امام حسن علیه السلام
سَأَلَ أميرُ المُؤمِنينَ عليهالسلام ابنَهُ الحَسَنَ عليهالسلام، فَقالَ: يا بُنَيَّ!... مَا المَجدُ؟ قالَ: حَملُ المَغارِمِ، وَابتِناءُ المَكارِمِ. قالَ: فَمَا السَّماحَةُ؟ قالَ: إجابَةُ السّائِلِ، وبَذلُ النّائِلِ. قالَ: فَمَا الشُحُّ؟ قالَ: أن تَرَى القَليلَ سَرَفا، وما أنفَقتَ تَلَفا.
ـ به نقل از شُرَيح بن هانى ـ: امير مؤمنان عليهالسلام از فرزندش حسن عليهالسلام پرسيد:...«بزرگوارى، يعنى چه؟». پاسخ داد: تحمّل خسارتها و بنيان نهادن بزرگىها. پرسيد: «بزرگى چيست؟». گفت: اجابتِ درخواستكننده و بخشيدن آنچه رسيده است. پرسيد : «بخل شديد (شُحّ)، يعنى چه؟». پاسخ داد: [اين كه] كم را هم اسراف ببينى و انفاق را تلف.
معاني الأخبار : ص401 ح62
چکیده : رسول خدا پس از هجرت به یثرب،با انجام اقدامات مهم از جمله تأسیس مسجد،پیمان برادری مهاجرین و انصار،و منشور حکومت یا نظامنامه مدینه،حکومتی تشکیل داد.طبیعی بود که حکومت یا دولت شهر مدینه از سوی دشمنان کینهتوز خصوصا اشراف قریش مورد ...
نویسنده :
چکیده : یکی از مهمترین تعهدات حکمرانی شایسته، تضمین حقوق بشر و شهروندی میباشد و در این جهت، «شفافیت» یکی از خصایص روشن حکمرانی شایسته است که میتواند به عنوان سازوکار مؤثر حامی حقوق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهروندان، قدرت را ...
چکیده : یکی از تقسیمبندیهای مهم مجرمان که در تعیین نوع واکنش علیه آنان مؤثر است، دستهبندی آنها به دو گروه مجرمان متمول، صاحب نفوذ و به تعبیری یقهسفید و گروه دیگر مجرمان ضعیف، فقیر و به تعبیر دیگر یقهآبی است. برای ...
چکیده : کنترل بازار یکی از دغدغه های مهم در حوزه اقتصاد در هر کشور و جامعه می باشد. جوامع براساس نظام ارزشی و فرهنگی خاصی که دارند از سازوکارها و راهبردهای کنترلی خاصی استفاده می کنند. این پژوهش با بررسی در ...
چکیده : فتنه در حوزه اجتماعی به معنای اضطراب، اختلاف و دودستگی، درگیری و کشتار میباشد. به فرموده قرآن کریم، فتنه از قتل هم شدیدتر و بزرگتر است. برپایه آیات و روایات، جهان اسلام فتنههایی را تجربه خواهد کرد که ...
چکیده : در سیره سیاسی امیرالمؤمنین(ع) نمونه هایی یافت می شود که حضرت برای حفظ حکومت و اقتدار آن، نسبت به رعایت حدود شرعی، انعطاف نشان داده اند. نمونه هایی؛ مانند اجازه قضاوت کردن قضات به همان شیوه زمان خلفاء، تغییرندادن بدعتهایی؛ ...
چکیده : مدیریت بحران، یکی از موضوعاتی است که در بسیاری از جوامع، مورد ابتلا میباشد. یکی از معضلاتی که میتواند برای سازمانها و جوامع تهدیدآفرین باشد، بروز و ظهور بحران به ویژه بحرانهای اجتماعی است. به همین دلیل، مدیریت بحران به ...
