پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
مَن سَرَّهُ أن يُمَدَّ لَهُ فِي عُمرِهِ و يُزادَ في رِزقِهِ فَليَبَرَّ والِدَيهِ ؛
هركه خوش دارد عمرش دراز و روزىاش بسيار شود، به پدر ومادرش نيكى كند .
میزان الحکمة ح 22643
چکیده : عالمان پیشینی شیعه، مجموعه‌ای از دلایل و قرائن را در اعتبارسنجی حدیث، مؤثّر می‌دانستند. آنها پس از استخراج روایت، برای یافتن این قرائن، به تخریج حدیث، همّت گماشته و آنگاه به اخراج آن اقدام می‌کردند. استخراج روایات و اخراج آنها ...
نویسنده :
چکیده : سیر تحوّل هنر قرآن‌‌آرایی و ترجمه تا دورۀ سلجوقیان، روند طبیعی خود را طی کرد. این روند در عصر سلجوقیان از نظر کمّی و کیفی شتاب مضاعفی یافت، به‌طوری‌که هم اکنون فقط در گنجینۀ مصاحف آستان قدس رضوی تعداد 1084 ...
چکیده : تسلیم در برابر معارف بیان شده توسط پیشوایان دینی، موضوعی است که بسیاری از روایات شیعی بر آن تأکید کرده اند. این روایات، بر تسلیم محض و فرمانبرداری کامل در برابر اوامر و نواهی معصومان(ع) دلالت دارند. نظر به محوریت ...
چکیده : دعا راه نیایش با خدا و یکی از قالب‌های ارائۀ معارف است. این معارف به دلیل فراوانی، ژرف‌بودن و داشتن موضوعات انبوه، می‌تواند به‌عنوان دانشی مستقل ارائه شده و یا زیربنای شکل‌گیری و گسترش دانش‌های دیگر، باشد. گام نخست برای ...
چکیده : تولید علم به جای توزیع علم، در گرو تعیین مرزهای دانش در موضوع مورد پژوهش است. در زمینۀ روایات تفسیری نیز ابتدا باید وضعیت تفاسیر از لحاظ میزان اقناع مخاطب و فراوانی روایاتِ استقصاء شده، بررسی شود. پژوهش حاضر پس ...
چکیده : آیة اولی‌الامر (نساء: 59)، از مهم‌ترین ادله مشروعیت اطاعت در حوزه مرجعیت دینی و سیاسی در قرآن است که به مسئله اجتماعی یعنی رهبری امت اسلامی و اطاعت مطلق همه مسلمانان از آنان اختصاص دارد. مفسران و دانشمندان فریقین در ...
چکیده : فطرت، یکی از مباحث دیرین و مهم انسان‌شناختی است که معانی گوناگونی در علوم منطق، فلسفه، کلام، عرفان و همچنین معارف وحیانی دارد و از منظر هر یک از این علوم، ابعاد متفاوتی را شامل می‌گردد. مقاله پیش رو، مسأله ...
چکیده : کارکرد موثر روش "گفتمان کاوی تاریخی" در حوزه ی مطالعات دینی و به طور خاص در حوزه ی تفسیر قرآن، ما را بر آن داشت تا به تحلیل گزاره های تفسیری سعید بن جبیر در جایگاه یکی از مفسران تاثیرگذار ...
چکیده : علامه معرفت از قرآن‌پژوهان برجسته معاصر، با وضع اصطلاحاتی همچون «نسخ مشروط»، «نسخ تمهیدی» و «نسخ تدریجی»، به دنبال برطرف کردن شبهات پیرامون نسخ در قرآن و بستن راه طعنه به قرآن عزیز بوده است. اما از آنجا که این ...
چکیده : حمزة بن حبیب (80–156ق)، یکى از قاریان هفتگانه کوفی است که گفته‌شده اساسی‌ترین ویژگى قرائتش، فراگیری از طریق نقل و اثر بدون هیچ‌گونه اجتهاد و اختیار بوده به‌گونه‌ای که به‌واسطه بررسی قرائت او، میتوان به قرائت بزرگ‌ترین مشایخ و ممتازترین ...
چکیده : قرآن کلام حکیم و حکیمانه است. اجزای کلام حکیم در ارتباط با یکدیگر قرار دارند. فاصله نیز در پایان آیه حتما باید در پیوند معنایی وثیق با محتوای ماقبل خود باشد. این ارتباط گاه زودیاب و گاهی نیز دیریاب و ...
چکیده : شعورداشتن انسان، مورد پذیرش همۀ اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله‌ای اختلافی است. پیش از بحث دربارۀ شعورداشتن یا نداشتن غیرِ انسان‌ها، نیاز است که معنای شعور، روشن شده و ارتباط آن با درک و ...
چکیده : دانش مکی و مدنی ـ همچون برخی دیگر از مباحث علوم قرآنی ـ با هدف اثرگذاری در تفسیر قرآن و خدمت به فهم آن شکل گرفته است. اما در عمل، «نقش‌آفرینی این دانش در تفسیر» به برشمردن چند فایده در ...
چکیده : الهدف: التعرّف علی زوایا اللّغة العربیّة و ملامحها و خصائصها فی وجه کلّی لمتعلّمی علوم و معارف القرآن و الحدیث
چکیده : کتاب «نصیحة اهل الحدیث» نوشتۀ ابوبكر احمد بن علی بن ثابت، معروف به «خطیب بغدادی» از دانشمندان مشهور شافعی است. سال ۳۹۳ق و اطراف بغداد، زمان و مکان تولّد وی بوده و بیشتر عمر خود را در همین شهر گذراند. ...
