پیامبر(ص) شرط پذیرش توبه را محبت امام علی(ع) قرار داد.
بشارة المصطفی عن عبداللّه بن عباس:
رَأَیتُ حَسّانَ واقِفا بِمِنی وَالنَّبِی [وأَصحابُهُ] مُجتَمِعینَ، فَقالَ النَّبِی(ص): مَعاشِرَ النّاسِ، هذا عَلِی بنُ أبی طالِبٍ(ع) سَیدُ العَرَبِ، وَالوَصِی الأَکبَرُ، مَنزِلَتُهُ مِنّی مَنزِلَةُ هارونَ مِن موسی إلاّ أنَّهُ لا نَبِی بَعدی، لا تُقبَلُ التَّوبَةُ مِن تائِبٍ إلاّ بِحُبِّهِ.
یا حَسّانُ، قُل فینا شَیئا. فَأَنشَأَ یقولُ:
لا تُقبَلُ التَّوبَةُ مِن تائِبٍ
إلاّ بِحُبِّ ابنِ أبی طالِبِ
أخو رَسولِ اللّهِ بَل صِهرُهُ
وَالصِّهرُ لا یعدِلُ بِالصّاحبِ
ومَن یکن مِثلَ عَلِی وقَد
رُدَّت لَهُ الشَّمسُ مِنَ المَغرِبِ
رُدَّت عَلَیهِ الشَّمسُ فی ضَوئِها
بیضا کأَنَّ الشَّمسَ لَم تَغرُبِ.[۱]
بشارة المصطفی ـ به نقل از عبد اللّه بن عبّاس ـ:
حسّان را دیدم که در مِنا ایستاده و پیامبر(ص) [و یارانش] جمع شده اند. پیامبر(ص) فرمود: «ای مردم! این، علی بن ابی طالب، آقای عرب و وصی بزرگ است. جایگاهش نسبت به من، همچون جایگاه هارون نسبت به موسی(ع) است، با این تفاوت که پس از من پیامبری وجود ندارد. توبه توبه کننده ای پذیرفته نمی شود، مگر این که با دوستی او همراه باشد.
ای حسّان! در باره ما چیزی بگو. حسّان، نیز چنین سرود:
توبه هیچ توبه کننده ای پذیرفته ناید
مگر با دوستی علی بن ابی طالب
برادر پیامبر خدا و داماد او
و داماد با صحابی برابر نیست
و کسی چون علی که
شد برایش خورشید از مغرب باز گردانده
برایش باز گردانده شد خورشید با همان روشنایی
چنان سفید که گویی غروب نکرده بود.
[۱]. بشارة المصطفی: ص ۱۴۷، الدر النظیم: ص ۲۸۴ ولیس فیه من «ومن یکن مثل...»، الصراط المستقیم: ج ۱ ص ۲۰۲، المناقب لابن شهرآشوب: ج ۲ ص ۳۱۷ ولیس فیهما من «ومن یکن مثل...»، بحارالأنوار: ج ۳۷ ص ۲۶۰ ح ۱۹، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۱۷، ص ۵۵۶.
