أبی ذر و المقداد.1
3. حدثنا محمد بن عمر بن محمد بن سلم بن البراء الجعابی، قال: حدثنی أبو محمد الحسن بن عبد الله بن محمد بن العباس الرازی التمیمی [عن أبیه]،2 قال: حدثنی سیدی علی بن موسی الرضا علیه السلام ، قال: حدثنی أبی موسی بن جعفر، قال: حدثنی أبی محمد بن علی، قال: حدثنی أبی علی بن الحسین، قال: حدثنی أبی الحسین بن علی، قال: حدثنی أبی علی بن أبی طالب علیه السلام ، قال: قال رسول الله صلی الله علیه وآله : من مات و لیس له امام من ولدی مات میتة جاهلیة و یؤخذ بما عمل الجاهلیة و الاسلام.3
شیخ صدوق در عیون أخبار الرضا علیه السلام پس از نقل این حدیث، نزدیک به یکصد حدیث دیگر را در پی آن با سند «و بهذا الإسناد» و «و بإسناده» آورده است۴ که احتمال نقل از یک منبع خاص را به شدت قوت می‌بخشد. در بیشتر آنها، سند حدیث به پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله ، منتهی می‌شود، اما برخی روایات آن از امیر المؤمنین علیه السلام است.
به نظر می‌رسد، این احادیث نیز از نسخه عبد الله بن محمد تمیمی به واسطه کتاب محمد بن عمر جعابی نقل شده است؛ زیرا شیخ صدوق، پس از این احادیث، روایات دیگری نیز از جعابی از امام رضا علیه السلام گزارش کرده است.۵ به عبارت دیگر، می‌توان گفت که شیخ صدوق برای نقل روایات تمیمی از منبعی واسطه استفاده کرده است.
ب. نمونه روایات نسخه محمد بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین
نجاشی وی را ملقب به دیباجة معرفی کرده و می‌گوید؛ او نسخه‌ای دارد که از پدرش امام صادق علیه السلام روایت کرده است۶ .
شیخ طوسی در کتاب أمالی خود 28 حدیث از او روایت نموده است. وی این احادیث را با سند «أخبرنا جماعة، عن أبی المفضل، قال: حدثنا أبو محمد الفضل بن محمد بن المسیب الشعرانی بجرجان، قال: حدثنا هارون بن عمرو بن عبد العزیز بن محمد
1.. الخصال، ج۱، ص۳۰۳، ح۸۰.
2.. در کتاب، «عن أبیه» افتاده است. اختلاف طبقه و وجود «عن أبیه» در اثبات الهداة، ج۱، ص۱۷۰ دلیل آن است.
3.. عیون أخبار الرضا علیه السلام ، ج۲، ص۶۳، ح۲۱۴.
4.. ر.ک: همان ص ۶۳-۷۳.
5.. برای اثبات این که کتاب الجعابی از مصادر شیخ صدوق در تالیف عیون أخبار الرضا علیه السلام بوده، ر.ک: عیون أخبار الرضا علیه السلام ، ج۱، ص۱۲۸ که شیخ صدوق پس از نقل شعری با استفاده از دو طریق که یکی از آنها طریق محمد بن عمر بوده، آورده است: «و لم یذکر محمد بن عمر الحافظ فی آخر هذا الحدیث من الشعر إلا بیتین من أوله» (نیز ر.ک: همان، ج۲، ص۶۴، ذیل حدیث ۲۲۳).
6.. فهرست النجاشی، ص۳۶۷، ش۹۹۳.
