سازد.۱ همچنینامام علی علیه السلام میفرماید که زاهد در برابر مال حرام صبور است و به خاطر نعمتهای خدا شکور؛۲ لذا به پیامد منفی دارایی مبتلا نمیشود. از منظری دیگر، یکی از سختیهای مؤمن در دنیا، انزوا و فقدان عزت اجتماعی در میان دنیاداران است. وجود زهد سبب میشود که مؤمن از خواری خود در دنیا بیتابی نمیکند و به دنیاپرستان و عزّت دنیا، اهمیّتی نمیدهد.۳ همچنین، در طرف مقابل، تصریح شده کسی که رغبت به آخرت و معنویت داشته باشد، باکی ندارد که چگونه روزگار را میگذراند، در خوشی یا ناخوشی.۴ زهد، نه تنها موجب کنترل واکنشهای منفی میگردد، بلکه پس از آن موجب واکنش مثبت نیز میگردد. به همین جهت، زاهد اگر در هر نوع گرفتاری باشد، سپاسگزار است و اگر در رفاه باشد، شکرگزار.۵
بنا بر این، زهد حالتی را برای فرد به وجود میآورد که او را از نوسانات و تغییرات زندگی دنیا آزاد کرده و در سطحی فراتر قرار میدهد و لذا این تغییرات مادی موجب تغییرات و نوسانات شدید روحی و روانی در وی نمیگردد و به همین جهت سلامت روان انسان به
1. . امام علی علیه السلام در این باره میفرماید: «الزُّهدُ کُلُّهُ بَینَ کَلِمَتَینِ مِنَ القُرآن، قالَ اللهُ سُبحانَه: لِکَیْلاَ ݢݢݢݢݢتَأْسَوْاْ عَلَی مَا فَاتَکُمْ وَ لاَ تَفْرَحُواْ بِمَا ءَاتَاکُمْ، و مَن لَم یَأسَ عَلَی الماضی و لَم یَفرَح بِالآتی فَقَد أخَذَ الزُّهدَ بِطَرَفَیهِ»
(نهج البلاغه، حکمت ۴٣٩؛ مشکاةالانوار، ص٢٠٧، ح۵۶٣؛ روضة الواعظین، ص۴٧۵).
2. . «الزّاهِدُ فِی الدُّنیا مَن لَم یَغلِبِ الحَرامُ صَبرَهُ، و لَم یَشغَلِ الحَلالُ شُکرَه» (دنیا و آخرت از نگاه قرآن و حدیث، ج۲، ص۴۶، ح۸۱۵).
3. . رسول خدا صلی الله علیه و آله : «یا أبا ذَرٍّ! إنَّ المُؤمِنَ لَم یَجزَع مِن ذُلِّ الدُّنیا، و لَم یُبَل مِن أهلها و عِزِّها» (همان، ص۵۰، ح۲۸۸).
4. . رسول خدا صلی الله علیه و آلهمیفرماید: «افضل الناس من عشق العبادة فعانقها و أحبها بقلبه و باشرها بجسده و تفرغ لها، فهو لا یبالی علی ما أصبح من الدنیا علی عسر ام علی یسر» (الکافی، ج۲، ص۸۳، ح۳).
5. . امام علی علیه السلام : «إن أمسی عَلی عُسرٍ حَمِدَ اللهَ، وإن أصبَحَ عَلی یُسرٍ شَکَرَ الله، فَهُوَ الزّاهِدُ» (همان، ص۵۴، ح۸۳۵).