اندكى از شما، همگى روى گردانيد، در حالى كه اعراض مىكنيد. 1
در اينجا پنج ويژگى «عمل صالح» با معناى محض (صرفِ عمل صالح) آمده است، كه عبارتند از:
الف) عدم پرستش غيرخدا و تنها پرستش خدا
ب) خوش رفتارى و مهربانى با والدين، خويشان نزديك، يتيمان و نيازمندان
ج) خوش گفتارى (گفتار نيك) با تمامى انسانها
د)اقامه نماز
ه) دادن صدقه
اين پنج مصداق عمل صالح، در ذات خود، هم معناى توصيفى و هم معناى محض دارند. از طرفى ديگر نيز معناى ارزيابىكننده و طبيعى دارند.
در اين آيه نكات بسيار مهمى درج شده كه بذل توجه ويژهاى را مىطلبند. ما در اينجا به سه نكته از آنها اشاره مىكنيم.
اوّل اينكه مخاطب اين نصايح، بنىاسرائيل بودهاند كه نشان مىدهد آنچه كه قابل اطلاق به آنها بوده و آن هم هزار سال پيش، اكنون قابل اطلاق به پيروان حضرت محمّد صلى اللَّه عليه و آله نيز مىباشد و همينسان براى ملّتهاى آتى نيز قابل اطلاق خواهد بود.
دوم، براى نماز از واژه «صلاة» استفاده شده، عملى كه بنىاسرائيل انجام مىدادند. به اين معنا كه اسلام شيوههاى عبادى ديگر اديان را نيز - كه براى عبادت و به هدف پرستش خدا بود - به رسميّت شناخته است.
سوم، در عبارت «به نيكى با انسانها سخن گفتن»، از عبارت ناس (مردم) بطور كلى استفاده شده و منظور، هيچ گروه مذهبى و عدّه خاصى از مردم نبوده است.
كلمه صالح هميشه براى كيفيت سنجى رفتار انسان استفاده نشده است. ما