امام سجاد علیه السلام
اللّهُمَّ إنّي أعتَذِرُ إلَيكَ مِن مَظلومٍ ظُلِمَ بِحَضرَتِي فلَم أنصُرْهُ، و مِن مَعروفٍ اُسدِيَ إلَيَّ فلَم أشكُرْهُ، و مِن مُسِيءٍ اعتَذَرَ إلَيَّ فلَم أعذِرْهُ .
بار خدايا! من از درگاه تو عذر مىخواهم اگر در حضور من به ستمديدهاى ستم رسيده و من ياريش نرساندهام. و اگر به من نيكى و احسانى شده و من سپاسگزارى نكردهام. و اگر بد كنندهاى از من پوزش خواسته و من پوزش خواهى او را نپذيرفتهام.
الصحيفة السجّاديّة : الدعاء 38 .
چکیده : موضوع رابطۀ دین و اخلاق از مباحث مهم و تأثیرگذار در فلسفۀ اخلاق است که شناخت صحیح آن آثار مثبتی را در عرصه‌های گوناگون فکری و اجتماعی در پی دارد. در این پژوهش تلاش شده با تحلیل احادیث اصول الکافی، ...
نویسنده :
چکیده : نگاهی گذرا به تاریخ حدیث در بحرین نشان می دهد که مؤلفه هایی هم‌چون وجود راویان و محدثان چشمگیر، تدوین آثار و کتاب های حدیثی، شکل گیری اندیشۀ تأثیرگذار و وجود مدارس و محافل نقل حدیث _ که همه از ...
چکیده : «حدیث‌پژوهی راوی» را می‌توان پایبندی به فرایند تحدیث دانست. رجالیان متقدم با بررسی کارنامه علمی راوی، به دنبال میزان پایبندی وی به فرایند تحدیث بوده‌اند. آنان ضعف علمی یک راوی را در سه بخش «ضعف در اِسناد»، «ضعف در تألیف» ...
چکیده : گوهر معرفت به امام در یکی از روایاتی که هم از نظر لفظی و هم از نظر معنایی متواتر و مورد اتفاق فریقین است، یعنی حدیث «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیّة» می‌تواند به عنوان عیاری ...
چکیده : رستگاری و نجات در حیات دنیوی و اخروی، مطلوب هر انسان کمال‌جو و آرمان‌خواهی است که در مسیر فطرت الهی خویش گام بر‌می‌دارد. بر این اساس، شناسایی عوامل و همچنین موانع وصول به رستگاری از لوازم اساسی چنین خواسته‌ای است. ...
چکیده : در تفاسیری که از روایات تفسیری استفاده می‌کنند، جست و جو از احوال سند در دو زمینه رجال و درایه جای بحث می یابند. برخی از مفسران، چون آقای صادقی در تفسیر الفرقان، ضمن استفاده و اهتمام بسیار بر نقل ...
چکیده : تحقیق حاضر به اعتبار سنجی روایات تفسیری از دیدگاه آیت الله معرفت (ره) پرداخته است. ایشان کتاب تفسیری با عظمتی را با همین روایات تفسیری با نام "التفسیر الاثری الجامع" تدوین کردند. در این تحقیق ابتدا توضیح اندکی در مورد ...
چکیده : «عشره مبشره»، حدیث‌نمای منسوب به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، از جمله متون مهم و مشهور در حدیث و کلام اهل سنّت است و در مشروعیت‌بخشی و توجیه عملکرد خلفای سه‌گانه و کارگزاران آنان از نقش ...
چکیده : میراث حدیثی شیعه، ریشه در مکتوبات اولیه‌ای دارد که اصحاب ائمه علیهم السلام نگاشته‌اند. این تألیفات در طی سال‌ها، به عنوان منابع اصلی حدیث شیعه، نسل به نسل منتقل شده و به صاحبان کتب اربعه رسیده است. یکی از ...
چکیده : افضلیت رسول خدا صلی الله علیه و آله بر پیامبران پیشین، نظریه اجماعی شیعه و سنّی است، لکن بر اساس برخی از روایات نقل شده از رسول خدا صلی الله علیه و آله ، چون «لا تُفضّلونی علی موسی ...
چکیده : أمل (آرزو) یک سازه روان‌شناختی است که نقش آن در نوع شخصیت، هویت‌یابی، پیشرفت و مقابله با تنش‌ها در روان‌شناسی بررسی شده است؛ اما کمتر به تبیین ماهیت خودِ این سازه و نحوه عملکرد آن پرداخته شده است. مقاله با روش ...
چکیده : واژه «آیه»، یکی از تقسیم‌بندی‌های قرآنیِ مستند به خود قرآن است که در متن کلام الهی نیز به کار رفته است. این واژه، معانی و استعمالات مختلفی دارد که در روایاتی از معصومان علیهم السّلام، برخی از این کاربردها ملاحظه ...
چکیده : هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان پراكندگی و گرایش موضوعی مقالات حوزه علوم حدیث در نشریات علمی _ پژوهشی بین سال‌های ۱۳۸۶_ ۱۳۹۰ است. روش پژوهش تحلیل محتوا است. در این روش مقالات از لحاظ موضوعی تحلیل شده‌اند و مبنای تعیین ...
چکیده : ازجمله شبهاتی که دربارۀ نهج‌البلاغه مطرح شده، اعتبار مطالب و استناد آن به امیرالمؤمنین علی(ع) است که اندکی بعد از تدوین نهج‌البلاغه ادعا شده است و افرادی آگاهانه یا ناآگاهانه به آن دامن زده‌اند. در این مقاله، با تکیه بر ...
