آموزه بداء و علم الهي - صفحه 33

پاسخ

بررسی سندی روایت

راوی این حدیث، ابو هاشم جعفری است. مرحوم آیة الله خویی این شخص را
به نقل از نجاشی و شیخ، فردی ثقه، جلیل القدر و عظیم المنزلة نزد ائمه علیهم السلام معرفی
کرده است.۱
راوی بعدی، إسحاق بن محمد یا همان اسحاق بن محمد النخعی است و یکی از راوی‌های او علی بن محمد است که در الکافی، جلد1، کتاب الحجة، باب الاشارة و النص علی ابی محمد علیه السلام، حدیث9 إلی11، از این شخص نقل شده است.۲
نجاشی در باره إسحاق بن محمد میگوید: «و هو معدن التخلیط».۳
ابن غضایری در باره این شخص میگوید:
فاسد المذهب، کذّاب فی الروایة، وضّاع للحدیث، لا یلتفت الی ما رواه و لا یرتفع بحدیثه، و للعیاشی معه خبر_ فی وضعه للحدیث _ مشهور؛۴.
او فاسد المذهب، بسیار دروغگو در روایت، وضع کننده حدیث بوده و به آنچه روایت کرده توجهی نمیشود...
بنا بر این، روایت مذكور از نظر سند، قابل قبول نیست. علامه مجلسی نیز در مرآة العقول، این روایت را مجهول معرفی کرده است.۵

بررسی معنایی روایت

اگر فرض کنیم این روایت از نظر سند هم اشکالی نداشت، از نظر دلالتی و معنایی اشکال دارد؛ زیرا بر خلاف آنچه در شبهه بیان شده است، هیچ وقت امامیّه ادّعا نکرده است که خداوند، امامت را برای ابی جعفر قرار داده بود، بلکه نزد امامیه، تعداد امامان و اسامی آنها منصوص است و حتی روایت آن از رسول خدا صلی الله علیه و آله در کتب اهل سنت نیز موجود است۶ . و امامیه بر این امر اجماع دارند که در امامت، بداء رخ نمیدهد. بنا بر این، با

1.. معجم رجال الحدیث، ج۷، ص۱۱۸، ش ۴۴۱۹ (داوود بن قاسم = ابو هاشم جعفری).

2.. همان، ج۳، ص۷۰.

3.. رجال النجاشی، ص۵۳.

4.. الرجال لابن الغضائری، ص۴۳

5.. مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ج۳، ص۳۹۱.

6.. فرائد السمطین، ج۲، ص۱۳۳، ح ۴۳۱.

صفحه از 39