بررسی و نقد متفردات کتاب سلیم بن قیس الهلالی - صفحه 78

حدیث چهل و پنجم از این کتاب است.

3-5-1-1. ارزیابی دسته اول از متفردات سلیم با موضوع معرفی تعداد ائمه معصوم علیهم السلام

در کتاب سلیم بیست و چهار مورد احادیث مربوط به معرفی امامان دوازده گانه علیهم السلام وجود دارد که می‌توانند شبهه موجود در حدیث چهل و پنجم را رفع نمایند. این احادیث بر حسب ویژگی‌هایشان به شکل زیر تقسیم شده‌اند:

_ در بسیاری از این احادیث پس از معرفی علی علیه السلام و حسنین علیهما السلام به عنوان امامان اول تا سوم با عبارت: «نُه تن از فرزند حسین علیه السلام» تعداد ائمه علیهم السلام دوازده نفر معرفی شده است.۱

_ در برخی خطاب به علی علیه السلام از یازده فرزند ایشان به عنوان امامان امت اسلام یاد شده است.۲

_ در یک حدیث به معرفی امامان علیهم السلام با ذکر نام تک تک آنها پرداخته شده است که در مجموع، از دوازده امام نام برده می‌شود.۳

_ در یک حدیث، پس از نام بردن از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ذکر اوصاف ایشان، از درج نام سیزده نفر از فرزندان اسماعیل بن ابراهیم در کتابی نزد مسیحیان سخن به میان آمده که با احتساب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به عنوان یکی از فرزندان اسماعیل علیه السلام عدد سیزده مغایرتی به وجود نمی‌آورد.۴

بنا بر این، تنها مورد مناقشه حدیث چهل و پنجم است که پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام، تعداد امامان معصوم، دوازده نفر بیان شده است. احتمال می‌رود راوی در نقل این روایت دچار نوعی تغافل نسبت به ادامه کلام خود شده و غالب بودن این مطلب _ که تعداد امامان معصوم دوازده نفر است _ در ذهن او ایجاد تخطئه نموده و منجر شده که تعداد امامان معصوم را پس از علی علیه السلام دوازده نفر به حساب آورد؛ اما به قرینه سایر منقولات سلیم _ که در آنها به طور مشخص، تعداد ائمه علیهم السلام دوازده نفر بیان شده _ و به ویژه حدیث بیست و پنجم _ که اسامی تک تک دوازده امام معصوم علیه السلام بیان شده _ می‌توان گفت که راوی در پی بیان مطلبی در تعارض با عقیده شیعه دوازده امامی نبوده است.

3-5-2. ارزیابی دسته دوم از متفردات سلیم به عنوان روایات غیر قابل پذیرش

بخش دوم از متفردات سلیم، چنان که پیش‌تر نیز بیان شد _ روایاتی است که علاوه بر

1.. برای نمونه، ر.ک: حدیث اول از کتاب سلیم.

2..برای نمونه، ر.ک: حدیث شانزدهم از کتاب سلیم.

3.. ر.ک: حدیث بیست و پنجم از کتاب سلیم.

4.. ر.ک: حدیث شانزدهم از کتاب سلیم.

صفحه از 92