شرح حديث "إنّ الأرض على الحوت" - صفحه 462

6. شرح حديث «هل رأيت رجلاً...»
7. رساله امامت
8 . رساله در حقيقت قرآن
9. اجوبه مسايل گوناگون حكمى
پاره اى از حواشى كتب حكمى وى عبارتند از:
1. حواشى «نبراس الضياء» ميرداماد
2. حواشى «تقويم الايمان» ميرداماد
3. حواشى «جذوات» ميرداماد
4. حواشى «اسفار» ملاصدرا
5. حواشى «اسرار الايات» ملاصدرا
6. حواشى «تفسير قرآن» ملاصدرا
7. حواشى رساله «قضاء و قدر» ملاصدرا؛ و...
پاره اى از حواشى وى بر كتب علوم نقلى عبارتند از:
1. حاشيه «تفسير صافى» فيض كاشانى
2. حاشيه «لهوف» سيد بن طاووس و...

رساله حاضر

يكى از روايت هاى وارد در چگونگى نظام خلقت ، روايت مشهور «حوت» به نقل از حضرت صادق عليه السلام است كه در مصادر گوناگون روايى ، همچون الكافي و تفسير قمى نقل گرديده است . در اين روايت هنگامى كه از امام عليه السلام سؤال گرديد : زمين بر چه قرار دارد؟ حضرت فرمودند : زمين بر پشت ماهى ، و ماهى در آب است و اين آب بر روى صخره اى است كه آن صخره خود بر شاخ گاو نرى قرار دارد كه آن گاو نيز بر روى خاك نمناكى است .
چنان كه از سياق اين روايت بر مى آيد ، اين نقل ، مملوّ از معانى و رموز دشوارى است كه بنا بر ذيل روايت ، علما نيز از فهم آن عاجزند ؛ از اين رو دانشمندان گوناگونى سعى در تفسير و تبيين آن داشته اند .

صفحه از 472