چکیده : در سیره پیامبر گرامی اسلام(ص)، جنگ به عنوان آخرین راه حل و ابزاری که فقط در موارد خاص به کار می آید، مطرح بوده است. سیره نبوی، گواه این امر است که چون پیامبر به انسان به عنوان موجودی که ...
چکیده : نخبگان تاثیرگذار در عصر حاکمیت امیر مؤمنان(ع) به انحرافات و بیماری هایی مبتلا شدند که موجب مقاومت آنان در برابر اصلاحات امیر مؤمنان گردید. یکی از مهمترین بیماری های آنان مساله رشک و کینه بر امیر مؤمنان بود که در اموری ...
چکیده : هدف این مقاله، تبیین دیدگاه های سیاسی امام هادی(ع) است. با توجه به شرایط بسیار سخت و فضای ملتهب سیاسی دوره امام هادی(ع) آن حضرت، مجالی برای ارائه دیدگاه های سیاسی در دوره امامتشان نداشتند؛ اما در این مقاله سعی ...
چکیده : پيامبر گرامي اسلام (ص) به عنوان رئيس حکومت و همچنين نمايندگان و سفراي ايشان به عنوان کارگزاران حکومت در راه نيل به مقاصد و اداي وظايف سياسي دولت اسلامي و تحقق بخشيدن به خط مشي هاي کلي اسلام در زمينه ...
چکیده : در این نوشتار، موضوع امنیت بر اساس شواهد روایی و از منظرهای معنوی، فردی و اجتماعی، سیاسی و نظامی، اقتصادی و حقوقی و قضایی، تشریح و تدوین گشته است. در این راستا نگرش روایات اسلامی درباره مفهوم متحول و پیچیده ...
چکیده : بررسي مجموعه تاثيرگذاري همچون بحارالانوار، بدون نگاه به بستر تاريخي - جغرافيايي اش کاري ناقص و سهل انگارانه است. اين مقاله به عوامل تاريخي و اجتماعي تحقق چنين پديده فرهنگي را در ايران عصر صفوي مورد ارزيابي قرار داده است. ...
چکیده : 34 جلد از مجموعه 110 جلدی بحار الأنوار، ذیل عناوین مرتبط با تاریخ اسلام قرار دارند و می توان این تاریخ را به سه بخش: «تاریخ پیامبر(ص) [ج 15 22]»، «تاریخ تحولات سیاسی از تشکیل سقیفه تا پایان خلافت امیرمؤمنان، ...
چکیده : نقد درونی و بیرونی روایات مربوط به خویشاوندان و نزدیکان ائمه(ع) می تواند پاره ای ابهام های تاریخی را برطرف کند و گوشه های تاریک از تاریخ زندگی معصومان(ع) را روشن سازد. درباره مادر امام جواد(ع) آمیخته ای از اطلاعات ...
چکیده : یکی از جریانهای فکری که امامان شیعه(ع) همواره با آن مبارزه میکردند، جریان فکری غلو است. بررسی منابع مختلف رجالی، فرقهشناختی و تاریخی نشان میدهد این جریان فکری که از دورههای قبل از زندگی امام جواد(ع) آغاز شده بود، در ...
چکیده : عبدالله بن عباس در منابع روایی و تاریخی، دارای فضایل خاص و برجستهای شمرده شده که هیچ یک از یاران پیامبر اسلام(ص) را یارای رسیدن به آنها نبوده است. ادعای رؤیت جبرئیل از سوی وی، دعای ویژه پیامبر اسلام(ص) در ...
چکیده : اهل کتاب به پیروان یکی از ادیان آسمانی گفته میشود که یا خارج از سرزمینهای اسلامی به سر میبرند و یا براساس ضوابط مشخصی در جامعه اسلامی زندگی میکنند. با توجه به روابط گستردة فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مسلمانان ...
