عقل و دين و سازگاري آن دو در اصول « الكافي » - صفحه 74

به كار رفته است ؛ در معناى طاعت : «لَا إِكْرَاهَ فِى الدِّينِ» ، ۱
در معناى جزاء : «مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ» ، ۲ در معناى حساب: «ذَ لِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ» ، ۳ در معناى حكم: «لَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِى دِينِ اللَّهِ» ، ۴ در معناى پيروى : «لا يدينون دين الحق (اى لا يطيعون)». ۵
از بررسى مجموع موارد استعمال كلمه دين اسلام در قرآن و تفسير ، چنين استفاده مى شود كه به معناى تسليم، اطاعت و كُرنش در برابر خدا به عنوان تمام حقيقت است و تا موقعى كه پذيرش واقعى و كامل حقيقت در فردى وجود داشته باشد ، آن فرد ، مسلمان است و دينى دارد كه مورد تأييد قرآن ، اسلام و روايات ائمّه معصوم عليهم السلام است .

تعريف اصطلاحى دين

تعاريف موجود از دين ، نشان از تفسيرهاى متفاوت و فراوان از دين است ؛ چون عمدتاً بين تعاريف موجود ، تفاوت هاى گسترده اى ميان سنّت هايى كه عموماً دين قلمداد شده اند ، وجود دارد . امروزه بسيارى از فيلسوفان ، به مشكلِ تعريف و تنوّع اديان ، از زاويه اى مثبت مى نگرند.
تعريف دين از نظر جان ناس ، همان ماهيت دين است. او مى گويد:
دين عبارت از يك نظام الهى است كه براى صاحبان خرد ، وضع شده و مشتمل بر اصول و فروع است . ۶
وى در ادامه، تعريفى غايت انگارانه اى از دين ارائه مى كند و مى گويد:

1.سوره بقره ، آيه ۲۵۶ .

2.سوره فاتحه ، آيه ۴ .

3.سوره توبه ، آيه ۳۶ .

4.سوره نور ، آيه ۲ .

5.الميزان فى تفسير القرآن ، ج ۵ ، ص ۸ .

6.تاريخ جامع اديان، ص ۷۹ .

صفحه از 104