نقش قرآن در کشف و اصلاح تصحیف در روایات
سید علی دلبری۱
سید مهدی خدایی۲
چکیده
بهرهگیری از روایات منوط به زدودن آسیبهای وارد بر آن است. یکی از این آسیبها تصحیف است که موجب تغییر جزئی در الفاظ روایت و در نتیجه انحراف از معنای مقصود میشود. این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی پس از معرفی اجمالی این آسیب و بیان اهمیت توجه به آن، به بیان روشهای مختلف شناسایی روایات مصَحَّف پرداخته، پس از آن ضمن توجه دادن به تأثیر پذیری محتوایی و شکلی روایات از آیات قرآن، به ارائه دو روش جدید، مبتنی بر قرآن، در جهت شناسایی و اصلاح این دسته از روایات میپردازد.
کلمات کلیدی: تصحیف، آسیب شناسی فهم حدیث، عرضه روایات بر قرآن، تأثیر پذیری روایات از قرآن.
درآمد
احادیث به یادگار مانده از پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم السلام در کنار قرآن، روایتگر اندیشه اسلامی و قانون الهی است؛ اما باید دانست که در طی سالیان، غبار تحریف و تصحیف، وضع و نقل به معنا بر چهره روایات نشسته و این خود اسباب کژفهمی، نارسایی، اضطراب و ناسازگاری روایات را فراهم ساخته است. از این رو، یافتن جوهر معنا و گوهر مقصود منوط به برگرفتن این آسیبها از دامان روایات است. یکی از آسیبهای شایع در روایاتْ تصحیف
1.. استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی، گروه علوم قرآن و حدیث.
2.. دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی.