است كه خون بسيارى از بستگان همين افراد كه دور پيامبر صلى الله عليه و آله وسلمرا گرفته بودند، در صحنههاى نبرد به دست حضرت على عليه السلام ريخته شده بود و امارت چنين فردى بر مردمى كينهتوز بسيار سخت خواهد بود. بدين لحاظ، پيامبر از توطئهى منافقان احساس نگرانى مىكردند. ۱
ولى به رغم اين زمينههاى نامساعد، ارادهى حكيمانهى خداوند بر اين تعلّق گرفت كه تداوم آثار نبوّت را با نصب حضرت على عليه السلام تضمين كند و رسالت جهانى پيامبر خويش را با تعيين رهبر و راهنماى پس از او كامل سازد.
1ـ 7) «إنّ اللّه لايهدي القوم الكافرين» : يعنى خداوند، قوم كافر را هدايت نمىكند.
مىپرسند: اگر اين آيه مربوط به نصب حضرت على عليه السلام به خلافت و ولايت و داستان غدير خم است، پس اين جملهى آخر كه مىگويد: «إنّ اللّه لا يهدي القوم الكافرين» چه ارتباطى با اين مسأله مىتواند داشته باشد؟
در پاسخ مىگوييم كه كفر در لغت و همچنين در لسان قرآن، به معنى انكار و مخالفت و ترك است و گاهى به انكار خدا يا نبوّت پيامبر صلى الله عليه و آله وسلماطلاق مىشود و گاهى به انكار يا مخالفت در برابر دستورهاى ديگر. مثلاً در سورهى آلعمران آيهى 97 در مورد حج مىخوانيم:
و من كفر فإنّ اللّه غنيّ عن العالمين.كسانى كه دستور حج را زير پا بگذارند و با آن مخالفت كنند، به خدا زيانى نمىرسانند؛ زيرا خداوند از همهى جهانيان بىنياز است.
نيز در سورهى بقره، آيهى 102 در بارهى ساحران و آنها كه آلوده به سحر شدند، اطلاق كلمهى كفر شده است:
و ما يعلّمان من أحد حتّى يقولا إنّما نحن فتنة فلا تكفر.
در آيهى 22 سورهى ابراهيم مىبينيم كه شيطان در برابر كسانى كه از او