2. کراهت دانستن حکم روایات نهی
برخی از فقهای امامیه حکم موجود در روایات نهی از تعلیم سوره یوسف را بر کراهت حمل کردهاند.۱ به نظر میرسد انتساب کراهت تلاوت و تعلیم به آیه یا سوره ای از قرآن کریم و نسبت به گروه خاص از افراد جامعه، بدون هیچ دلیل متقنی،۲ صحیح نبوده، بلکه در شأن کلام الهی نیست.
برخی در دفاع از فتاوی فقهای متقدم _ که تعبیر کراهت را در بیان حکم، به کار بردهاند _ گفتهاند که کراهت در لسان فقهای متقدم در خصوص حکم تلاوت و تعلیم سوره یوسف به زنان، مستند به سخن امام باقر علیه السلام است که فرمودند:
یُکْرَهُ لَهُنَّ تَعَلُّمُ سُورَةِ یُوسُفَ.۳
اینان مقصود از کراهت در این روایت و نیز در فتاوای فقهای متقدم را کراهت عبادی و نه کراهت شرعی بیان کردهاند و در توضیح کراهت عبادی قرائت سوره یوسف توسط زنان گفتهاند:
مقصود از آن، کمتر بودن فضیلت و ثواب این سوره برای زنان است.۴
این بیان، تا حدی قابل قبول به نظر میرسد.
3. حسن انتخاب سوره نور و در اولویت قرار نگرفتن سوره یوسف در امر آموزش قرآن به زنان
نظر دیگری وجود دارد که با توجه به تقابل دو سوره یوسف و نور در روایات نهی کننده از تلاوت و اقراء سوره یوسف به زنان، این روایات را ناظر بر حسن انتخاب دانسته و وجود این گروه از روایات را مانع از آن ندانسته که اگر تمام قرآن و یا چند سوره از قرآن به زنان یاد داده شود، سوره یوسف از آن استثنا باشد. قایل این دیدگاه در توضیح سخن خودگفته است:
اگر بنا باشد سورهای از سورههای قرآن را به زنان خود یاد بدهید و یا آن را بر آنان
1.. وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۷۶.
2.. اکثر فقها در باره اصل کراهت تلاوت سور عزائم (سورههای دارای سجده واجب) بر حائض و جنب فتوا دادهاند و بعضی در مقدار تلاوت اختلاف نظر دارند.
3.. الخصال، ج۲، ص۵۸۵.
4.. اسباب اختلاف الحدیث، ص۲۱۵.