امام حسن علیه السلام
أيُّها النّاسُ، إنّهُ مَن نَصَحَ للّهِ و أَخَذَ قَولَهُ دَليلاً هُدِيَ لِلّتي هِيَ أقوَمُ، و وَفَّقَهُ اللّهُ لِلرَّشادِ، و سَدَّدَهُ لِلحُسنى؛ فإنَّ جارَ اللّهِ آمِنٌ مَحفوظٌ.
اى مردم! هر كه براى خدا خالص شود و گفتار او را راهنماى خود گيرد، به راهى (آيينى) كه استوارتر است رهنمون گردد و خداوند به هدايت و رستگارى توفيقش دهد و در كار نيك كمكش رساند؛ زيرا كه همسايه (پناهنده) خدا در امان و محفوظ است.
بحار الأنوار : ج۷۸، ص۱۰۴، ح۳
چکیده : تبیین مفاهیم کلیدی سوره به منظور نشاندادن انسجام معنایی آن یک امر اساسی و در عین حال چالش‌برانگیز است. غالب مفسرین برای این منظور از روشهای کیفی استفاده میکنند که میتواند از گرایشهای نظری و ذهنیت فردی متأثر گردد. تحلیل ...
نویسنده :
چکیده : برخی از صاحب نظران علوم قرآنی بر این باور هستند که در بعضی از آیات قرآن بدون آگاهی بر سبب نزول امکان فهم وجود ندارد. با توجه به اینکه سخن حاضر با دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان که قرآن ...
چکیده : در مقام بررسی هر حدیثی می‌بایست زمینۀ صدور آن حدیث از معصوم محرز گردد و متن آن نیز یک اصل معرفتی یا عقیده‌ای درست یا راهکاری عملی و اخلاقی را بیان کند. حدیث مورد نظر که بیانگر صورت خاصی از ...
چکیده : عبارت «بسم الله الرّحمن الرّحیم» نخستین جمله قرآنی است که به‌عنوان سرآغاز سوره مبارکه علق بر پیامبر اکرم ص نازل شد. این آیه 114 بار فرود آمده و در 113 سوره به‌عنوان آغازین جمله ذکر شده است. ازآنجاکه بسمله نخستین ...
چکیده : امام علی(ع)، یکی از شخصیت‌های تاثیرگذارِ جهان اسلام است که نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری اسلام و حکومت اسلامی داشت. بررسی شخصیت و سیره ایشان، میتواند بیانگر نقش ایشان در دوران حیاتی اسلام باشد. این مقاله، سیره امام علی(ع) را ...
چکیده : اصحاب حدیث به‌مثابۀ مکتبی تمامیت‌طلب در تمامی حوزه‌های علوم دینی، در زمینۀ زهد نیز آثار قابل توجهی بر جای گذاشت. عرصۀ زهدپژوهی نزد ایشان با توجه به گرایشهای دوگانۀ متقدّمان و متأخّران، تبلور متفاوتی از حدیث‌پژوهی را رقم زده است. ...
چکیده : در منابع حدیثی روایتی از پیامبر بزرگوار اسلام نقل شده است که فرمودند در آخر زمان بدلیل تنگی معیشت و در خواست های بی مورد از مرد خانواده و عدم توانایی اجابت آنها، از امر ازدواج دوری نمایید. در این ...
چکیده : کتاب «غلوّ (درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین)» نوشته نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی مشتمل بر مباحثی پیرامون تاریخ شکل‌گیری جریان غالی‌گری، چهره‌ها و وقایع تأثیرگذار و بررسی نمونه‌هایی از روایات مشکوک به غلوّ است. مؤلف در این کتاب سعی ...
چکیده : بیشک یکی از بهترین و معتبرترین راهکارها برای ترسیم الگوی سبک زندگی اسلامی، مراجعه به قرآن کریم به عنوان کتاب راهنمای بشریت و هدایتگر سعادت است که در دو بُعد دنیوی و اخروی دستورالعمل‌هایی را برای انسانها بیان نموده است. ...