چکیده : اجازۀ حدیث در روزگار پیشین، دروازۀ ورود به قلمرو نشر حدیث بود. حتّی کسانی که از این دروازه وارد شده بودند، برای ادامۀ کار، نیاز به اجازه های گوناگونی داشتند. این گواهی علمی، چنان اهمّیت داشت که بزرگان حدیث هم ...
چکیده : در گزارش سند روایات و همچنین منابع رجالی، تصحیفاتی در نام، کنیه و یا لقبِ راویان مشاهده میشود؛ قدم اول برای برطرف کردن این آسیب، شناسایی مصادیق تصحیف است؛ یکی از رجالیان متأخر که در این مسیر تلاش فراوانی نموده، ...
چکیده : این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با هدف بررسی ساحت‌های وجودی انسان از منظر نهج‌البلاغه نگارش یافته است. هر چند در نهج‌البلاغه مطلب صریحی دربارۀ چند و چون ساحت‌های وجود انسان نمی‌یابیم، ولی مطالعۀ نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که ...
چکیده : تحول روانی، یکی از مسائل مهم روان‌شناسی است. امروزه علمی به‌نام روان‌شناسی ژنتیک به‌عنوان یکی از شاخه‌های روان‌شناسی تجربی، به مبحث تحول روانی می‌پردازد؛ اما در معارف اسلامی به‌ویژه نهج‌البلاغه، به این موضوع به طور جدی تأکید شده است. البته ...
چکیده : ماجرای «حکمیت» در سرزمین صفین از حوادث بى‌سابقه تاریخ اسلام به‌شمار مى‌رود. امیرالمؤمنین(ع) که در آستانۀ پیروزی قرار داشت، به سبب نیرنگ عمروعاص و فریب خوردن تعداد قابل‌توجهى از سربازان ایشان، از ادامۀ نبرد و دست یافتن به پیروزى بازماند ...
چکیده : امروزه، محیط سازمانها آبستن تغییرات، فرصتها و چالشهای زیادی است که توانایی و قابلیت رویارویی و بهره‌برداری آنان را میتوان از سازمانها انتظار داشت. از طرفی نگاه استراتژیک به تغییرات و فرصتهای حاصل از تغییرات و از طرف دیگر، بهبود ...
چکیده : قرآن و روایات معصومین علیهم‌السلام بر این نکته تأکید می‌نمایند که بعثت پیامبر(ص)، در راستای نهادینه کردن مکارم اخلاقی می‌باشد. بررسی سخنان امام علی(ع) و مطالعۀ زندگی ایشان، نشان می‌دهد که توجه به فضایل اخلاقی و دوری جستن از افراط ...
چکیده : نهج‌البلاغه بعد از قرآن کریم، بهترین منبع برای واکاوی مباحث اسلامی در همة زمینه‌ها است. رابطة انسان و محیط‌زیست یکی از این مباحث است. در اسلام بیش از هر دین و مکتبی به رفتار صحیح با محیط‌زیست سفارش شده است. ...
چکیده : برپایی حکومتها در طول تاریخ، با اهداف متفاوتی صورت می‌پذیرفته که دستیابی به قدرت و تسلّط بر منابع انسانی و اقتصادی، بخش قابل‌توجّهی از این اهداف بوده است. حکومت اسلامی به دلیل ریشه‌های مکتب توحیدی آن، جلوهای دیگر از انواع ...
چکیده : موضوع عصمت از جمله مباحث کليدی در حوزه کلام اسلامی است كه ابعادی گسترده دارد. مسئله اصلی در اين نوشتار تأکيد بر عصمت پيامبر اکرم صلی الله عليه و آله در امور دنيوی (غير از بيان و عمل به احکام ...
چکیده : يکی از مباحث معرفتی دقيق در حوزه الهيات، هدف خداوند از خلقت جهان است متکلمان اسلامی، هدف خداوند از آفرينش عالم را رساندن جود به خلق می دانند. فلاسفه معتقدند از آنجا که خداوند واجد همه كمالات و علت تامه ...
چکیده : روش‌شناسی و بسترشناسی يک نظريه، از مهم‌ترين مسائلی است که نقش مهمی در تحليل و شناخت چرايی صدور آن نظريه دارد. متکلمان شيعی مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجری، از بزرگ‌ترين متکلمان اماميه در طول تاريخ به‌شمار می ...
چکیده : در اين نوشتار، با بيان اصول يا قواعد پژوهش‌های تاريخی با صبغه معرفت‌شناختی و روش‌شناختی، به پژوهش درباره منابع نهضت عاشورا و رخدادهای آن پرداختيم. اين بحث، ميان‌رشته‌ای و جايگاه اصلی آن معرفت‌شناسی دانش‌های نقلی است؛ اما مبانی معرفتی و ...
چکیده : برداشت جهان‌بينی و ايدئولوژی صحيح از متون دينی بر واقع‌نمايی آن متون توقف دارد. ممکن است برخی به واسطه ضرورت رعايت سطح فهم مخاطب و اقتضای حکمت خدا، القای خلاف واقع و اخفای واقع را برای گوينده حکيم ضروری و ...
چکیده : عارف کامل، حضرت علامه ميرزا محمد‌علی شاه‌آبادی که از نوادر دوران و نوابغ زمان است و حقيقتاً ايشان را بايد مفسر جدی فطرتِ قرآنی دانست، با نظريۀ فطرت خود، مبناي وثيقی در تبيين ارتباط ميان کتاب تکوين (انسان) و کتاب ...
