حضور بانوان در نقل حديث غدير - صفحه 163

بيش از آن برجاى مانده است. بسيارى از رهنمودهاى آن حضرت نيز گرفتار سياستهايى شد كه از سر عمد و گاه برخاسته از جهل، نقل و نشر آنها را به صلاح نمى ديدند! در اين ميان آنچه در غديرخم پيش آمد با اينكه از جانب دستهاى آشكار و پنهان، بيشترين انگيزه براى به فراموشى سپرده شدن آن وجود داشت، امّا به خواست الهى، پيامبر اكرم(ص) به گونه اى اين مأموريت را به انجام رساند كه هيچ روايتى را نمى توان نشان داد كه سلسله سند و طرق روايت آن به زيادى طرق روايت غدير باشد.
2ـ حديث غدير را احمد بن حنبل از چهل طريق، و طبرى از هفتاد و چند طريق، و ابن عقده از صد و پنج طريق، و ابوسعيد سجستانى از صد و بيست طريق، و ديگرى از صد و بيست و پنج طريق نقل كرده است. برخى نيز گفته اند كه صد و پنجاه طريق دارد. ابوالعلاء عطّار همدانى، (متوفاى569) مى گفته است:
من اين حديث را از دويست و پنجاه طريق روايت مى كنم. ۱
مرحوم علاّمه امينى، كه كتاب گرانقدر و حجت بالغه «الغدير» را در همين زمينه نوشته است، نام صدوده نفر از صحابه رسول خدا(ص) را آورده كه ماجراى غدير را به اجمال يا تفصيل گزارش نموده اند. هيچ يك از وقايع و سخنان پيامبر(ص) را نمى توان يافت كه اين تعداد از صحابه حضرت(ص) آن را بازگو نموده باشند. همو نام هشتادوچهار نفر از تابعين را برشمرده است كه جزء راويان غديرند. همّت اين عالم سترگ توانسته است نام سيصدوشصت نفر از دانشمندانى كه حديث غدير را گزارش كرده اند نيز فهرست نمايد و اين تعداد جداى از آنچه است كه عالمان شيعه به انجام رسانده اند. اگر به آنچه گفته شد، فهرست دهها كتابى كه مستقلاً در اين باره از نخستين قرنهاى اسلامى نگاشته شده است اضافه شود، عظمت غدير را در دستگاه فكرى، اعتقادى، تاريخى و فرهنگى مسلمانان بيش از پيش درخواهيم يافت.
3ـ از جمله موضوعات مورد توجه درباره حديث غدير استدلالها و

1.الغدير فى الكتاب والسنّة والأدب، علاّمه امينى، ج۱، ص۱۵۸

صفحه از 178