریم شهرستانی در کتاب الملل و النحل، به طور فرضی از زبان ابلیس در باب شبهة خلق خودش مطرح کرده است. این پاسخ‌ها بر اساس قرآن و حدیث ...
چکیده : این نوشتار پاسخی است بر پاسخ آقای محمد بیابانی اسکویی (سفینه، شماره 49) نسبت به نقد نگارنده (سفینه، شماره 48) بر مطالبی از مقاله وی در خصوص «علم بلامعلوم» با عنوان «نگاهی گذرا بر علم بلامعلوم در احادیث امام رضا ...
چکیده : غدير تنها نام يك سرزمين نيست. يك تفكر است، نشانه و رمزى است كه از تداوم خط نبوّت حكايت مى كند. غدير نقطه تلاقى كاروان رسالت با طلايه داران امامت است. آرى غدير يك سرزمين نيست، چشمه اى است كه ...
چکیده : كتاب«الأمام على ّفى الكتاب والسنّة» مجموعه اى است مشتمل بر سيره و زندگانى على(ع)، از ولادت تا شهادت، بر اساس نصوص روايى و تاريخى فريقين. اين مجموعه، مدخلهايى دارد كه غالباً گزارشهايى تحليلى از نصوص موجود در كتاب است. آنچه ...
چکیده : تفاوت دیدگاه فریقین در تفسیر آیات مربوط به فضائل اهل بیت(ع) از چند محور قابل بررسی است. در اغلب موارد اختلاف نظر مفسران به برداشت آنها از ظاهر آیات، سیاق آنها، روایات اسباب النزول و مستندات تاریخی برمی گردد. قرآن ...
چکیده : مذاهب کلامی مختلف، با توجه به اعتقادی که به عصمت انبیا: دارند، در بحث داستان‌های انبیا در قرآن، به تفسیر و تأویل آیات می‌پردازند. مفسران شیعه نیز با پیروی از آموزه‌های اهل بیت: با مبنا قرار دادن عصمت تام انبیا ...
چکیده : از میان آموزه‌های قرآنی که نقشی اساسی در مجموعه معارف الهی و زیربنایی برای شناخت انسان و معارف پیوند یافته با او دارد، موضوع روح از جایگاهی ویژه برخوردار است. نگاشته حاضر در تلاش است با روشی توصیفی‑ تحلیلی و ...
چکیده : چيستی ايمان يکی از مهم ترين مسائل مورد اختلافی بود که فرق کلامی و سياسی قرن اول و آغاز قرن دوم هجری در قالب مکاتب فکری به بحث درباره آن پرداختند. اين مسئله يکی از ريشه ای ترين مسائل اختلافی ...