چکیده : یکی از مهمترین موضوعات علم اصول و موضوع دلالت الفاظ، حجیت ظواهر الفاظ است که در فرایند استنباط فقهی، بیشترین اهمیت را داراست. اصالت نقل به الفاظ در روایات ائمه معصومین (ع) از مبانی حدیثی این مسئله اصولی است. بر ...
چکیده : پژوهش حاضر با هدف تحلیل و ارزیابی اشکالهای ذهبی دربارۀ حدیث یومالدار نگارش یافته است. حدیث یومالدار ناظر به رخدادی اعتقادی است که در نخستین مراحل دعوت نبوی روی داد و شیعه آنرا به عنوان سندی در حقانیت امیرالمؤمنین (ع) ...
چکیده : بررسی روایاتِ شأن و سبب نزول آیات قرآن، یکی از مباحثی است که در تفسیر و تبیین برخی از آیه‌ها، بهره برده می‌شود. در منابع تفسیری شیعه و اهلسنت دربارۀ آیات «إفک» در سورۀ نور، دو شأن نزول نقل شده ...
چکیده : یکی از موضوعات پُرابتلا در زندگی انسان، بیماری و پیگیری درمان آن است. دین اسلام، این مسأله مهم را از یاد نبرده و دستورهای بسیاری درباره طب و آداب و احکام مرتبط با آن بیان می‌کند. کتاب «مفاتیح‌الشّفاء» با هدف ...
چکیده : یکی از مسائل مهم بسیاری از کشورهای مسلمان دستیابی به الگویی مطابق با پیش‌فرض‌های مذهبی و فرهنگی کشورها برای توسعه و پیشرفت می‌باشد. از آنجایی که اسلام نگاهی متفاوت به انسان و خواسته‌های او دارد، در بسیاری از مسائل دستورالعمل‌های ...
چکیده : آیۀ 29 حج با عنوان آیۀ قضای تفث که در ضمن مناسک حج یاد می‌شود، هم از جهت دلالت ظاهری و هم دلالت باطنی تأویلی، در میان مفسران و قرآن‌پژوهان با آرای گوناگونی همراه بوده و از منظر تفسیری و ...
چکیده : متن خطبههای امام علی (ع) در مواجهه با مخالفین، افزون بر بعد زیباشناختی ساختار زبان، مشتمل برابعاد معرفتی و پیرامتنی مهمیدر لایه زیرساخت آن است. در این پژوهش تلفیقی از دو روش تحلیل محتوای کیفی و نظریه انسجام هالیدی ...
چکیده : بسیاری از اصحاب پیغمبر «صلی الله علیه و آله و سلم» در بی کفایتی عثمان اتفاق نظر داشتند و همین امر انگیزه ای برای مقابله آن ها با خلیفه شد. هر یک از مخالفین در برکناری عثمان از خلافت اقداماتی ...
چکیده : نقش دانش قرائت و تاثیر مستقیم آن در تفسیر آیات قرآن کریم انکارناپذیر است و از این رو مسالۀ قرائات همواره مورد توجه قرآن‌پژوهان قرار داشته است. یکی از ابعاد مهم در مسالۀ قرائت، بررسی رویکرد علماء سده‌های نخست هجری ...
چکیده : تحلیل گفتمان انتقادی، یک روش کاربردی در تحلیل متون است و تنها به داده‌های متن اکتفا نمی‌کند بلکه پا را فراتر از آن گذاشته و به کشف و ظاهرسازی تراوشات فکری نویسنده و گوینده که در پس متن نهفته‌اند پرداخته ...