چکیده : مناظره به عنوان یکی از شکل های گفت وگو و تبیین باورها، جایگاه مهمی در زندگی اجتماعی اهل بیت(ع) دارد. امام جواد (ع) نیز در مناظره های خود با گروه ها و گرایش های مختلف، با توجه به وضعیت و ...
چکیده : امروزه به دلیل تحولات جهان اسلام، تعامل شیعیان با پیروان دیگر مذاهب اسلامی نیازمند بازخوانی و تدبیر است. بر این اساس، سیرة اهل بیت علیه السلام در برخورد با سایر مذاهب اسلامی، میتواند الگوی مناسبی برای شیعیان باشد. بررسی متون ...
چکیده : در این مقاله، پس از ارائه تحلیلی درباره پیوستگی تلاش پیگیر سیاسی امام کاظم علیه السلام ، با اهتمام به شئون معنوی امامت که احیانا با امور فوق عادی بشری همراه است، انگاره تکامل تدریجی مذهب در دوره آن حضرت ...
چکیده : بُتریه یکی از فرقههای زیدیه شمرده میشود. براساس برخی منابع، این گروه پیش از قیام زید بنعلی در کوفه حضور داشتند و با پذیرش امامت زید بن علی در شمار زیدیه قرار گرفتند. مقاله حاضر، بتریه را به عنوان بخشی ...
چکیده : رفتار حاکمان صدر اسلام با اهل ذمه به عنوان یک اقلیت دینی در جامعه اسلامی از جنبه های مختلفی شایستة بررسی است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام هم در ایام حکومت خود نظام رفتاری ویژه ای داشت که زمینه ساز روابط ...
چکیده : مقاله حاضر به دنبال باز شناخت گونه های متنوع فرقه های غالی الوهیت انگار در دوره امام صادق(ع) و چگونگی مواجهه آن حضرت(ع) با ایشان است. گروه های غالی در این دوره به تدریج، باورهای ابتدایی و پراکنده خویش را ...
چکیده : یکی از شاخصه های مهم تمدن اسلامی، اسلامی بودن سبک زندگی است که نظارت اجتماعی می تواند به تحقق آن کمک کند. نظارت اجتماعی که در فقه اسلامی با عنوان امر به معروف و نهی از منکر شناخته می شود ...
چکیده : یکی از دشواریهای جوامع دینی، ظهور مدعیان دروغینی است که با سوء استفاده از احساسات پاک حقجویان در پی ایجاد موقعیتی برای خود هستند. شیعیان در عصر حضور با این پدیده روبهرو بودند و امامان معصوم با روشهای مختلفی با ...
چکیده : مراسم و موسمهای اجتماعی جلوهای از آداب، رسوم، تاریخ، فرهنگ و دیگر مؤلفههای فکری و مذهبی یک جامعه هستند. یکی از نکاتی که موجب اهمیت بررسی تاریخی مراسم و مواسم دینی میشود واکاوی اصالت و بدعتگرایی در شعائر و نمادهای ...
چکیده : تشریح اندیشه سیاسی علی (ع) و دیدگاه های وی درباره قدرت همواره مورد توجه مورخان و محققان بوده است . اما در این میان نظریه ای که امام علی (ع) را از سایر حاکمان اسلامی متمایز می نماید، حاکم آرمانی ...
چکیده : این نوشتار میکوشد با استناد به دادههای موجود در گزیدة منابع شیعی، پس از ارائة گزارشی از دیدگاه و رفتار عملی ائمه: در امور معیشتی، بازتاب آن را در زندگی اجتماعی شیعیان در عصر حضور بکاود. این مقاله نشان میدهد ...
چکیده : سوگواری بخشی از زندگی اجتماعی انسانها است که معصومان به آن توجه داشتند. شناخت سیرة معصومان در برخورد با مصائب مختلف، الگویی برای چگونگی برگزاری مراسم سوگواری و معیاری برای آسیبشناسی شیوههای رایج سوگواری است. این مقاله، رفتارهای معصومان: را ...