حدود 5500 روایت در کتب حدیثی معروف شیعه و نقل بیش از پانصد روایت تفسیری در کتب تفسیر، نقش مهمی را در جامعه اسلامی در گسترش تفسیر قرآن و حدیث ایفا کردند و مکتب حدیثی قم به همت افرادی همچون حسین بن سعید پایه‌گذاری شده است.
از نیمه دوم قرن سوم به بعد، ارزیابی رجال حدیث و توثیق و تضعیف آنها گسترش یافته که به پیدایش کتب رجالی انجامید. کتاب من روی من نشأ من آل أبی طالب، از ابوالحسن علی بن محمد بن جعفر بن عنبسة حداد عسکری(قرن3)۱ ظاهراً اولین کتاب رجالی نوشته شده در خوزستان است.
از این زمان به بعد، به ارزیابی حدیث توجه بیشتری می‌شود. بنا بر این، طریقه تحمل حدیث، شیوخ و اساتید حدیثی و به طور کلی سند حدیث مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد. محدثان برای دریافت حدیث صحیح از شیوخ معتبر رنج سفر را بر خود هموار کرده و به نقاط مختلف جهان اسلام سفر می‌نمایند. ابراهیم بن عبدالله کجی (م292ق) از رحّال حدیث است. استادی و معروفیت او در حدیث به درجه‌ای رسید که در بغداد حدود چهار هزار نفر دوات به دست احادیث او را می‌نوشتند.۲
6. عصر شکوفایی حدیث
محدثان، از اواخر قرن سوم، در جدا‌سازی احادیث صحیح از ضعیف تلاش‌های گسترده‌ای انجام داده که نتیجه آن پدیدار شدن کتب صحیح بود. از طرفی به کتب حدیثی فقهی گذشته نظم بیشتری داده و کتب منظم جدیدتری با نام سنن و جامع به وجود آورده‌اند. کتاب السنن ابراهیم بن عبدالله کجی (م292ق) از جمله کتب نوشته در این مرحله است.۳
محدثان، در این مرحله، برای دسترسی به شیوخ و اساتید معتبر سفرهای زیادی انجام می‌دادند. عبدان اهوازی (م306ق) از رحّال بوده و برای دیدن یکی از شیوخ بصره هیجده بار به آن‌جا سفر کرده است. او یکصد هزار حدیث حفظ داشته و علمای اهل سنت از روایاتش استفاده زیاد کرده‌اند. حسن بن سعید مطوّعی (م371ق) و حسن بن علی مقری (م446ق) برای دریافت حدیث و قراءات معروف سفرهای زیادی نموده‌اند. برخی
1.. رجال النجاشی، ص۲۶۲. آقا بزرگ تهرانی، نام کتاب را من روی من نساء آل أبی طالب نقل کرده است (الذریعه، ج۲۲، ص۲۲۸، ش۶۸۲۲).
2.. تاریخ بغداد، ج۶، ص۱۱۹ - ۱۲۲؛ معجم المؤلفین، ج۱، ص۱۵۵؛ الغدیر، ج۱، ص۸۹.
3.. معجم المؤلفین، ج۱، ص۵۵.
