تخصیص باشد. همچنین، پرداخت خمس خود از مقوله معرفت نیست؛ اما اذعان به این نکته که خمس، حق امام و رهبر جامعه است و رهبر سیاسی و حقیقی جامعه، اهلبیت پیامبرند، چیزی جز باور و قبول ولایت ایشان نیست.
گفتنی است عبارت پایانی حدیث: «هذا من حدیثنا صعب مستصعب لا یعمل به و لا یصبر علیه» قرینهای دیگر بر این معنا است که صعوبت این احادیث بیشتر از ناحیه پذیرش و شکیب بر عمل به آن است؛ نه از ناحیه فهم و درک آن.
نتیجه
بر پایه آنچه گفته شد، بیشتر احادیث این موضوع، ناظر به صعوبت تحمل احادیثی است که برخی از فضایل و کمالات وجودی اهلبیت علیهم السلام را نشان می‌دهد. تنها چند حدیث معدود، ناظر به صعوبت علمی و دشوار فهمی احادیث اهلبیت علیهم السلام است که آن نیز بخشی از کمال علمی اهلبیت علیهم السلام را نشان می‌دهد. مقصود اصلی احادیث نیز، به احتمال فراوان، نقل سنجیده و همراه احتیاط این دسته از احادیث است. احادیث صعب را باید تنها برای کسانی نقل کرد که که ظرفیت تحمل و پذیرش معانی و مضامین آن را دارند.
کتابنامه
_ اساس البلاغة، محمود بن عمر زمخشری، بیروت: دار صادر، اول، 1979م.
_ الامالی، محمد بن محمد مفید، مصحح: علی اكبر غفاری و حسین استاد ولی، قم: كنگره شیخ مفید، اول، 1413ق.
_ الآثار الكاملة، عبدالله بن مقفع، محقق: عمر فاروق طباع، بیروت: شرکة دار الارقم بن ابی ارقم.
_ بحار الانوار، محمد باقر بن محمد تقی مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، دوم، 1403ق.
_ بصائر الدرجات، محمد بن حسن صفار، مصحح: محسن بن عباسعلی كوچه باغی، قم: مكتبة آیة الله المرعشی النجفی، دوم، 1404ق.
_ تحریر رسالة الولایه، سید محمد حسین طباطبایی، تحقیق و تألیف: عبد الله جوادی آملی، قم: نشر اسراء، 1393ش.
_ دیوان المعانی، أبو هلال عسكری، محقق: أحمد حسن بسج، بیروت: دار الكتب العلمیة، 1414ق / 1994م.