چکیده : علامه محمدتقی جعفری از عالمان برجستۀ عصر حاضر است که تألیفات متعددی، از جمله شرح و تفسیر نهج‌البلاغه، دارد. مطالعۀ روش‌شناسانه این اثر، عظمت کلام علی(ع) و نیز ذوفنون‌بودن مفسر را آشکار می‌سازد. تحقیق روش‌شناختی نوشتار حاضر مبتنی بر منابع ...
چکیده : انسان براساس فطرت خویش همیشه درپی رسیدن به خدای خویش است و نتیجۀ این جست‌وجوها گاه به انحراف در شناخت معبود خود منجر شده است و او آن را همانند موجودات جسمانی تلقی کرده است که اعضای جسمانی دارد و ...
چکیده : از نظر امام علی (ع)، عرصۀ سیاسی حکومت حق‌محور، عرصه‌ای شایسته‌‌سالار است که در آن همۀ افراد جامعه باید موقعیت مشارکت در حکومت را داشته باشند؛ و حکومت بر اراده و حضور آنان متکی است. آن حضرت (ع) به حکومت، ...
چکیده : این نوشتار ــ چنان‌که از عنوان آن برمی‌‌آید ــ درپی بررسی آموز‌‌ه‌‌ها و عبرت‌‌های تاریخ از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع) است. تاریخ نقلی، علم تاریخ و یا تاریخ علمی، گنجینه‌‌ای از حقایق و اطلاعات زندگی گذشتگان است. با این وصف، ...
چکیده : دنیا از جمله مقولاتی است که تفسیر و برداشت‌های مختلفی از آن شده است و دربارۀ بهره‌مندی از آن، دیدگاه‌های افراطی و تفریطی وجود دارد. در مقالۀ حاضر، تحلیلی رابطۀ میان تدین و بهره‌مندی از دنیا با توجه به کلام ...
چکیده : دنیای معاصر بیش از هر زمان دیگری با چالش های مختلف اخلاقی مواجه است. بحران ها و انحطاط اخلاقی که در برخی از جوامع به چشم می خورد؛ مؤید و معرف این نکته است که نظام های تربیتی این جوامع ...
چکیده : دشواری هایی چون تفاوت ساختار زبان‌ها، وجود ضرب المثل‌ها و اشعار، تفاوت زبان معیار و زبان استعاری و شعری، فصاحت و بلاغت فوق العاده ی متن، تلمیح به آیات قرآن و روایات نبوی صلی الله علیه و آله در احادیث ...
چکیده : منبع اصلی اندیشه های اقتصادی امام علی (ع)، نهج البلاغه و منابع دیگری مانند غررالحکم و دررالکم آمدی، اصول کافی و غیره است که در آن با استناد بر خطبه ها، نامه ها، کلمات قصار و همچنین سیره اقتصادی آن ...
چکیده : یکی از مهمترین پدیده های مورد بررسی در رویکردهای نوین زبان شناسی، صنعت استعـاره است که بر پـایـه ی دیدگاه های تازه، نه تنها ابزاری زیباییشناسی بلکه به عنوان ابزاری فرازبانی که نظام مفهومی انسان را شکل و به اندیشه، ...
چکیده : در برخی منابع حدیثی، گزارش هایی پیرامون نقص ایمان در زنان، نقل شده است. وجود چنین روایاتی و رفتار نامناسب برخی مردان در جوامع اسلامی با زنان، موجب شده که بهانه ای بهدست مخالفان اسلام افتد و ادعا کنند که ...
چکیده : اختلاف روش و نوع بهره‌گیری از منابع تفسیری، موجب پدید آمدن تفاسیر گوناگون شده است. روش غالب مفسران، تفسیر ترتیبی است و در تفسیر خود از آیات قرآن، و از منابع برون متنی مانند روایات و علوم قرآنی بهره ...
چکیده : برخی روایات ائمه اطهار(ع) از سوی منتقدان مذهب جعفری حمل بر تحریف قرآن کریم شده است. در این میان روایات امام صادق(ع) از اهمیت و گستره بیشتری برخوردار بوده و به گونه‌های زیر تقسیم می‌شود: روایات دالّ بر افزایش برخی ...
چکیده : تفسیر صحیح آیات کلام الله مجید، همواره و در طول تاریخ اسلام تا به حال، یکی از ضرورت‌های جامعه اسلامی محسوب بوده است. لازمه تفسیر صحیح نیز پایبندی و تسلط بر علوم و قواعدِ مختص به آن است. علم قرائت ...
چکیده : مقاله حاضر در دو بخش به بررسی سابقه اهانت به اولیاء الهی در حدیث و روایات تاریخی و نیز سیره معصومان در مواجهه با اهانت کنندگان می‌پردازد. از این رو تلاش شده تا نشان داده شود که همواره در مقابل ...
چکیده : کتاب نزهة الناظر و تنبیه الخاطر از جمله آثار روایی کهن شیعی است. عالمان شیعه از دیرباز، در عین توجه به اثر، نسبت به مؤلف آن ابهام داشته‌اند. از نگاه بسیاری، شواهد حیات مؤلف تنها محدود به گزارش‌هایی بوده که ...
چکیده : به علت آمیخته شدن اخبار سرّه و ناسره در روایت تاریخی کربلا،اظهار نظر در این خصوص سخت دشوار شده و نیز تحقیق در مورد آن ضروری گشته؛خصوصاً که در طول تاریخ،عنایت به آن حادثه عظیم و نگارش تاریخ آن جدی‌تر ...
