نيازى به اين طرق معرفت خدا كه ذكر شد ندارند. و خداى سبحان به نفس ذات خويش، آنان را بر ذات خود دلالت مى‏كند. يعنى به سبب ذات والاى خويش كه از دلالت آيات بر او بى‏نياز است. همانطور كه مولى الموالى اميرالمؤمنين عليه ‏السلام مى‏فرمايد: «اى آنكه بر ذات خويش به ذات خود دلالت مى‏كنى.» و فرزندش امام حسين عليه ‏السلام در قسمتى از دعاهايش عرض مى‏كند: «خدايا ترددم در آثار، موجب دورى از ديدار مى‏شود...چگونه بر تو استدلال مى‏شود به چيزى كه در وجودش محتاج توست. آيا براى غير تو ظهورى وجود دارد كه تو آن را نداشته باشى؟!» و امام سجاد عليه ‏السلام در مناجاتش عرضه مى‏دارد: «خدايا تو را با خودت شناختم و تو مرا به خود دلالت كردى و اگر تو نبودى نمى‏دانستم تو كيستى.» و همين سان، از روايات ديگرى كه از ائمه معصومين عليهم ‏السلام : وارد شده است، امامانى كه خداوند در نفوس پاك آنان تجلى كرده و دل‏هايشان با معرفت خالقشان منوّر گشته است، از آن رو كه آن‏ها رضاى خدا را به حسن اختيار خود برگزيدند و از غضب الهى اجتناب كردند و در راه او به جهاد پرداختند كه خداى سبحان فرموده است: «آنان كه در راه ما جهاد كنند به راه‏هاى خويش هدايتشان مى‏كنيم». پس آنان در يقين به پروردگارشان، به حدّ كسى رسيدند كه او را همواره مى‏بينند و هميشه ملازم اويند و نيازى به يافتن راهى براى معرفت او ندارند. آيا خداى تعالى از آنان پنهان است تا با دور و تسلسل و تعمّق در صنايع الهى به آنان ظاهر گردد؟ نه، چنين نيست، امكان ندارد كه خداى سبحان از آنان غايب باشد، پس آنان را چه نيازى است به آثار ظاهرى يا ادله عقلى؟
از اين سخن كه «خداوند براى آنان ظاهر است و آنان به هيچ وجه از او غفلت ندارند»، گمان نشود كه اينها ذاتى آن ذوات مقدسه است، بلكه خواست خداوند سبحان چنين است كه براى آنان ـ در اثر حسن اختيار آنها ـ چنين مقامى را ارزانى كند. البته روشن است كه اين امر در درجات عالى، اختصاص به آن ذوات مقدسه دارد. ولى همين خصوصيّت در درجات پايين براى مؤمنان كامل و پائين‏تر از آن براى غير آنها وجود دارد. اين غير از معرفت اثباتى و عنوانى و مفهومى است. در اين جهت همه اشتراك دارند و اختلاف، فقط در درجات و مراتب آن است كه هر كس اطاعتش بيشتر، توجهش به خدا بيشتر و شديدتر است.