چکیده : بهترین کتاب در حدیث شیعه، کتاب گران‌سنگ الکافی نوشته محمد بن یعقوب کلینی است که دارای گونه‌های گونه‌گونی از اسناد است. مانند: سند عادی، تحویلی و ... از مهمترین و پرشمارترین این گونه‌ها، سند ضمیری است (1097سند) که به دو ...
چکیده : از لات، عُزّی و منات در قرآن، یک‌بار در آیات سورۀ نجم یاد شده است: «أَفَرَءَیْتُمُ اللَّاتَ وَ الْعُزَّی / وَ مَنَوة الثَّالِثَة الْأُخْرَی» [النجم: 20-19]. از آنجا که این الهگان دارای کارکرد ثبوتی در نظام توحیدی قرآن نبوده‌اند ...
چکیده : بازسازی و تصحیح نسخه های خطّی همواره از دغدغه های عالمان بوده است. یکی از امور مورد نیاز برای تصحیح این نُسخ، داشتن آگاهی درست از علائم اختصاریِ به‌کاررفته در این دست‌نوشته‌ها است. آشنایی با معنای نشانه های به‌کاررفته در ...
چکیده : حدیث اعطای سیب بهشتی به پیامبر(ص) در معراج و تأثیر آن در شکل‌گیری نطفۀ حضرت زهرا(س) با اینکه در بسیاری از منابع اسلامی ذکر شده، باز هم عده‌ای با دیدۀ تردید یا انکار بدان نگریسته و آن را متروک، مرسل ...
چکیده : پژوهش حاضر با هدف نشان دادن تدابیر امام علی (ع) در مقابله با بحرانهای امنیتی تلاش می‌کند تا به سوال «مدل مقابله امام علی (ع) با بحرانهای امنیتی با تأکید بر متن نهج البلاغه چگونه است؟» پاسخ دهد. برای یافتن ...
چکیده : آنچه این تحقیق در صدد تبیین آن است نمونه‌های روایی از استنادات فقهی اهل بیت علیهم السلام در تبیین احکام مختلف فقهی و در ابواب مختلف مانند طهارت، نماز، روزه، حج، نکاح و حدود، به قرآن کریم است که در ...
چکیده : چگونگی شناخت خداوند متعال و اینکه کسب معرفت، ثمرۀ تلاش انسان است یا امری است که از سوی خداوند به انسان اعطا می‌شود و بشر در اکتساب آن نقشی ندارد، از جمله مباحث مشکل روایی در حوزۀ توحید است که ...
چکیده : یکی از مسائل پس از جنگ جمل، خطبه امیرمؤمنان (ع) در توصیف مردم بصره و توبیخشان و توصیه به ترک آنان با عبارت «الشَّاخِصُ عَنْکمْ» است که در خطبه سیزدهم نهج‌البلاغه آمده است. مترجمان نهج‌البلاغه معانی: وانهادن، رخت بر بستن، ...
چکیده : قرآن ضمن اینکه هدف از ارسال رُسُل را إنذار عمومی مردم و دعوت به دین ذکر می‌کند، به‌طور واقع‌بینانه‌ای از امکانات، روش‌ها و چالش‌های مسیرِ دعوت نیز سخن گفته است. یکی از مهمترین این چالش‌ها، ایمان‌ناپذیری است. قرآن از انسان‌هایی ...
چکیده : شوکانی از علمای متاخر و پرکار اهلسنت است که در کتاب «الفوائد المجموعه فی الاحادیث الموضوعه»، به بررسی احادیث موضوعه پرداخته است. او در کتاب حاضر علی‌رغم تلاش در رد موضوع انگاشتن برخی احادیث، نسبت به برخی دیگر به گونه‌ای ...
چکیده : کتاب «جعفریات» که به آن «اشعثیات» نیز گفته شده، ابتدای قرن چهارم توسط ابن‌اشعث در مصر نشر پیدا کرده است. این کتاب، بیش از 1600 حدیث را شامل می‌شود که عموم اسانید آنها از طریق امام کاظم × از امام ...
