عصر مهدويت در تفسير ابوالفتوح رازى رحمه‌‏الله - صفحه 419

شما بيرون خواهد آمدن. اگر آن گه آيد كه من بر جاى باشم، من براى هر مسلمانى با او به حجّت مجادلت كنم و خصومت، و اگر پس از من آيد بايد كه هر مسلمانى به حجّتِ خود قيام نمايد با او، و خداى تعالى خليفت من است بر هر مسلمانى به نصرت بر او.
آن گه گفت: او از ميان دو كوه بيرون آيد، ميان شام و عراق. آن گه لشكر را از چپ و راست بفرستد. اى مسلمانان! بر جاى باشى كه او اوّل دعوى نبوّت كند، گويد: من پيغامبرام و از پسِ من پيغامبر نيست. آن گه پس از آن دعوى خدايى كند، و او ديدنى باشد، و خداى را نتوان ديدن. و او را اَعور يك چشم باشد، و خداى شما اعور نيست. و بر ميان چشمهاى او نوشته باشد؛ چنان كه هر مؤمن بخواند، كه كافر است او. هر مؤمن كه او را بيند، بايد تا خيُو در روى او افگند. او بهشت و دوزخى با خويشتن دارد، و دوزخ او بهشت باشد و بهشت او دوزخ. هر كس كه به دوزخ او مبتلا شود، بايد تا فواتح سورة الكهف بخواند و پناه با خداى دهد تا آتش بر او بَرد و سلام شود؛ چنان كه بر ابراهيم. و از فتنه او باشد كه شياطين با او باشند...». ۱
او در جايى ديگر از شعبى نقل كرده كه كنيتِ دجّال «ابو يوسف» باشد. ۲
توضيح كلام ابوالفتوح: ايشان در ذيل آيه فوق از قول مفسران نقل مى كند كه اين آيه و آيه پيشين آن درباره مسيح دجّال است؛ يعنى كسى كه در آخر الزمان مى آيد و با داشتن خط انحرافى كنترل جهان را به دست مى گيرد. از آنجا كه او تصرفات عجيب و غريب دارد و عالم را تحت سلطه مى گيرد، خداوند در اين آيه مى فرمايد: «خلقت آسمانها و زمين، از آنچه تحت سلطه اوست، بزرگ تر است...». آن گاه اين حديث را از ابو امامه باهلى نقل مى كند كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در خطبه اى مردم را از دجال و فتنه هاى او برحذر داشت... و سپس به خصوصيات و كارهاى او اشاره كرد.

1.روض الجنان، ج ۱۷، ص ۴۰ ـ ۴۱.

2.همان، ص ۴۳.

صفحه از 428