شد ـ مى كشاند.
سخنان اميرالمؤمنين عليه السلام درباره مهدويت و مباحث آن نيز فراوان است كه در دنباله بحث به برخى از آنها اشاره خواهيم كرد.
مباحث مهدويت از آغاز دعوت اسلام، يعنى از زمان خود حضرت رسول صلى الله عليه و آله وسلم و توسط ايشان در ميان مسلمانان منتشر شده است. دكتر جاسم حسين، پس از آن كه احاديث نبوى متعدّدى از كتب اهل سنّت درباره مهدى ارائه مى دهد، نظريه اُسمَن را مبنى بر اين كه تمام اين احاديث ضعيف و متناقض اند و انتساب آنها به پيامبر اسلام مورد ترديد است، تندروى مى شمارد و در ردّ آن مى نويسد:
استفاده از كنيه مهدى توسط گروه هاى متعدّد اسلامى، بويژه زيديه در تلاش خود براى دستيابى به قدرت در دوران بنى اميه نشان مى دهد كه اين احاديث در ميان مسلمين آن زمان متداول بوده است. علاوه بر آن، بسيارى از فرق اسلامى، اين احاديث را حتّى قبل از سقوط امويان در سال 749 م/132 ق نقل كرده اند، و سپس در كتب حديث جمع آورى شده اند. قديم ترين اين كتب، كتاب سليم بن قيس، منسوب به سليم بن قيس هلالى بوده كه بين سال هاى 708 ـ 699 م/90 ـ 80 م درگذشته است. وى بسيارى از احاديث نبوى مربوط به مهدى، غيبت و ظهور او را نقل مى كند. با عنايت به اين دو نكته، به نظر مى رسد قضاوت اسمن تا حدود زيادى عجولانه باشد، بويژه اگر اين اصل را در نظر بگيريم كه احاديث نبوى درباره مهدى توسط بيست و شش نفر از صحابى پيامبر صلى الله عليه و آله وسلمنقل شده است. و سى و هشت نفر از محدّثان به نقل از آنان، اين احاديث را در كتب حديث خود جمع آورى كرده اند.
دلايل و شهود كافى وجود دارد كه از صدر اسلام تا كنون اين اعتقاد وجود داشته كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم به پيروان خود مردى را از نسل امام حسين عليه السلام وعده فرموده، كه در آينده قيام مسلحانه خواهد كرد و اسلام را از بدعت ها پاك خواهد كرد؛ ولى رقابت سياسى موجود در ميان مسلمين، افرادى را تشجيع مى كرد تا از اين اميد بزرگ سوء استفاده نموده و احاديث نبوى را به نفع خود در تلاش خويش براى كسب قدرت منحرف سازند.
احاديث فوق فقط اين نكته را خاطر نشان مى كند كه قائم مهدى از نسل پيامبر است؛ اما احاديث ديگرى منسوب به پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم وجود دارد كه بيان مى كند مهدى، در واقع امام دوازدهم است.
جاسم حسين سخن مونتگمرى وات را ـ كه مدّعى است نظريه دوازده امامى بعد از سال 874 م به وجود آمده است ـ نيز رد مى كند:
دلايل متقنى وجود دارد كه احاديثى كه مدّعى هستند قائم عليه السلام دوازدهمين اعقاب پيامبر صلى الله عليه و آله وسلمباشد، قبل از 874 م، نشر يافته است.
وى سپس دلايل خود را از احاديث زيديه، اهل سنّت و اماميه نقل مى كند. ^۱